Χορταστικό θεατρικό ποδαρικό θα κάνει την πρώτη Κυριακή του 2016 η Στέγη: από τις 3 ώς τις 6 Ιανουαρίου στην Κεντρική Σκηνή του κτιρίου της οδού Συγγρού θα φιλοξενηθεί ένα εμβληματικό έργο, μια πολύ σημαντική παράσταση, που έστησε το ιστορικό Θέατρο Τέχνης της Μόσχας και σκηνοθέτησε ο «άτακτος» Κονσταντίν Μπογκομόλοφ. Πρόκειται για τους «Καραμάζοφ», έργο βασισμένο στο κλασικό, ομότιτλο μυθιστόρημα του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, που έμελλε να είναι και το κύκνειο άσμα του. Αυτή είναι η πρώτη φορά που η συγκεκριμένη παράσταση βγαίνει εκτός ρωσικών συνόρων.
Πίστη και ακολασία
Οι «Καραμάζοφ» μάς συστήνονται ως μια αισθητικά αντισυμβατική, πολιτικά ανήσυχη και ακατάλληλη για ανηλίκους παράσταση. Ο σκηνοθέτης Κονσταντίν Μπογκομόλοφ μεταφέρει τους «Αδελφούς Καραμάζοφ» από τον 19ο αιώνα και τα χρόνια που το διακύβευμα ήταν η κατάργηση της δουλοπαροικίας στην εποχή της σημερινής μπουρζουαζίας των ολιγαρχών και επιδιώκει να στηλιτεύσει με μαύρο χιούμορ την τωρινή κοινωνική και ηθική παρακμή. Η πρώτη παρέμβαση του Μπογκομόλοφ είναι η αφαίρεση της λέξης «Αδελφοί» από τον τίτλο της παράστασης. Η δεύτερη είναι ότι τον νεότερο Καραμάζοφ τον ερμηνεύει μια γυναίκα, αφού ο Ρώσος σκηνοθέτης θεωρεί ότι ο εμφύλιος αλληλοσπαραγμός δεν αφορά μόνο μια οικογένεια ή μόνο το ανδρικό φύλο, αλλά όλα τα φύλα και τις φυλές της ανθρωπότητας.
Επί πέντε ώρες (τόσο διαρκεί η παράσταση του Θεάτρου Τέχνης της Μόσχας) θα γνωρίσουμε ακραίες προσωπικότητες και θα παρακολουθήσουμε οριακές σχέσεις. Θα δούμε αστυνομικό μυστήριο και δικαστική πλοκή γύρω από μια στυγερή πατροκτονία. Θα δούμε ερωτικές ίντριγκες και πύρινους λόγους περί δικαιοσύνης, ηθικής και ελεύθερης βούλησης, πίστης, ηδονής και ακολασίας, κι όλα αυτά μέσα σ’ ένα σκηνικό που παραπέμπει σε κατάμαυρο lounge ή σ’ έναν προθάλαμο ενός μαυσωλείου VIP, σε εταιρικά γραφεία με μαρμάρινες επενδύσεις, chesterfield καναπέδες και οθόνες plasma, στις οποίες προβάλλονται κινηματογραφημένες σε πραγματικό χρόνο οι εκφράσεις των ηθοποιών, ενώ ο δολοφονημένος πατέρας Καραμάζοφ βρίσκεται εγκιβωτισμένος μέσα σ’ ένα υπερσύγχρονο μηχάνημα σολάριουμ. Στο αλλόκοτο αυτό σύμπαν των «Καραμάζοφ» του Μπογκομόλοφ θα ακουστούν ακόμα παράδοξες μουσικές – από σύγχρονη ρωσική ποπ έως μπαλάντες του Freddie Mercury και του Nick Cave.
Στους πρωτότυπους «Αδελφούς Καραμάζοφ», που γράφτηκαν το 1880, ο Ντοστογιέφσκι καταπιάνεται με τη σύνθετη και αντιφατική φύση του ανθρώπου μέσα από την ιστορία του κτηνώδους Φιοντόρ Παύλοβιτς Καραμάζοφ και των γιων του, των νόμιμων και των νόθων. Οι «Αδελφοί Καραμάζοφ» γράφονταν και δημοσιεύονταν σε συνέχειες, από το 1879 ώς το 1880, στο λογοτεχνικό περιοδικό «Ο Ρώσος Αγγελιοφόρος». Ο Ντοστογιέφσκι ήθελε να είναι το πρώτο μέρος μιας τριλογίας με τίτλο «Η ζωή ενός μεγάλου αμαρτωλού». Τον πρόλαβε ο θάνατος, το 1881.
Το Θέατρο Τέχνης της Μόσχας ιδρύθηκε το 1898 από τον Κονσταντίν Στανισλάφσκι και τον Βλαντίμιρ Νεμίροβιτς-Ντάτσενκο, και η πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήταν η παράσταση «Γλάρος» του Τσέχοφ, σε σκηνοθεσία Στανισλάφκσι. Εκεί παρουσιάστηκαν όλα τα έργα του Αντον Τσέχοφ και σ’ αυτό το θέατρο αναπτύχθηκε η μέθοδος υποκριτικής του Στανισλάφσκι· εκεί σφυρηλατήθηκε η ιδέα του ensemble ηθοποιών με ενιαίο ερμηνευτικό κώδικα και σε αυτό το θέατρο ο Στανισλάφσκι εγκαινίασε τον αιώνα του σκηνοθέτη. Το Θέατρο Τέχνης της Μόσχας διανύει την 117η σεζόν του και έχει πάντα για έμβλημά του έναν γλάρο με ανοιχτές φτερούγες.
Σκηνοθέτης και ηθοποιός
Ο Κονσταντίν Μπογκομόλοφ έχει τις ιδιότητες του σκηνοθέτη, του συγγραφέα, αλλά και του ηθοποιού (όταν σε κάποια από τις παραστάσεις των «Καραμάζοφ» αρρώστησε ένας ηθοποιός, τον αντικατέστησε ο ίδιος) και έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία στη Ρωσία. Υπήρξε πολλές φορές υποψήφιος για το εθνικό βραβείο «Χρυσή Μάσκα» και έχει παρουσιάσει τις σκηνοθετικές του προτάσεις σε πολλά ευρωπαϊκά θέατρα και διεθνή φεστιβάλ θεάτρου. Ο Κονσταντίν Μπογκομόλοφ είναι 40 χρόνων και θεωρείται ένας από τους πιο ριζοσπαστικούς σκηνοθέτες του ρωσικού θεάτρου. Αυτή είναι η τέταρτη συνεργασία του με το Θέατρο Τέχνης της Μόσχας και μένει να δούμε στην παράσταση της Στέγης τη θεατρική του γλώσσα και πρόταση.