Από το φοιτητικά του χρόνια ο Εριχ φον Στρόχαϊμ ήταν από τις προσωπικότητες του κινηματογράφου που γοήτευαν τον Ακι Βλουτή. Οχι μόνο με τις ερμηνείες του αλλά και με τη διεισδυτική ματιά του απέναντι στον φανταχτερό κόσμο του Χόλιγουντ. Ετσι, όταν το 2008 ο συγγραφέας Δημήτρης Δημητριάδης μαζί με τον «Φαέθοντα» του έστειλε και το «Στρόχαϊμ», σαν δύο κείμενα διαφορετικής γραφής, είχε βρει τον στόχο του. Στο μυαλό του ηθοποιού στριφογύριζε από τότε το ανέβασμα του έργου που στηρίζεται στη «Λεωφόρο της Δύσης» μια ταινία–σταθμό του Μπίλι Ουάιλντερ. Το δραματικό της φινάλε είναι η αρχή του έργου του Δημητριάδη που ετοιμάζεται να ανέβει σε λίγες ημέρες στο «Από Μηχανής θέατρο».
Τομή στο Χόλιγουντ
Η ταινία, πρωτοποριακή για την εποχή της, ακόμη και σήμερα θεωρείται ως ένα από τα επιτεύγματα του αμερικανικού κινηματογράφου και όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, προκάλεσε αντιδράσεις στο Χόλιγουντ εξαιτίας της έντονης κριτικής της απέναντι στη βιομηχανία του κινηματογράφου, ενώ έλαβε τη 12η θέση ως μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου.
Είναι ένα φιλμ νουάρ που προτάθηκε για 11 όσκαρ και κέρδισε τρία, με πρωταγωνιστές τον Γουίλιαμ Χόλντεν στον ρόλο του αποτυχημένου σεναριογράφου Τζο Γκίλις, την Γκλόρια Σουόνσον στον ρόλο της Νόρμα Ντέσμοντ, μιας ξεχασμένης ντίβας του βωβού κινηματογράφου που πλάθει όνειρα για μια εντυπωσιακή επάνοδο στην οθόνη και τον Εριχ Φον Στρόχαϊμ στον ρόλο του πιστού Μαξ Φον Μάγιερλινγκ, του πρώην συζύγου και σκηνοθέτη της σταρ που ως μπάτλερ πια και σοφέρ παραμένει ο φύλακας άγγελός της.
«Ηταν μια τομή στο Χόλιγουντ, αν σκεφτεί κανείς πως γράφτηκε τότε ένα τόσο αντισυμβατικό σενάριο. Ομως και ο συγγραφέας του έργου "Στρόχαϊμ", ο Δ. Δημητριάδης με αυτό το κείμενό του (από τα πιο θεατρικά του) που εμπνέεται από την ταινία, σπάει τη σύμβαση μεταξύ σκηνής και πλατείας και μιλά για τον ρόλο του θεάτρου». Οπως λέει ο Ακ. Βλουτής που συναντιέται σ’ αυτή την παράσταση με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (ερμηνεύει την Γκλόρια Σουόνσον) και την Αγλαΐα Παππά (υποδύεται τη σύντροφο του κινηματογραφιστή, Ντενίζ), μας κάνει να αναρωτηθούμε τι είναι το θέατρο αλλά και πώς ορίζεται η πραγματικότητα απέναντι σ’ αυτό. Ο ίδιος υποδύεται τον Στρόχαϊμ. «Καταλαβαίνω τι μπορεί να γοήτευσε τον συγγραφέα για να φτάσει σε αυτό το πρόσωπο. Είναι μια περίπτωση ενός Αυστριακοπολωνού, ο οποίος θαυμάζει την αυστροουγγρική αυτοκρατορία, φεύγει από την Αυστρία και πάει στη Νέα Υόρκη όπου ξεκινάει καριέρα παγκόσμιας απήχησης. Και από την Αμερική, έκπτωτος πηγαίνει στη Γαλλία όπου συνεχίζει να ζει και να εργάζεται. Ισως είναι η μοναδική περίπτωση με την οποία ο συγγραφέας μπορεί να συνδιαλλαγεί για τη δική του σχέση με τη Γαλλία. Μέσα από έναν Γερμανό, ασκεί τη δική του κριτική».
Διαταραγμένη ντίβα
Το κοινό που δεν συμμετείχε στις συναντήσεις που προηγήθηκαν της παράστασης, καλό θα είναι να προετοιμαστεί γι’ αυτό που θα δει στις 22 του μηνός στο «Από Μηχανής» σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος από το να αναζητήσει τη «Λεωφόρο της Δύσης». Εκεί ακριβώς που κορυφώνεται η ταινία, με τη διαταραγμένη ψυχικά ντίβα του βωβού κινηματογράφου Νόρμα Ντέσμοντ να δίνει την τελευταία της παράσταση μπροστά στα μάτια των αστυνομικών, περνώντας με αξιοπρέπεια και τη βοήθεια του Μαξ (υποδύεται ο Στρόχαϊμ) στην πλευρά της τρέλας, ξεκινά η παράσταση. Λίγα χρόνια αργότερα, την ημέρα του δικού του θανάτου τον Μάιο του 1957 στο σπίτι του όπου κάνει την ασπρόμαυρη άφιξή της η Νόρμα, χαρίζοντάς του την ευγνωμοσύνη της για την πίστη του. «Αλλά και την αθανασία του ίδιου και του έργου του. Ουσιαστικά είναι μια τοποθέτηση του συγγραφέα πάνω στη σκέψη του για την τέχνη, τη σκληρότητα, την ωμότητα, την ασκήμια. Πώς χρησιμοποιεί τους ανθρώπους το Χόλιγουντ».
Ο Εριχ φον Στρόχαϊμ που παίζει ο Ακις Βλουτής «είναι πρόσωπο που αγαπάς να μισείς. Αντιφατικό, αποκαλύπτει πλευρές της ανθρώπινης φύσης, ενώ σαν μορφή έχει τις ρίζες του στον Ριχάρδο Γ΄ του Σαίξπηρ». Η παράσταση έχει μια ασπρόμαυρη αισθητική τουλάχιστον ως προς το πρόσωπο της Νόρμα Ντέσμοντ: «γιατί αυτή είναι ένας ρόλος, όχι ένα πρόσωπο. Τα πρόσωπα έχουν κάτι πιο κοντά στη ζωή, ενώ η δική της εικόνα παραμένει δισδιάστατη». Μια συνάντηση θεάτρου-κινηματογράφου και μια τοποθέτηση τι είναι το θέατρο, με τρεις ρόλους και πέντε πρόσωπα.
Με το έργο του Δ. Δημητριάδη, ο Ακις Βλουτής συνεχίζει για όγδοη χρονιά τα όνειρά του στο «Από Μηχανής Θέατρο» που μίσθωσε πριν από λίγα χρόνια, επιλέγοντας καλά έργα και συνεργάτες σε μια αβέβαιη εποχή. «Είχα θέσει στον εαυτό μου, σταθμό τα 7-8 χρόνια. Αυτή η παράσταση είναι για μένα ορόσημο, με την έννοια ότι είναι μια σύνθεση που εκτιμώ βαθιά. Δεν συμβαίνει πάντα να επιθυμούν όλοι μια συνάντηση στη σκηνή.
Ζούμε άσχημα πράγματα και όσο καταρρέει η ψευδαίσθηση θα βλέπουμε δυσκολότερα. Αυτή ακριβώς η εποχή με όλες τις κακές στιγμές της, είναι ίσως μια ευκαιρία να συσπειρωθεί το θέατρο. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε όλοι σκόρπιοι και αδιάφοροι για το τι κάνει ο διπλανός μας». Είκοσι τρία χρόνια στον χώρο της υποκριτικής βίωσε πολλές καλές στιγμές για να υποστηρίζει με βεβαιότητα τώρα, πως: «χάνονται πολλά.
Βούλιαξε πια η έννοια της “Αστικής Μη κερδοσκοπικής”, δεν υπάρχει πειραματικό θέατρο και ο ηθοποιός σήμερα είναι ένας πολίτης δευτέρας κατηγορίας. Στις παραστάσεις συναντιόμαστε και υποσχόμαστε πράγματα, αλλά δεν πετυχαίνει πάντα. Είναι πολύ το ψέμα που κυκλοφορεί. Κι αυτό προκαλεί σύγχυση στους ανθρώπους του θεάτρου, τους ηθοποιούς αλλά και το κοινό. Οπως ο αριθμός των παραγωγών. Ο τριπλασιασμός των παραστάσεων από το 2008 που ήταν 400 κάτι δείχνει. Ισως πρέπει να μας βοηθήσουν οι κοινωνιολόγοι. Είναι φαινόμενο που πρέπει να αναλυθεί. Δεν έχουμε τον κόσμο να εισπράξει τόση προσφορά θεάματος».
Σκληρές μάχες με τα στούντιο
Στην πραγματικότητα ο Εριχ φον Στρόχαϊμ ονομαζόταν Εριχ Οσβαλντ Στρόχαϊμ. Γεννήθηκε το 1885 στη Βιέννη, πέθανε το 1957 κοντά στο Παρίσι και υπήρξε ένας από τους πιο αξιοσέβαστους σκηνοθέτες του κινηματογράφου του 20ού αιώνα. Αυτό που τον διέκρινε ήταν ο ασυμβίβαστος ρεαλισμός και η ακρίβεια της λεπτομέρειας στις ταινίες του. Εγινε διάσημος ως ηθοποιός, κυρίως σε ρόλους σαδιστών Πρώσων αξιωματικών.
Οι πληροφορίες για τα νεανικά του χρόνια είναι αντιφατικές, κι αυτό γιατί ο ίδιος προτιμούσε να εξωραΐζει το παρελθόν του. Το φον στο όνομά του το πρόσθεσε ο ίδιος και όπως φαίνεται ούτε το μαύρο πρόβατο της βιεννέζικης αριστοκρατίας υπήρξε, ούτε αξιωματικός του αυστριακού στρατού. Ηταν ο γιος ενός Εβραίου καπελά. Υπηρέτησε στον στρατό, αλλά δεν έγινε ποτέ αξιωματικός. Στις ΗΠΑ μετανάστευσε το 1909, εργάστηκε ως ηθοποιός και ως βοηθός του μεγάλου σκηνοθέτη Ντέιβιντ Ουόρκ Γκρίφιθ σε κλασικές ταινίες του όπως «Η γέννηση ενός έθνους» (1915) και «Μισαλλοδοξία» (1916). Η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε, έγραψε το σενάριο και πρωταγωνίστησε ήταν το «Τυφλοί σύζυγοι» (1919). Η εμμονή του με τη λεπτομέρεια καθρεφτιζόταν και στις ταινίες: «Το αντικλείδι του διαβόλου» (1920), «Ανόητες σύζυγοι» (1922), το αριστούργημά του όμως θεωρείται η «Απληστία» (1924) που πραγματευόταν τη δύναμη του χρήματος να διαφθείρει. Ο Στρόχαϊμ έδωσε πολλές και σκληρές μάχες με τα στελέχη των στούντιο. Η εμμονή του στην απόλυτη καλλιτεχνική ελευθερία, η φήμη του ως εκκεντρικού και η απογοήτευσή του από την έναρξη του ομιλούντος κινηματογράφου, επέσπευσαν το τέλος της σκηνοθετικής του καριέρας στο Χόλιγουντ. Επέστρεψε στην Ευρώπη ως ηθοποιός, ενώ συμμετείχε περιστασιακά σε αμερικανικές ταινίες. Η υπεροψία του, για πολλούς, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η άμυνα ενός ευαίσθητου ανθρώπου που αφόπλιζε τον άλλον φοβίζοντάς τον.