Ποια είναι τα «Kafka’s freaks»· εκείνοι οι μυστηριώδεις, ταλαιπωρημένοι χαρακτήρες, τους οποίους γέννησε η καφκική φαντασία και έμελλε να σηκώσουν στις πλάτες τους (για να τα προσωποποιήσουν) τα στραβά μιας ολόκληρης κοινωνίας; Αυτό το ερώτημα και ταυτόχρονα την κληρονομιά του σπουδαίου λογοτέχνη επιχειρεί να αναδείξει ο σκηνοθέτης και ερμηνευτής Νικόλας Βαγιονάκης, μέσω της ομώνυμης παράστασης-μονολόγου που κάνει πρεμιέρα αύριο Σάββατο στο θέατρο Φούρνος, στα Εξάρχεια. Ο κ. Βαγιονάκης, ο οποίος μας κάλεσε να παρακολουθήσουμε μία από τις τελευταίες πρόβες, έχει επιλέξει τρία πλάσματα από τις σελίδες των βιβλίων του Κάφκα, τραβώντας τα έξω για να τους δώσει φωνή πάνω στο πάλκο.
Το διήγημα «Αναφορά σε μια Ακαδημία» έχει ως ήρωα έναν εξανθρωπισμένο πίθηκο. Συμβολίζοντας την ελευθερία, την αγνότητα, αλλά και τον θεμελιακό για την ανθρώπινη φύση κόσμο των ενστίκτων, ο πίθηκος βγάζει τον δικό του καταγγελτικό λόγο για την κοινωνία και το σύστημα που τον φυλάκισε μέσω του κομφορμισμού που στην ουσία τού επέβαλε. Το άλλα δύο «πλάσματα» που ζωντανεύουν στην παράσταση είναι ο «Καλλιτέχνης της πείνας» και ο Γκρέγκορ Σάμσα, πρωταγωνιστής της «Μεταμόρφωσης».
Οι τρεις τους, ερμηνευμένοι σε ένα άχρονο πλαίσιο, βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα ενός κλουβιού του τσίρκου με τους θεατές –κυριολεκτικούς και μεταφορικούς– να παρακολουθούν· ή μήπως συμβαίνει το αντίθετο; «Με τη λέξη “freaks” η κοινωνική σύμβαση δεν εννοεί μόνο τις εξωτερικές ιδιομορφίες/δυσμορφίες, αλλά πολλές φορές και την απλή ιδιαιτερότητα, το διαφορετικό που δεν συμβιβάζεται με αυτή και νιώθει να την απειλεί. Τελικά, όμως, τα freaks είναι εκείνα που βρίσκονται μέσα στο κλουβί ή μήπως οι απ’ έξω;» μας επισημαίνει ο κ. Βαγιονάκης και συνεχίζει μιλώντας για το μήνυμα ελευθερίας και σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα που φέρουν οι τρεις αυτοί ήρωες. Ακτιβιστής και ο ίδιος με δραστηριότητα στον συγκεκριμένο χώρο, θεωρεί τον Κάφκα έναν από τους μεγαλύτερους διανοητές που έθιξαν ποτέ τα συγκεκριμένα ζητήματα, τα οποία σήμερα είναι ίσως πιο επίκαιρα παρά ποτέ.
Σημασία όμως, κατά τον σκηνοθέτη, έχει και ο τρόπος: «Ο Κάφκα δεν προσπαθεί να καθοδηγήσει τον αναγνώστη. Του δίνει το έναυσμα και στη συνέχεια ο καθένας προχωρεί σύμφωνα με τις δυνατότητες και τις ανησυχίες του. Οι κορυφώσεις έρχονται πάντα στο δεύτερο επίπεδο, ωστόσο ακόμη και μια επιφανειακή ανάγνωση είναι αρκετή για να πάρεις πράγματα». Αυτό το στοιχείο φαίνεται να αναζητά και η δική του ερμηνεία. Το βαρύ, σαν μάσκα, μακιγιάζ και η έντονη κινησιολογία είναι εκεί για να δράσουν σαν πέπλο, μπροστά από τις καυστικές αλήθειες που εκτοξεύει ο λόγος των «πλασμάτων». Οσοι κάνουν τον κόπο και προσέλθουν στο μικρό θέατρο των Εξαρχείων, καλό είναι να τα ακούσουν.
Το «Kafka’s freaks» παίζεται κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 9 μ.μ., στο θέατρο Φούρνος, Μαυρομιχάλη 168.