Κυριακή μεσημέρι, στη μέση ενός τριήμερου και ο ξεχωριστός χώρος πολιτισμού «Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων», στην καρδιά της Κυψέλης, ήταν γεμάτος, κυρίως από ανθρώπους που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εμπλέκονται με τον χώρο του θεάτρου. Ολοι περίμεναν ν’ ακούσουν τη διάλεξη μιας ξεχωριστής γυναίκας, που πρώτη φορά ερχόταν στην Ελλάδα, της Hélène Cinque, μιας συνεργάτιδας της Αριάν Μνουσκίν και βασικού στελέχους στο Θέατρο του Ηλιου, που φέτος γίνεται 50 ετών.
«Θάρρος και για λάθη»
Η Hélène Cinque καταπιάνεται, πάντα μέσω του θεάτρου, με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, με τις συλλογικές παραστάσεις και ταξιδεύοντας έχει ανακαλύψει ηθοποιούς σε μέρη όπως η Καμπούλ. Δημιούργησε τον θίασο Aftaab (στη γλώσσα ντάρι του Αφγανιστάν σημαίνει «Ηλιος») κι έχει δώσει μ’ αυτούς τους ανθρώπους πολλές παραστάσεις. Η Hélène Cinque είναι μια 50χρονη δυναμική και παράξενα γοητευτική γυναίκα. Είχε την τύχη, όπως είπε, να βλέπει παραστάσεις στο Θέατρο του Ηλιου από 4 χρόνων. «Παρακολουθούσα για πάρα πολλά χρόνια θέατρο και κάποιες από τις πολύ σημαντικές παραστάσεις της Μνουσκίν. Η έννοια του θιάσου είναι το βασικό συστατικό του Θεάτρου του Ηλιου. Είναι αυτή η έννοια του θιάσου που έψαχνε διαρκώς κάτι και το έκανε να κρατήσει». Και πρόσθεσε: «Χρειάζεται να έχουμε απαιτήσεις από τον εαυτό μας και πεποίθηση για τον στόχο μας. Και χρειάζεται και θάρρος για να κάνεις λάθη, αλλά να συνεχίζεις διαρκώς», εξηγώντας τη φιλοσοφία της για τη ζωή, που είναι ταυτόχρονα και φιλοσοφία για το θέατρο. Κι έτσι «κάποια στιγμή θεώρησα ότι δεν ήμουν πολύ έντιμη απέναντι στο κοινό και στον εαυτό μου και αποφάσισα να πάω παραπέρα», λέει. Και ξεκίνησε τη σκηνοθεσία με μια ομάδα Τούρκων προσφύγων που είχαν ζητήσει άσυλο. Μέσω του θεάτρου τους μάθαινε γαλλικά «και ανακάλυψα το βασικό συστατικό της έννοιας του θεάτρου». Το 2004 πήγε με το Θέατρο του Ηλιου στην Καμπούλ για να κάνει σεμινάρια. Εκεί, τότε, δημιουργήθηκε η ομάδα της με Αφγανούς ηθοποιούς, που σήμερα είναι μόνιμοι κάτοικοι Γαλλίας. Πιστεύει με πάθος ότι «δεν υπάρχει θέατρο χωρίς συναίσθημα. Κυρίως όταν δεν μιλάμε εμφανίζεται ένα συναίσθημα». Η Hélène Cinque δεν κάνει απλώς μια διάλεξη. Παθιάζεται με κάθε λέξη της, φαίνονται στο πρόσωπό της και στον τόνο της φωνής της οι αποχρώσεις και τα συναισθήματά της. Ενα παράδειγμα; «Δεν έχεις δικαίωμα να βάλεις ούτε το δάκτυλο του ποδιού σου πάνω στη σκηνή, αν δεν έχεις να διηγηθείς μια ιστορία», λέει και είναι σαφές ότι βάζει και τα όρια για το είδος του θεάτρου που προτιμά. Και είναι ένας άνθρωπος που δεν χαρίζει κάστανα. Αν δεν της αρέσει μια ερώτηση και τη θεωρεί αφελή, το λέει ευθέως. Καθηλώνει με την ειλικρίνειά της, ακόμα και όταν λέει ότι η μητέρα της ήταν για πολλά χρόνια ζευγάρι με την Αριάν Μνουσκίν, και γι’ αυτόν τον λόγο βρέθηκε στο Θέατρο του Ηλιου από τόσο μικρή. «Η Μνουσκίν είχε ένα γονεϊκό ρόλο για μένα» λέει.
H Hélène Cinque όμως δεν ήρθε στην Αθήνα μόνο για τη διάλεξη. Θα σκηνοθετήσει μια ελληνική θεατρική ομάδα, σε έργο που βασίζεται σε έρευνα και διασκευή της Ελίτας Κουνάδη και αφορά την ιστορία των Ελλήνων που έφυγαν τη δεκαετία του ’40 για τη Γαλλία με το πλοίο «Ματαρόα». Η παράσταση θα παρουσιαστεί στο Θέατρο του Ηλιου στη Γαλλία τον Νοέμβριο του 2014. Ελληνες ηθοποιοί στο Θέατρο του Ηλιου, λοιπόν.