Η ομιλία του Ντέιβιντ Κάμερον γίνεται θεατρική περφόρμανς

Η ομιλία του Ντέιβιντ Κάμερον γίνεται θεατρική περφόρμανς

4' 14" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στην πιο πρόσφατη πράξη του ευρωπαϊκού οικογενειακού δράματος πρωταγωνιστής αναδείχθηκε, για λίγες μόνο παραστάσεις, ο πλέον απρόθυμος συντελεστής: ο Ντέιβιντ Κάμερον. Με αφορμή το επεισόδιο «Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ» και κάτω από την πίεση των ευρωσκεπτικιστών, ο Βρετανός πρωθυπουργός επέλεξε μια τακτική με πομπώδεις χειρισμούς, που τον έφερε στο προσκήνιο με τρόπο που δεν προοιωνίζεται ευεργετικός για την περαιτέρω καριέρα του στην Ε.Ε. – αλλά, ίσως, ούτε και στη Βρετανία.

Η σπονδυλωτή παράσταση «David’s Formidable Speech on Europe» πρωτοπαρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία τον Ιούνιο του 2013 στη σκηνή του Ντόιτσες Τεάτερ, στο Βερολίνο, και επαναλήφθηκε φέτος το καλοκαίρι στο Φεστιβάλ του Αννόβερου. Πρόκειται για μια, απολύτως επίκαιρη πολιτικά, ευρωπαϊκή συμπαραγωγή μεταξύ των μελών του ευρωπαϊκού θεατρικού δικτύου mitos21, στα οποία συγκαταλέγονται, εκτός από το Ντόιτσες Τεάτερ, το Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας, το Βασιλικό Θέατρο της Σουηδίας, το Εθνικό Θέατρο Στάρι της Κρακοβίας, το Θέατρο Κάτονα Γιόζεφ της Βουδαπέστης, το Κρατικό Θέατρο της Φρανκφούρτης, το Βασιλικό Θέατρο της Δανίας, το Σάουσπιλχαους της Ζυρίχης.

Η βασική καλλιτεχνική συνθήκη της συμπαραγωγής ήταν ιδιαίτερη και σαφής: κάθε θέατρο του δικτύου θα επέλεγε έναν ηθοποιό και έναν σκηνοθέτη, προκειμένου να δημιουργήσουν μια περφόρμανς μέγιστης διάρκειας 10 λεπτών, με βάση το κείμενο της περίφημης ομιλίας του Ντέιβιντ Κάμερον για το μέλλον της Ευρώπης και τη θέση της Βρετανίας εντός της ευρωπαϊκής οικογένειας, την οποία ο Βρετανός πρωθυπουργός είχε εκφωνήσει τον Ιανουάριο του 2013. Οι σύντομες αυτές πολυεθνικές και πολυγλωσσικές περφόρμανς που προέκυψαν συναρμόστηκαν σε μία κοινή παράσταση, προσφέροντας ένα θέαμα πολυεστιακό.

Αναπόφευκτα, τον κύριο τόνο έδωσε στο εγχείρημα ο σαρκασμός που απορρέει ούτως ή άλλως από τον αμφίσημο τίτλο του, αφού μια «formidable» ομιλία μπορεί να είναι λιγότερο «υπέροχη» και περισσότερο «τρομερή». Ιδιαίτερα, μάλιστα, αν αναλογιστεί κανείς ότι πρόκειται για την περίφημη ομιλία του Κάμερον που αρχίζει με τη φράση «Σήμερα θέλω να σας μιλήσω για το μέλλον της Ευρώπης…» και τελειώνει με τη δέσμευσή του για δημοψήφισμα το 2017, που θα θέσει στους Βρετανούς πολίτες το απλό ερώτημα: «in or out».

Ελληνική συμμετοχή

«My very dear friend David – μόνον εγώ σε καταλαβαίνω…», λέει ο Λέχελ Κόβατς, ο ηθοποιός του Κάτονα Γιόζεφ, «ντυμένος» την περσόνα (ποιου άλλου;) του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν, ο οποίος αντλεί επιλεκτικά από την ομιλία του Βρετανού ομολόγου του, για να κατρακυλήσει σε ένα εθνικιστικό, ακροδεξιό, αποσχιστικό παραλήρημα. Με ανάλογο αυτοσαρκασμό, στη δανέζικη περφόρμανς, ένας ροκ τραγουδιστής εμφανίζεται σόλο, καταγγέλλοντας τους αυστηρούς και άδικους κανόνες αυτού του ευρωπαϊκού θεατρικού δικτύου, που υπονομεύουν το κύρος και τη δημιουργικότητα της δανέζικης ψυχής.

Η ελληνική συμμετοχή (ανεξάρτητη, αφού στο δίκτυο δεν εκπροσωπείται κάποιο θέατρο από την Ελλάδα), με τον Γιάννη Καλαβριανό ως σκηνοθέτη και τον ηθοποιό Γιώργο Γλάστρα επί σκηνής, παρουσίασε έναν μονόλογο γραμμένο από τους δύο συντελεστές, μια σαρκαστική πολιτική κενολογία που εστιάζει στο ζήτημα της χειραγώγησης διά των διλημμάτων. Βέβαια, αντίθετα με την Ελλάδα, όπου η ιδέα του δημοψηφίσματος διασύρεται σχεδόν κάθε φορά που ανασύρεται, στη Βρετανία η πρόταση του Κάμερον αποτελεί το ιστορικό απότοκο μιας παλαιάς παράδοσης ευρωσκεπτικισμού. Η ευρηματική «ελληνοβρετανική» σκηνική παρουσία του Γλάστρα, με περικεφαλαία κολοκοτρωναίικη και ελισαβετιανό γιακά, δημιούργησε μια γκροτέσκα αμλετική φιγούρα που, κρατώντας το γνώριμο κρανίο στο χέρι, έθετε το κρίσιμο ερώτημα: «to stay or not to stay? ».

Το Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας, διάγοντας μακρά περίοδο μεγάλης επιτυχίας, αλλά και εξωστρέφειας, υπό τη διεύθυνση του Νικ Χάιτνερ, δεν θα μπορούσε βέβαια να λείψει από ένα τέτοιο ευρωπαϊκό πρότζεκτ. Ο κωμικός μονόλογος με τίτλο «The Text», της Σαμ Χόλκροφτ, περιγράφει τις κοπιώδεις προσπάθειες μιας επιτροπής της Ε.Ε., στην οποία έχει ανατεθεί να συντάξει ένα κοινής αποδοχής κείμενο, που θα εκφράζει την έννοια της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Το αρχικό σχέδιο που στέλνεται προς έγκριση σε όλες τις εθνικές αντιπροσωπείες περιλαμβάνει 17 προτάσεις. Το τελικό, συμφωνηθέν κείμενο που παρουσιάζεται πανηγυρικά, δηλαδή η πρόταση «I am a European», έχει προκύψει ύστερα από διαπραγματεύσεις και διαβουλεύσεις συνολικής διάρκειας 2 ετών, 8 μηνών και 9 ημερών – με τη Βρετανία να έχει, φυσικά, στο μεταξύ αποχωρήσει από τη διαδικασία, για να επιστρέψει σε αυτή λίγο αργότερα, κατόπιν ωρίμου σκέψεως.

Η ευρωπαϊκή αυτή θεατρική συμπαραγωγή, που εκφράζει ορισμένα από τα σημαντικότερα δημόσια θέατρα της Ευρώπης, υποστηρίζει χωρίς περιστροφές τον δρόμο της συνεννόησης και της ενοποίησης. Αντιμετωπίζει τον Κάμερον ως τον συμβολικό εκφραστή ενός ιστορικού μομέντουμ, όπου η πολιτική, οικονομική και θεσμική κρίση στην Ε.Ε. έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση διαφόρων μορφών του ευρωσκεπτικισμού (και του εθνικισμού), όχι μόνο στη Βρετανία, αλλά και σε άλλες χώρες της Ε.Ε. Καλλιτεχνική σύμπραξη που, εντέλει, επιδιώκει να επεκτείνει τη συζήτηση από την ευρω-δαιμονοποίηση των Βρετανών προς τις λιγότερο ή περισσότερο κρυφές εστίες οπισθοδρόμησης ανά την Ευρώπη και τους λόγους για τους οποίους αυτές φαίνεται να αναπτύσσονται αθόρυβα και ραγδαία.

«Φανταστείτε την Ευρώπη ως ποδοσφαιρική ομάδα. Από τη στιγμή που κάποιος εντάσσεται σε αυτή, δεν μπορεί εκ των υστέρων να λέει ότι προτιμάει να παίξει ράγκμπι», δήλωσε πρόσφατα ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Λοράν Φαμπιούς, σχολιάζοντας τη στάση του Κάμερον. Ναι μεν, αλλά…. Διότι, τόσο η γενικότερη ευρωπαϊκή συγκυρία όσο και ο πικρός απόηχος του φετινού Μουντιάλ οδηγούν στο κάπως θλιβερό ερώτημα: Είναι μόνον η Βρετανία που εμποδίζει την Ευρώπη να παίξει καλή μπάλα;

* Η κ. Ιφιγένεια Ταξοπούλου είναι ιδρυτικό μέλος και γενική γραμματέας του ευρωπαϊκού θεατρικού δικτύου mitos21.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή