«Ο Θάνατος του Εμποράκου» ή το κραχ των ονείρων διαρκεί πολύ…

«Ο Θάνατος του Εμποράκου» ή το κραχ των ονείρων διαρκεί πολύ…

3' 35" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Αλλα πράγματα είχε στο νου του, όταν έγραφε τον «Θάνατο του  Εμποράκου», το 1948, ο Αρθουρ Μίλερ. Επεδίωκε να θίξει τις συνέπειες του οικονομικού κραχ του 1929 στην Αμερική, τις διαψεύσεις και τις καταρρεύσεις των προσδοκιών, που ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος έφερε…

Και ίσως δεν μπορούσε να φανταστεί πώς αυτή η ιστοριά του πλασιέ Γουίλι Λόμαν, που γυρίζει σ' όλη του τη ζωή όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ για  να βγάλει το μεροκάματό του και να πραγματοποιήσει τα όνειρα της μέσης αμερικανικής οικογένειας, θα συνέχιζε να αποτυπώνει, στη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, την τραγωδία του σύγχρονου ανθρώπου. Που πασχίζει, ονειρεύεται, αγοράζει με δόσεις τα πάντα, φαντασιώνεται και κάποια στιγμή, αναγκάζεται να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα: την οικονομική, την επαγγελματική, την κοινωνική, την οικογενειακή.

Στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, στο κτίριο Τσίλερ της Αγίου Κωνσταντίνου από τις 23 Μαρτίου, παρουσιάζεται το πιο «επώδυνα σύγχρονο από τα κλασικά αμερικανικά θεατρικά έργα», όπως έγραψε η συγγραφέας Τζόυς Κάρολ Οουτς το 1998.Ανατριχιαστικά εύστοχος χαρακτηρισμός.

Γιατί παρακολουθώντας την ιστορια του πλασιέ, του  Εμποράκου που θέλησε να πλάσει ο Αρθουρ Μίλερ, παρακολουθούμε την αέναη προσπάθεια των ανθρώπων της μεσοαστικής και της μικροαστικής τάξης σε όλες τις κοινωνίες αυτού του πλανήτη, να «πλασαριστούν» λίγο παραπάνω: είτε μέσω της επαγγελματικής του διαδρομής, είτε μέσω των νέων συσκευών, είτε μέσω της κοινωνικής γοητείας των τεσσάρων τροχών, είτε μέσω της διαδρομής των παιδιών τους… Ο Αρθουρ Μίλερ αφηγείται την εκδοχή της κατάρρευσης του αμερικανικού ονείρου. Και μαζί διηγείται πολλές άλλες ιστορίες.

Ολο αυτό το σύμπαν επιχείρησε να αναπαραστήσει στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ο Σταμάτης Φασουλής, που υπογράφει τη σκηνοθεσία αλλά και τη μετάφραση του πιο γνωστού και πλέον παιγμένου έργου του Αρθουρ Μίλερ. Χρησιμοποιώντας επάλληλα σκηνικά που διαρκώς εναλλάσσονται (Γιώργος Γαβαλάς), παίζοντας με το παρόν και τη μνήμη, με την ψευδαίσθηση και την πραγματικότητα, με τα φαντάσματα και με τους πραγματικούς ανθρώπους, με τη μάχη ανάμεσα στην ενδοσκόπηση και στο «φαίνεσθαι» της καθημερινής συμπεριφοράς.

Ο Αρθουρ Μίλερ είναι απολύτως σίγουρο ότι δεν καταπιάστηκε σ' αυτό το έργο μόνο με τον μέσο Αμερικανό, που προσπαθεί και αποτυγχάνει. Εβαλε στο κάδρο ένα σωρό ανθρώπους κι ένα σωρό συμπεριφορές, που ο καθένας μας έχει συναντήσει, έχει μπλεχτεί στα πόδια τους, έχει προσπαθήσει ν' αποφύγει: τους καυχησιάρηδες, που έχουν ανάγκη  να πιστέψουν, εκείνοι πρώτοι, το ξίπασμά τους• τις ήρεμες σιωπηλές δυνάμεις που  όλοι χρειάζονται και όλοι αναζητούν• τα παιδιά που ακολουθούν σαν πορεία ζωής κάτι που άλλοι ονειρεύτηκαν για εκείνους• εκείνους που δεν ξέρουν να μοιραστούν το συναίσθημά τους και αργοσβήνουν στη μοναξιά και στη συναισθηματική αποστράγγιση• εκείνους που κάποιοι στιγμή μοιάζει να είναι δυνατοί• εκείνους που υφίστανται τη «δύναμη» όσων αισθάνονται δυνατοί• τα πλήθη των ανθρώπων από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, που προσπαθούν σ' όλη τους τη ζωή, να αποθηκεύσουν και υποθηκεύουν τις ζωές τους• τους ανθρώπους που διανύουν τη ζωή τους χωρίς να έχουν αντικρίσει τον εαυτό τους… Κι έβαλε επίσης στο κάδρο του τις εργασιακές σχέσεις, την επένδυση του ατόμου στην εργασία, την ήττα που ακολουθεί το κλείσιμο ενός εργασιακού κύκλου, το πικρό αδιέξοδο των ανθρώπων που δεν έχουν το κοινωνικό πρόσωπο της επαγγελματικής ταυτότητας.

Ολα αυτά τα πολύπλοκα, τα ανθρώπινα, τα διαρκή, τα τραγικά, τα καθημερινά είναι παρόντα, ακόμα, πάντα, στο έργο του Αρθουρ Μίλερ. Είναι τόσο ισχυρή η δύναμη αυτού του κειμένου που είναι στιγμές που δεν έχει και τόση σημασία η θεατρική φόρμα που επιλέγει ο σκηνοθέτης του, κάθε φορά.

Η παράσταση του Σταμάτη Φασουλή κινήθηκε σε «οριζόντιο επίπεδο» και από ένα σημείο και ύστερα η ροή της ήταν αναμενόμενη. Υπήρχαν στιγμές που «μπούκωναν» τα πολλά σκηνικά που σύρονταν διαρκώς πάνω στη σκηνή. Κι άλλες που οι ηθοποιοί ίσως δεν μετέδιδαν τις απιθανα πολλές γραμμώσεις του ψυχισμού των ηρώων που υποδύονταν (ιδίως στο πρώτο μέρος).

Ο Πέτρος Φιλιππίδης, ως Γουίλι Λόμαν, στον πρώτο, ίσως, δραματικό του ρόλο είναι φορές που ξενίζει, μάλλον γιατί αντιμετωπίζει έναν κόντρα ρόλο -με συγκίνηση όμως και σεβασμό -ίσως και με δέος. Η Πέγκη Σταθακοπούλου και ο Αλέξανδρος Λογοθέτης άγγιξαν περισσότερο απ' όλους τους παλμούς των ηρώων που υποδύονταν, όπως και ο Γιάννης Τσορτέκης, υποδυόμενος το φάντασμα/ανάμνηση του Μπεν.

Αλλά ήταν από εκείνες τις περιπτώσεις που αρκούσε το έργο, το κείμενο. Που από μόνο του ήταν το μεγάλο κέρδος, έπειτα από 2,5 ώρες.

Info: Η παράσταση «Ο Θάνατος του Εμποράκου» παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου από Τετάρτη ως Σάββατο στις 8.30μ.μ. και Κυριακή στις 5.30μ.μ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή