Είναι από τις πιο δυναμικές και τις πιο ταξιδεμένες ελληνικές θεατρικές ομάδες. Είναι οι blitz, οι οποίοι, έπειτα από μια μεγάλη περιοδεία σε όλη την Ευρώπη, ξανακάνουν για λίγο στάση στην Αθήνα, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Εκεί, στην Κεντρική Σκηνή, από τις 9 έως τις 18 Οκτωβρίου, θα παρουσιάσουν τη νέα τους δουλειά, η οποία έχει τίτλο «6 Α.Μ. How to disappear completely» (Εξι π.μ. Πώς να εξαφανιστείτε εντελώς). Και όπως κάθε φορά, η νέα δουλειά είναι μια παραγωγή που φτιάχνουν εξαρχής οι ίδιοι, συνομιλώντας πάντα με όσα συμβαίνουν γύρω τους, γύρω μας.
Λίγες μέρες πριν από την πρεμιέρα, μιλήσαμε με έναν από τους blitz, τον Γιώργο Βαλαή (οι άλλοι δύο βασικοί εταίροι της ομάδας είναι η Αγγελική Παπούλια και ο Χρήστος Πασσαλής). Του ζητήσαμε να μας εξηγήσει ποια ερεθίσματα επηρέασαν το νέο τους έργο. Μ’ έναν τρόπο, και σε αυτό το έργο παρούσα είναι η κρίση, παρούσες είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, οι σχέσεις που συνδέουν όσους ζουν στην Ευρώπη, η ύπαρξη της πνευματικότητας στη σημερινή Ευρώπη.
Ολα αυτά μπορεί να ακούγονται απαισιόδοξα, αλλά ο Γιώργος Βαλαής είναι σαφής: «Σ’ αυτό το έργο έχουμε μια ρομαντική αφήγηση, ξεφεύγουμε εντελώς από όρους πραγματικότητας, για πρώτη φορά. Εδώ και τέσσερα χρόνια που κάνουμε περιοδεία, μας ρωτάνε συνέχεια τι σημαίνει κρίση, και κανένας, ούτε κι εμείς, δεν μπορεί να εξηγήσει πώς μια κοινωνία καταρρέει ενώ είχε τέτοια ευμάρεια, έστω κι αν αυτή η ευμάρεια ήταν θεμελιωμένη σε λάθος στηρίγματα. Ομως η πτώση, είναι πτώση, και τη βιώνουμε γύρω μας». Και συνεχίζει με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «Θέλαμε να κάνουμε μια αισιόδοξη παράσταση, και δεν ξέρω πώς μπορεί να μας βγει με αυτή την πραγματικότητα γύρω μας. Πώς είναι δυνατόν να σκέφτεται κανείς τον εαυτό του σε συνάρτηση με κάτι πνευματικό, τη στιγμή που η πραγματικότητα το αποκλείει ως δυνατότητα. Ομως ταξιδεύοντας τα τελευταία τέσσερα χρόνια σ’ όλη την Ευρώπη, κατάλαβα ότι με την Ευρώπη συνομιλώ και διαπραγματεύομαι μόνο με τη… βιβλιοθήκη μου. Ολοι αυτοπροσδιοριζόμαστε ως Ευρωπαίοι πολίτες. Αυτό είναι κάτι πολύ παράξενο για μένα, γιατί ακριβώς αυτό το στοιχείο έχει γίνει φιλικό και ταυτοχρόνως εχθρικό για πολλούς. Παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχει άλλο μέρος για να ζήσει κανείς με την κουλτούρα που έχουμε μέχρι τώρα στο μυαλό μας».
Και ο Γιώργος Βαλαής επιστρέφει, ξανά και ξανά, στην Ευρώπη πριν από 100 χρόνια όταν «έσκασε όλη η αφήγηση του μοντερνισμού: ο Τ. Σ. Ελιοτ, ο Εζρα Πάουντ, ο ντανταϊσμός, όλα αυτά καθόρισαν την ευρωπαϊκή αφήγηση, επηρέασαν τη γυναικεία χειραφέτηση. Πριν από 100 χρόνια έγινε αυτή η έκρηξη του μοντερνισμού, την οποία εμείς ως παγκόσμια κοινωνία δεν έχουμε ξεπεράσει. Εμείς ζήσαμε τον 20ό αιώνα στο τέλος του, αλλά, παρόλο που προκάλεσε δύο παγκόσμιους πολέμους, παρόλο που δεν ξεφύγαμε από την εποχή των δουλεμπόρων, παρόλο που τα εργασιακά είναι άσχημα, παρόλο που η οικονομία συνθλίβει τις ζωές μας, τα τελευταία χρόνια ζούμε μια αφήγηση που εξισώνει τον άνθρωπο μ’ αυτό που είναι συνείδηση. Ο καθένας από μας έχει αξία, παρόλο που η κοινωνία δεν παράγει καμία αξία. Το 2015 μάς συνθλίβει μια οικονομική αφήγηση. Δεν υπάρχει πνευματική αφήγηση που να μπορεί να μας εξυψώσει. Δεν υπάρχουν ρηξικέλευθες αφηγήσεις, όπως ήταν τότε ο μοντερνισμός. Κι αυτά, παρά την τεράστια τεχνολογική επανάσταση, η αξία μας έχει μειωθεί».
Ο Γιώργος Βαλαής αναφέρει πως αυτό που θα δούμε στη Στέγη είναι «ό,τι πιο παράξενο έχουμε κάνει ώς τώρα. Αυτό που μας απασχολεί είναι ότι κάτι λείπει από τις ζωές μας, αλλά όλη η κοινωνία δεν έχει φέρει αυτό που λείπει. Ολες οι αφηγήσεις μέσα στις οποίες ζούμε, από τον νεοφιλελευθερισμό μέχρι τη ριζοσπαστική αριστερά πουλάνε φόβο, ενώ οι σκέψεις έχουν τέτοια πολυπλοκότητα που δεν υπήρξε ποτέ άλλοτε.
Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν μπορούμε να ζήσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας ευτυχισμένοι».
Και επιστρέφει ξανά στη σημερινή Ευρώπη: «Η μεγάλη εισροή προσφύγων, το τελευταίο διάστημα, είναι ένα βέλος μέσα σε μια ευρωπαϊκή ραστώνη. Η Ευρώπη καταρρέει ως αφήγηση, είναι μόνο ένα οικονομικό σχέδιο. Πάντα στην Ευρώπη μάς ένωνε η κουλτούρα, η λογοτεχνία, η τέχνη. Τώρα τι μας ενώνει ακριβώς;»
Το σημαίνον και το σημαινόμενο
Στη Στέγη, οι blitz (και επί σκηνής θα είναι μαζί τους ακόμα οι Αρης Αρμαγανίδης, Μιχάλης Κίμωνας, Αρης Μπαλής και Αρετή Σεϊνταρίδου) πραγματεύονται την ιδέα μιας διαδρομής, εσωτερικής και εξωτερικής, προς έναν τόπο και μιαν άλλη ζώνη πραγματικότητας. Οι ηθοποιοί, οι ήρωες της παράστασης γίνονται καταληψίες ενός ερειπωμένου εργοστασίου στις παρυφές της πόλης. Εκεί, χρησιμοποιώντας τα απομεινάρια του παρελθόντος με ποιητικούς όρους, με οδηγό τον Ρομαντισμό και την παντοτινή ασυμφωνία του ανθρώπου με τον κόσμο, θα οικοδομήσουν μια μελλοντική επικράτεια.
Η θεατρική ομάδα blitz φιλοδοξεί να μας μεταφέρει, μέσω ενός ποιητικού μοντάζ, σ’ έναν χώρο του ονείρου, σε μια προσπάθεια να προβάλει την προσπάθεια του ανθρώπου να «πιάσει» τον ουρανό, τη στιγμή που ξεπερνιέται το όριο και ανατέλλει κάτι εντελώς νέο. Το «6 Α.Μ.» αποτελεί ένα παιχνίδι με το όριο της ημέρας και της νύχτας. Το παλιό που φεύγει και το νέο που έρχεται ταυτόχρονα. Με συνεργάτες στη δραματουργία τον Νίκο Φλέσσα και τη Γερμανίδα Stephanie Carp -η οποία είναι η δραματουργός του Μαρτάλερ- οι πολυταξιδεμένοι blitz μέσω της θεατρικής τέχνης και της ποίησης θέλουν να μας κάνουν να αναρωτηθούμε: Τι ακριβώς κάνουμε μ’ αυτόν τον κόσμο γύρω μας;