Οσο καιρό ψάχνω σπίτι, ακούω τη νυν, στα πρόθυρα της τέως, σπιτονοικοκυρά μου να επαναλαμβάνει ότι οι πολυκατοικίες στην Αθήνα είναι κρύες, ότι κανείς δεν συνεννοείται για την κεντρική θέρμανση και ότι και εκείνη τώρα, όσο εγώ την παρακαλάω στο τηλέφωνο για αυτόνομο αέριο, εκείνη μου λέει ότι μετράει τις στρώσεις από ρούχα που φοράει και το καλύτερο που έχω να κάνω είναι απλώς να το συνηθίσω.
Στα χρόνια της οικονομικής κρίσης είναι πια φανερό ότι μια παρόμοια κρίση περνούν με τη σειρά τους οι ανθρώπινες σχέσεις. Είτε μεταξύ ενοίκων που κάποτε έλεγαν μια καλημέρα και τώρα μαγκωμένοι μετρούν πόσα κοινόχρηστα χρωστούν, είτε οι σχέσεις των ζευγαριών που κάποτε γελούσαν ερωτευμένοι και τώρα τριγυρνούν «με τα σκουφιά στο παγωμένο σπίτι», όπως λέει ο Κώστας Κουτσολέλος στη Βάσω Καμαράτου στο «Lasciatemi morire» στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.
Ενα ζευγάρι. Δύο ηθοποιοί πάνω στη σκηνή στην πιο απλή θεατρική συνθήκη. Δίχως σκηνικά, κοστούμια και ό,τι άλλο θα περίμενε να δει ο θεατής σε μια θεατρική παράσταση. Ενα ζευγάρι γυμνό από το περιβάλλον του που παρακαλάει –ψιθυριστά ή φωνάζοντας– «Lasciatemi morire», «αφήστε με να πεθάνω», όπως τραγουδούσε η Αριάδνη στην ομώνυμη όπερα του Κλάουντιο Μοντεβέρντι, παρατημένη από τον Θησέα στη Νάξο.
Με βιτριολικό χιούμορ και αρκετές δόσεις ειρωνείας, παρακολουθούμε σε διάλογο στιγμές από τη ζωή ενός ζευγαριού στα χρόνια της κρίσης. Το πρωινό ξύπνημα στις 6.05, το θάρρος για να κάνεις τη διαδρομή από το σπίτι ώς το περίπτερο για τσιγάρα χωρίς να πέσεις σε κάποιον που θα σε ρωτήσει «τι νέα;» ενώ ξέρει ότι είσαι άνεργος, το στενάκι που πληρώνονται οι ληγμένοι λογαριασμοί της ΔΕΗ, οι αναμνήσεις ενός έρωτα που χάθηκε και κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα, η διάθεση για ζωή γίνεται απελπισία. «Πόσο καιρό έχεις να μου κάνεις έρωτα;».
Η καθημερινότητα μοιάζει με ένα καζάνι που βράζει και το καπάκι είναι έτοιμο να πεταχτεί στο ταβάνι του μίζερου διαμερίσματος. Δύο άνθρωποι που κάποτε «γελούσαμε όλη μέρα» τώρα παρακαλούν να μη χρειαστεί να σηκωθούν ξανά από το κρεβάτι. Μισούν τα πάντα, ακόμα και το χρώμα των παπουτσιών που φοράνε οι άλλοι στον δρόμο –«ποιος φοράει κόκκινα παπούτσια ρε; φόρα το μαύρο, τι έχει το μαύρο;»– αντιμετωπίζουν το ένα αδιέξοδο μετά το άλλο, σκέφτονται να κάνουν παιδί για να ηρεμήσουν τα νεύρα τους πάνω του, το παρελθόν τούς στραγγαλίζει και το παρόν δεν αντέχεται. Το μόνο που έχουν είναι ο ένας τον άλλο.
Σχεδόν ακίνητοι από την ώρα που εμφανίζονται στη σκηνή, η Βάσω Καμαράτου και ο Κώστας Κουτσολέλος φτιάχνουν εικόνες, καταστάσεις και ατμόσφαιρες μόνο με τη σωματικότητα της φωνής τους. Ο διάλογός τους στο μεγαλύτερο μέρος της παράστασης είναι αυτοσχεδιαστικός αλλά τόσο καλά δομημένος, που εντυπωσιάζει ο ρυθμός της στιχομυθίας.
Η φυσικότητα είναι, νομίζω, το μεγάλο ατού της παράστασης που προκαλεί γέλιο πριν διακρίνεις το δράμα ανάμεσα στις λέξεις. Στις πολλές ζωές που περιγράφουν σε λιγότερο από μία ώρα, ο καθένας θα βρει κάτι από τον εαυτό του.
«Lasciatemi morire», Πειραματική Σκηνή Εθνικού Θεάτρου, Τετάρτη – Πέμπτη 9 μ.μ.