Η πικρή μαγεία του Τένεσι Ουίλιαμς

Η πικρή μαγεία του Τένεσι Ουίλιαμς

5' 46" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Από την μπαλκονόπορτα του δευτέρου ορόφου η πλατεία Εξαρχείων φαίνεται σαν ένα εξαιρετικό σκηνικό, με την Μπλε Πολυκατοικία στο βάθος. Ακόμα ένα σκηνικό όμως σε υποδέχεται μόλις μπεις στο σπίτι του σκηνοθέτη Δημήτρη Μαυρίκιου: είναι τα ράφια που στεγάζουν τη συλλογή με τις 3.000 μεταλλικά κουτιά που μαζεύει από τα χρόνια του Παρισιού. Παρότι είναι σε άλλο δωμάτιο, από το καθιστικό «συναντά» κανείς αμέσως τρία αγαπημένα πρόσωπα του Δημήτρη Μαυρίκιου, σε φωτογραφίες, αφού δεν είναι πια μαζί μας: την ηθοποιό Αλέκα Παΐζη, τον σκηνοθέτη Μίνω Βολανάκη και τον πατέρα του. «Μου λείπουν και οι τρεις», λέει.

Με υποδέχθηκε το περασμένο Σάββατο στο σπίτι του με την υπόσχεση να με κεράσει ένα από τα δεκάδες τσάγια της άλλης συλλογής του. Η αφορμή ήταν η παράσταση που ετοιμάζει για το Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας. Για ακόμη μία φορά Τένεσι Ουίλιαμς. Αυτή τη φορά το «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» που κάνει πρεμιέρα στις 19 Δεκεμβρίου, με τους Μπέττυ Αρβανίτη, Λουκία Μιχαλοπούλου, Αλέξανδρο Βάθρη, Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη, Γιάννη Φλουράκη, Αννα Πατητή και τον Νίκο Κουρή στην οθόνη.

Επειτα από 18 χρόνια

Εχει να «συναντηθεί» με τον Τένεσι Ουίλιαμς 18 χρόνια, από εκείνη την αξέχαστη παράσταση «Γυάλινος κόσμος» στο θέατρο «Εμπρός». «Και αυτό ήταν ένα από τα έργα που ήθελα να ασχοληθώ και το “Λεωφορείον ο Πόθος”, παρότι θεωρώ τον “Γυάλινο κόσμο” το αριστούργημά του. Αλλά ως τελευταίο αριστούργημά του, χρονολογικά, θεωρώ το “Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι”». Εχει κοινά στοιχεία αυτό το έργο με τον «Γυάλινο κόσμο»; «Πολλά. Το πιο σημαντικό είναι η εμμονή του, οι τύψεις του, απέναντι στην αδελφή του. Και μια φράση-κλειδί που ενώνει τα δύο έργα είναι του συγγραφέα απέναντι στην αδελφή του: “Προσπάθησα να σε αφήσω, αλλά είμαι πιο πιστός απ’ όσο ήθελα”. Επιστρέφει, 15 χρόνια μετά τον “Γυάλινο κόσμο”, για να μιλήσει γι’ αυτό που του έσκισε την ψυχή, ότι άφησε δηλαδή την αδελφή του στα χέρια της μάνας τους, που οδήγησε το κορίτσι στη μετωπική λοβοτομή. Η Ρόουζ Ουίλιαμς, έσβησε σε μεγάλη ηλικία σε μια ψυχιατρική κλινική, διότι η λοβοτομή ήταν ολέθρια. Κι αυτές οι ενοχές τον κυνηγάνε. Επίσης και στα δύο έργα υπάρχουν δύο δυναμικές μητέρες. Στην περίπτωση του “Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι” είναι μια ιδεατή, υπερπροστατευτική μητέρα, που θα ήθελε να είχε ο Ουίλιαμς, που όμως οδηγεί τον γιο της σε ολέθρια αποτελέσματα. Και στα δύο έργα υπάρχουν δύο δυναμικές μητέρες και δύο γιοι δημιουργοί, ποιητές. Στο κάθε έργο, αυτή η σχέση είναι καθοριστική».

Ο Δημήτρης Μαυρίκιος μιλάει για τον Τένεσι Ουίλιαμς σαν να έχει περπατήσει ώρες ατελείωτες μαζί του, σαν να έχουν μιλήσει απεριόριστα για κάθε πτυχή της ζωής του και της ψυχής του. Μου αποκαλύπτει ότι όλες αυτές τις λεπτομέρειες, πώς σκεφτόταν και πώς ένιωθε ο Ουίλιαμς– για τη μητέρα του, για τις γυναίκες, για τον έρωτα. Χάνεται, παθιάζεται, μου δείχνει ξένες εκδόσεις πάνω στο τραπέζι που μιλούν για τη ζωή του μεγάλου αυτού δραματουργού. Τις θυμάται από τότε που δούλευε τον «Γυάλινο κόσμο» – «είχα κάνει μεγάλη προεργασία τότε. Κι αν ο “Γυάλινος κόσμος” είναι μια πολύ προσεγμένη και δειλή ομολογία της ομοφυλοφιλίας του, το “Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι” δεν είναι μόνο αυτό που λέμε σήμερα outing, αλλά μας μιλάει καθαρά σχεδόν για την πολύ ειδική σχέση του με το αντικείμενο του πόθου του, μια σχέση λατρείας του θύματος απέναντι στον θύτη».

«Πάπισσα» ξανά, το 2015

Πώς από το σύμπαν του Ροΐδη και την «Πάπισσα Ιωάννα» πέρασε στο σύμπαν του Τένεσι Ουίλιαμς; Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για έναν δημιουργό που αφοσιώνεται για πολύ καιρό σε αυτό που κάνει; Υπήρχε μήπως κάποιο κοινό στοιχείο που οδήγησε τα βήματά του πιο εύκολα από το ένα σύμπαν στο άλλο; «Και στα δύο έργα υπάρχουν οι μητέρες δύο δημιουργών. Στην περίπτωση του Ουίλιαμς, μου το κραυγάζει ο ίδιος ο συγγραφέας, στην άλλη περίπτωση, σαν να μου το ψιθύρισε η μάνα του Ροΐδη, όταν ανακάλυψα ποια ήταν η Κορνηλία Ροΐδη». Πώς άφησε πίσω του το ένα για να μπει στο άλλο ή τι από τον Ροΐδη κουβάλησε στον Ουίλιαμς; «Και τα δύο προϋπήρχαν μέσα μου. Ο μεν Τένεσι Ουίλιαμς από την εποχή του “Γυάλινου κόσμου”. Και η “Πάπισσα Ιωάννα” επειδή ήταν στα σκαριά για πολλά χρόνια μέχρι να γίνει. Δεν μπορώ να πω ότι όταν ασχολούμαι με κάτι σκέφτομαι κάτι άλλο. Αλλά όταν παύω να ασχολούμαι με κάτι, ξαναβγαίνουν τα άλλα που έχουν μείνει πίσω. Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου, όμως, που καταπιάνομαι αμέσως με κάτι άλλο». Πώς είναι; «Είναι λίγο άγριο, με την έννοια ότι δεν έχεις πάρει τις απαραίτητες χρονικές προθεσμίες για να επεξεργαστείς κάτι στη φάση της προεργασίας, αλλά εκ των υστέρων ανακαλύπτω ότι υπήρχαν αρκετά αποθέματα δουλειάς, κυρίως ως προς τη βιογραφική επένδυση στον Τένεσι Ουίλιαμς». Τον πανικόβαλε αυτή η άμεση διαδοχή αντικειμένων; «Φυσικά και με πανικόβαλε. Τα πάντα με πανικοβάλλουν, δεν υπάρχει περίπτωση να μην πανικοβληθώ πια. Αλλά είπα ότι τώρα, που έχω μια κεκτημένη ταχύτητα από την “Πάπισσα” και αρκετά στις αποσκευές μου από την εποχή του “Γυάλινου κόσμου”, ας το δοκιμάσω». Η μεγάλη επιτυχία της «Πάπισσας» στο Φεστιβάλ Αθηνών το περασμένο καλοκαίρι λειτούργησε ενισχυτικά σ’ αυτή την «αποκοτιά», ήταν κινητήριος μοχλός; Ο Δημήτρης Μαυρίκιος επιμένει στην κεκτημένη ταχύτητα. «Είμαι στην πρίζα και είπα ας παραμείνω στην πρίζα». Και σ’ αυτό το σημείο, μου λέει -πολύ χαρούμενος- ότι η περυσινή μεγάλη επιτυχία του Φεστιβάλ Αθηνών θα παρουσιαστεί και στο Φεστιβάλ Αθηνών του 2015 στην ολοκληρωμένη της μορφή. Και το πιο πιθανό είναι να είναι και το εναρκτήριο έργο του επόμενου Φεστιβάλ Αθηνών!

Ενα μικρό «πείραγμα»

Κι αν η «Πάπισσα Ιωάννα» ήταν ένα έργο που έγραψε σχεδόν εξαρχής, σε ποιο σημείο έβαλε τη δική του σφραγίδα στο «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι»; «Αυτό το έργο απλώς το μετέφρασα και κάπως το διασκεύασα. Δηλαδή ο γιατρός, που είναι ο ήρωας που ψάχνει την ιστορία μας, και είναι ο συνομιλητής των δύο γυναικών, έρχεται από το σήμερα. Και από ερευνητής ή ειδικός, γίνεται ο γιατρός εξομολόγος των δύο γυναικών. Κάνει ένα ταξίδι στον χρόνο. Είναι σαν να ανακαλύπτουμε ένα ντοσιέ ξεχασμένο από τη δεκαετία του ’30 για μια υπόθεση άγριας ανθρωποφαγίας και εισχωρούμε στο υλικό που μας δόθηκε από τότε». Βίντεο έχουμε; «Δεν το λέω βίντεο, το λέω κινηματογράφο. Εχουμε, όπως σχεδόν πάντα. Δεν είναι απαραίτητο, αλλά εδώ το χρειαζόμουν».

Ο Δημήτρης Μαυρίκιος έχει χαλαρώσει από το άγχος που έχει συνήθως στις συνεντεύξεις, και πια μιλάμε για πολλά και διάφορα. Σχεδόν πάντα όμως ο Τένεσι Ουίλιαμς είναι παρών στην κουβέντα. Αλλά και οι δάσκαλοί του. Οπως ο Μίνως Βολανάκης, που του επέβαλε να μεταφράζει ο ίδιος τα έργα που σκηνοθετεί. «Γιατί το να μεταφράζεις ένα έργο είναι η πιο ουσιαστική θητεία δίπλα στον συγγραφέα». Εχει σκεφτεί ποιο θα είναι το επόμενο βήμα του; «Η ξεκούρασή μου, δεν το συζητάμε. Ισως αυτό που θα ήθελα να κάνω είναι να τελειώσω τη μετάφραση της “Κόλασης” του Δάντη».

Φεύγω από το σπίτι των μεταλλικών κουτιών, στην πλατεία Εξαρχείων, έχοντας για κατευόδιο ένα κλωναράκι από το νυχτολούλουδο που έχει στο κατάφυτο μπαλκόνι. «Εγώ τώρα πάω να κάνω φασίνα», λέει, εννοώντας την προετοιμασία της παράστασης που θα δούμε στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή