Οσοι είχαν μπει στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς το περασμένο Σάββατο, για να δουν μία από τις εκθέσεις που φιλοξενεί, βγαίνοντας σίγουρα θα πίστεψαν ότι κάποια περφόρμανς φιλοξενείται στο αίθριο του μουσείου. Δεν ήταν περφόρμανς. Η σκηνοθέτις Νατάσα Τριανταφύλλη και οι συνεργάτες της (ηθοποιοί, οι υπεύθυνοι σκηνής, η βοηθός σκηνοθέτις, οι υπεύθυνοι φωτισμού) είχαν στήσει ό,τι χρειαζόταν
«Περιμένοντας τον Godot». Και όλη η ατμόσφαιρα είχε κάτι από τον σουρεαλισμό του Μπέκετ: οι ηθοποιοί στη μέση του αίθριου πρόβαραν τα λόγια τους, οι επισκέπτες του μουσείου στα γύρω τραπεζάκια ξεκουράζονταν από την περιήγηση και έπιναν το ποτό τους ή ψώνιζαν από το πωλητήριο. Αρκετοί κοντοστέκονταν και παρακολουθούσαν για κάποια λεπτά την πρόβα της παράστασης, που θα φιλοξενηθεί σ’ αυτόν ακριβώς τον χώρο, στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη της Πειραιώς, από τις 14 Ιουλίου και για 14 παραστάσεις.
Είναι η δεύτερη φορά που παρουσιάζει σκηνοθεσία της σ’ αυτόν το χώρο η Νατάσα Τριανταφύλλη. Η προηγούμενη φορά ήταν το 2013, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Τότε είχαμε γοητευτεί από τη δική της εκδοχή για την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή. Φέτος επέλεξε τον ίδιο χώρο για να παρουσιάσει το πιο γνωστό και το πιο εμβληματικό έργο του Σάμιουελ Μπέκετ: «Περιμένοντας τον Godot».
Σε αντίθεση με την «Αντιγόνη», όπου οι θεατές είχαν στραμμένη την πλάτη τους στην κύρια είσοδο του μουσείου, αυτή τη φορά όλα είναι αντεστραμμένα. Οι θεατές θα έχουν την πλάτη τους στο κλιμακοστάσιο του μουσείου και θα κοιτούν προς την κύρια είσοδο. Εκεί θα εκτυλίσσεται η δράση. Το εξηγεί η Νατάσα Τριανταφύλλη: «Εφόσον στο έργο είναι πολύ ξεκάθαρο ότι αυτοί οι δύο είναι σ’ έναν μη τόπο και έρχονται και άλλοι δύο από τον ρεαλιστικό κόσμο, μας προέκυψε η ιδέα να μπαίνουν από τον πραγματικό έξω κόσμο, από την είσοδο δηλαδή».
Με χιούμορ
Το «Περιμένοντας τον Godot» έχει ίσως πολύ περισσότερο χιούμορ από όλα τα άλλα μπεκετικά κείμενα. «Μα γράφτηκε μετά τον πόλεμο (το 1948). Πώς καμιά φορά στις κηδείες κάποιος λέει ένα αστείο και μπορεί να δημιουργηθεί το πιο ακραίο χιουμοριστικό κλίμα; Οταν έχεις φτάσει σε τέτοια όρια, όταν υπάρχει τέτοιο μεγάλο όριο, δεν γίνεται να διατηρηθεί η ζωή χωρίς τον αντίποδα. Και τώρα τα πράγματα είναι οριακά. Υπάρχει μια καμπή μέσα σ’ αυτά τα 5-6 χρόνια της κρίσης και κινητοποιούμαστε διαφορετικά. Εχουμε αποκτήσει μιαν άλλη ελαφράδα, ακριβώς γιατί δεν αντέχεται διαφορετικά. Σκεφτόμαστε στην πρόβα πώς θα ήταν αν ήταν ο καθένας μόνος του και είχε τα ίδια προβλήματα. Το ότι ο Μπέκετ έχει βάλει να συμβαίνει όλο αυτό που γίνεται στο έργο μαζί με κάποιον άλλον είναι πολύ ζωοφόρο και δημιουργείται άλλου είδους ένταση ως προς την αναμονή και καλείσαι να βιώσεις αυτή την αναμονή με μια σχέση. Και μετά, όταν δεν καρποφορεί αυτή η αναμονή, υπάρχει ο άλλος που σε τραβάει από τον γκρεμό».
Είναι γνωστό ότι ο Μπέκετ μαζί με τα θεατρικά του κείμενα δίνει και αυστηρές σκηνικές οδηγίες στους σκηνοθέτες. Πόσο περιοριστικό είναι αυτό; «Μου αρέσουν πολύ οι σκηνικές οδηγίες όπως και τα ονόματα των ηρώων, που έχουν τον ίδιο αριθμό γραμμάτων, σαν sudokou. Τελικά, όχι δεν σε εγκλωβίζουν οι σκηνικές οδηγίες, αλλά σε εξυπηρετούν, σαν να σε αναγκάζουν να πας παρακάτω».
Η παράσταση «Περιμένοντας τον Godot» παρουσιάζεται στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη (Πειραιώς 138) στις 14 Ιουλίου, για 14 παραστάσεις, από Τρίτη έως Κυριακή, στις 9.30 μ.μ. Μετάφραση: Ερι Κύρια·σκηνογραφία: Εύα Μανιδάκη,· κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη. Παίζουν: Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Δημήτρης Μπίτος, Αντώνης Αντωνόπουλος, Αινείας Τσαμάτης, Λένα Παπαληγούρα (The Boy voice over).
Η Μόνικα τραγουδάει… Μπέκετ!
Την πρόβα παρακολουθεί ένα μικρόσωμο κορίτσι με κοντά μαλλιά, που διαρκώς κάτι κάνει στο λάπτοπ. Είναι η Μόνικα, που υπογράφει τη μουσική της παράστασης. Ακούμε στη διάρκεια της πρόβας ένα δείγμα αυτής της μουσικής. Δηλαδή ακούμε μια φωνή να λέει ρυθμικά και επαναλαμβανόμενα στην αρχή: «Wait for Godot, wait for Godot, wait for Godot…». Και λίγο αργότερα ακούμε την ίδια φωνή να επαναλαμβάνει, πάλι ρυθμικά, ένα όνομα: «Μπέκετ, Μπέκετ, Μπέκετ…». Τι μουσική έχει γράψει γι’ αυτό το έργο η Μόνικα; Η Νατάσα Τριανταφύλλη μας εξηγεί: «Επειδή ο Μπέκετ τονίζει συνέχεια ότι αυτό το έργο δεν πρέπει να έχει μουσική, η Μόνικα σκέφτηκε να επαναλαμβάνει ρυθμικά τον τίτλο και τον συγγραφέα. Και στη διάρκεια της παράστασης επαναλαμβάνει, πολύ ρυθμικά, χωρίς όργανα, μόνο με τη φωνή της, διάφορες φράσεις, διάφορες σκηνικές οδηγίες. Τα έχει κάνει όλα γκόσπελ. Υπάρχει στη δεύτερη πράξη η αναφορά στις νεκρές φωνές, όχι μόνο στους νεκρούς του πολέμου αλλά σε όλες τις νεκρές φωνές, σ’ αυτούς που έχουμε σκοτώσει μέσα μας ο καθένας ή που έχουν σκοτωθεί με διάφορους τρόπους. Αυτή είναι η μουσική της παράστασης».