«Παίξαμε το έργο σε μια ρεπλίκα του σαιξπηρικού Globe. Το θέατρο ήταν ανοιχτό από πάνω, οι μισοί θεατές καθιστοί και οι υπόλοιποι όρθιοι, όπως στην εποχή του Σαίξπηρ. Ο καιρός ήταν έτοιμος να βρέξει και οι ταξιθέτες έτοιμοι να μοιράσουν αδιάβροχα», μας λέει η Αθηνά Μουστάκα της ομάδας «Ιδέα» για την παράσταση «Ρωμαίος και Ιουλιέτα για 2» που ταξίδεψε πέρυσι στο Μεξικό.
Ο άστατος καιρός, όμως, δεν ήταν το μόνο πρόβλημα: «Εκείνη τη μέρα δεν είχαμε υπέρτιτλους και παίξαμε, πώς αλλιώς, στα ελληνικά». Τελικά όμως δεν έβρεξε και το πιο σημαντικό ήταν ότι μετά το τέλος της παράστασης όλοι οι θεατές είχαν παραμείνει στις θέσεις τους. «Αλλοι έκλαιγαν, άλλοι γελούσαν, όλοι μας είπαν ότι παρόλο που δεν ήξεραν ελληνικά κατάλαβαν τα πάντα.
Το θέατρο έσπασε το γλωσσικό φράγμα», μας λέει ο Κώστας Γάκης, o οποίος μαζί με τον Κωνσταντίνο Μπιμπή και την Αθηνά Μουστάκα είχαν την ιδέα να σπάσουν το φράγμα της απόστασης που χωρίζει τον θεατή από τη θεατρική πράξη φτιάχνοντας πριν από μερικά χρόνια την ομάδα «Ιδέα». Πριν από λίγους μήνες, οι ιδέες τους σήκωσαν αυλαία στο θέατρο «Αλφα».
«Η βασική ταυτότητα της ομάδας είναι η “ζεστασιά”, η ανθρωπιά, η δημιουργία ενός συναισθήματος συντροφικότητας και συγκίνησης μέσα στην αίθουσα και μια αίσθηση ότι λειτουργούμε σαν γέφυρα. Ενα ημικύκλιο είμαστε εμείς κι ένα άλλο οι θεατές και αυτό ενώνεται σε κάθε συνάντησή μας», τονίζει ο κ. Γάκης. Αυτή την ατμόσφαιρα που δημιουργούν στις παραστάσεις τους –η σαιξπηρική διασκευή τους είναι χαρακτηριστική– θέλουν να μεταφέρουν στο ιστορικό θέατρο του Στέφανου Ληναίου και της Ελλης Φωτίου, που πλέον ονομάζεται «Αλφα. Ιδέα».
Στην καρδιά της Πατησίων, έναντι του Πολυτεχνείου, η ομάδα έφερε φρέσκο αέρα στη στοά του θεάτρου προκειμένου να συστήσει ένα «λαϊκό θέατρο υψηλής τεχνικής», όπως το χαρακτηρίζει. «Προσπαθούμε να αποσπαστούμε από αυτή τη μεταμοντέρνα ψύχρα, από μια διάθεση να σπάσουμε την αφήγηση και να φύγουμε από το θέατρο χωρίς να καταλάβουμε τίποτα, χωρίς να έχουμε συγκινηθεί.
Η χαρμολύπη του Ελληνα, αυτή η μείξη μάς ενδιαφέρει πολύ», σημειώνει ο κ. Γάκης. Δεν επιθυμούν να κάνουν μια τέχνη «στρατευμένη ή υπογραμμισμένη», όπως λένε, αλλά η πολιτική και τα κοινωνικά προβλήματα δεν μπορούν να μένουν απ’ έξω. «Οταν λες “η πόλη της Βερόνας είναι σαν μια βάρκα που μπάζει νερά, σαν τη δική μας βάρκα”, αναφέρεσαι έμμεσα στην κρίση που περνάμε. Πολιτικό είναι το να αντιστέκεσαι στη φθορά και στη μιζέρια που σε οδηγεί στην απραξία», σημειώνει.
Ο χώρος του θεάτρου ανακαινίστηκε πλήρως, κάτι που είναι εμφανές από την είσοδο μέχρι τη σκηνή και τα καμαρίνια. Το φουαγιέ και το μπαρ επανασχεδιάστηκαν με μοντέρνες γραμμές και ρετρό στοιχεία, όπως τους παλαιούς φωτιστικούς προβολείς του θεάτρου από τη δεκαετία του ’70, η σκηνή επεκτάθηκε και απέκτησε νέους φωτισμούς και ηχοληψία, ενώ λειτουργεί και ως μουσική σκηνή με την καλλιτεχνική επιμέλεια της Μαργαρίτας Μυτιληναίου. Και επειδή ως καλλιτέχνες είναι λίγο «αλαφροΐσκιωτοι», σύμφωνα με τον κ. Μπιμπή, συνεργάζονται στην οργάνωση της παραγωγής με τον έμπειρο Λευτέρη Πλασκοβίτη.
Εχοντας αποκτήσει ως ομάδα αρκετές εμπειρίες στο εξωτερικό, τους ενδιαφέρει να συνεργαστούν με καλλιτέχνες ενός πιο «χειροποίητου» θεάτρου που δεν έχει φτάσει ακόμη να αποτελεί μέρος μεγάλων οργανισμών. «Είναι λογικό, ιδρύματα ή φορείς όπως η Στέγη, το Ιδρυμα Νιάρχου, το Φεστιβάλ Αθηνών να συνδιαλέγονται συνήθως με ανάλογα ινστιτούτα και οργανισμούς στο εξωτερικό.
Πιστεύουμε όμως ότι αυτή είναι η κορυφή του παγόβουνου και από κάτω υπάρχει ένα ολόκληρο κομμάτι καλλιτεχνών που κάνουν θέατρο και δεν επιχορηγούνται, που δεν είναι μέρος των εθνικών τους θεάτρων και έχει μεγάλο ενδιαφέρον να έρχεσαι σε διάλογο μαζί τους», σημειώνει ο κ. Μπιμπής. Σε αυτό το πλαίσιο έχουν και την πρώτη τους διεθνή συνεργασία απόψε και αύριο (10, 11/12) με το «Αντώνιος και Κλεοπάτρα για 2» της Κολίν Σάλιβαν από τη Νέα Υόρκη, που θα παίζει παράλληλα με τον δικό τους «Ρωμαίο και Ιουλιέτα».
«Το δέντρο του Οιδίποδα»
Στις φετινές τους παραγωγές εντάσσεται επίσης η παράσταση «Το δέντρο του Οιδίποδα», μια διασκευή των τραγωδιών που συναποτελούν τον μύθο του Οιδίποδα και του οίκου των Λαβδακιδών, και το παιδικό παραμύθι για μικρούς και μεγάλους «Τελευταία μαύρη γάτα» του Ευγένιου Τριβιζά. «Το μυθιστόρημα ανεβαίνει πρώτη φορά στη σκηνή, σε διασκευή της Βένιας Σταματιάδη, ένα αντιρατσιστικό και κριτικό προς το καπιταλιστικό σύστημα παραμύθι με μια μαύρη γάτα που βρίσκεται υπό διωγμόν και καταφεύγει σε έναν νέο τόπο όπου προσαρμόζεται με δημιουργικό τρόπο», αναφέρει ο κ. Μπιμπής.
Παρά την κρίση, η ομάδα «Ιδέα» αποφάσισε να «ρίξει» τις οικονομίες της στην τέχνη, που πρεσβεύει και την αναβίωση ενός ιστορικού θεατρικού χώρου και παραμένει προσηλωμένη στον στόχο της: «Δεν πιστεύουμε ότι θα βγάλουμε λεφτά. Δεν υπήρχε σε αυτή την ομάδα η ανάγκη πλουτισμού. Υπάρχει τόση ανάγκη για πλούτο συναισθημάτων και συναντήσεων, που αν καταφέρουμε να την κρατήσουμε ζωντανή θα έχουμε πετύχει», καταλήγει ο Κώστας Γάκης.