Η αισιοδοξία και η δύναμη που γεννιούνται μέσα από τις πιο απρόβλεπτες, τις πιο ακραίες καταστάσεις. Περίεργο αλλά μια νέα, φρέσκια ματιά στα πράγματα συχνά αντλείται όταν έρθεις σε επαφή με έναν κόσμο πολύ πιο αδυσώπητο από αυτόν που σε περιβάλλει.
Ενας γλάρος, πολλοί γλάροι, άνοιξαν τα φτερά τους αυτή την εβδομάδα στο Ασυλο Ανιάτων στην Κυψέλη για μία από τις πρωτοπόρες πράξεις της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση και του σκηνοθέτη Πάρη Μέξη. Σε αυτό τον γνώριμο χώρο της Κυψέλης, δίπλα στην εκκλησία της Αγίας Ζώνης, που λειτουργεί από το 1893 και περιθάλπει κατάκοιτους ασθενείς από όλη την Ελλάδα ξεκίνησε αυτή την εβδομάδα η παρουσίαση του έργου «Ο γλάρος Ιωνάθαν», στο πλαίσιο του προγράμματος «Θέατρο Εκτός Στέγης». Μια παράσταση που θα συνεχίσει το ταξίδι της σε όλη την Ελλάδα, με κοινό της ασθενείς, ηλικιωμένους, έγκλειστους ή κατοίκους ακριτικών περιοχών. «Ο γλάρος Ιωνάθαν», που σκηνοθέτησε ο Μέξης και ερμηνεύει μια εξαιρετική ομάδα νέων ηθοποιών, βασίζεται στο γνωστό αλληγορικό παραμύθι «Ο γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον» του Ρίτσαρντ Μπαχ, που περιγράφει την προσπάθεια του ατόμου να γίνει αποδεκτό από την κοινωνία γι’ αυτό που πραγματικά είναι.
Στον διάδρομο του πρώτου ορόφου ενός από τα κτίρια του Ασυλου Ανιάτων, όπου δίνεται η παράσταση (οι τελευταίες θα δοθούν σήμερα και αύριο), κατέφθασα καλεσμένη της δεύτερης μέρας παρουσίασής της. Η βαριά αύρα ενός ιδρύματος που φιλοξενεί ανθρώπους οι οποίοι, όπως μου είχε πει κάποτε μια νοσηλεύτριά του, «δεν έχουν ελπίδα να γίνουν καλά» είχε ήδη αρχίσει να ελαφραίνει. Κάτι είχε αλλάξει. Η συνηθισμένη ρουτίνα μιας ημέρας σε ένα ίδρυμα έσπαγε, υπήρχε ένας λόγος για χαμόγελο. Μια ασθενής που φαινόταν ότι δεν μπορούσε να μιλήσει μού έκανε νόημα να καθίσω κοντά της, από τα νεύματά της καταλάβαινα τι ήθελε να μου πει. Εχει ψύχρα σήμερα, τι ώρα είναι, τι ώρα θα αρχίσει η παράσταση. Το ίδιο αναρωτιόταν και ο άντρας σε αναπηρικό καροτσάκι, που μιλούσε με μεγάλη δυσκολία. Σιγά σιγά κατέφθασαν και άλλοι ασθενείς, κάποιοι συνοδευόμενοι από νοσοκόμες που κάθε τόσο τους καθησύχαζαν ή φρόντιζαν τις ανάγκες τους.
Αν το θέατρο και η τέχνη είναι έργα ύψιστης σημασίας, που δεν αφορούν μόνο ένα εξειδικευμένο κοινό αλλά κυρίως υπάρχουν για να μεταμορφώσουν τον κόσμο μας, ο «Γλάρος» του Πάρη Μέξη υπηρετεί ακριβώς αυτό τον σκοπό. Με χιούμορ και ευαισθησία, δίχως ίχνος διδακτισμού ή υπερβολικών συναισθημάτων. «Μπορούμε να μάθουμε να πετάμε», λέει μια ηθοποιός και ανοίγει τα φτερά της. Κάποιοι ασθενείς γελούν με τις κωμικές ατάκες, άλλοι σιωπούν, κάποιοι μοιάζουν να μην επικοινωνούν, όμως παραμένουν, ενώ άλλοι αντιδρούν με δυνατούς ήχους σαν βογκητά. Οι ηθοποιοί περνούν ανάμεσα στους ασθενείς και τους αγγίζουν, τους μιλούν, τους χαμογελούν. Ο αέρας παίρνει τις κουρτίνες και το βλέμμα μου πέφτει στα δέντρα που περιβάλλουν το Ασυλο. Ενα πουλί έχει ανοίξει τα φτερά του και πετάει…