«Εμεινα κουφή στο “δώστε στον λαό ό,τι ζητάει”. Οχι, εγώ διάλεγα να δώσω στον λαό, με απλό και έντεχνο τρόπο, τις πιο λεπτές αποχρώσεις της στίξης, του τονισμού, της αρμονίας. Και τα σοφά τραγούδια του Αττίκ προσφέρονταν σ’ αυτό…», έγραφε το 1954 η Δανάη Στρατηγοπούλου στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της «Τραγουδώντας», όπου εξηγούσε μεταξύ άλλων ότι δεν μορφώθηκε στη Μάντρα του Αττίκ, αλλά ότι η Μάντρα «μου ταίριαζε και της ταίριαζα».
Ηταν από τις ελάχιστες μορφωμένες τραγουδίστριες της εποχής της, που μεγάλωσε σε μια οικογένεια καλλιεργημένη και μαχητική, σε ένα σπίτι όπου πρωταγωνιστούσαν τα βιβλία, το θέατρο, η μουσική και η δημοσιογραφία. Η οικογένεια μετακόμισε στη Μασσαλία και στο Παρίσι, κι όταν επέστρεψε στην Αθήνα, η Δανάη σπούδασε στο Εθνικό Ωδείο με δάσκαλο στο πιάνο τον Μανόλη Καλομοίρη και τις Μίνα Φωκά και Μάγκυ Καρατζά στο τραγούδι. Ομως, παρότι την προόριζαν για το λυρικό τραγούδι, εκείνη ανεξάρτητη από μικρή ονειρευόταν το μοντέρνο. Και έγινε «η καλή και… ακριβή μου Δανάη», όπως την αποκαλούσε ο Αττίκ, όταν του τη σύστησε ο μουσικός του στη Μάντρα, Κώστας Μπέζος. Ο Μπέζος τα πρωινά ήταν συνάδελφος της Δανάης στην εφημερίδα «Ελληνική». Εκείνος σκιτσογράφος και εκείνη αρθρογράφος. Ετσι ξεκίνησε η τραγουδιστική της καριέρα το 1935, με μια δανεική τουαλέτα από τη Μαρίκα Κοτοπούλη που κομμάτιασε από το άγχος της μέχρι να βγει στη σκηνή.
Με τον Αττίκ θριάμβευσαν από την Αίγυπτο έως την Κωνσταντινούπολη. Τα χρόνια της Κατοχής τραγουδούσε για τους τραυματίες στα νοσοκομεία, κυνηγήθηκε, φυλακίστηκε. Από το 1967 έως το 1973 έζησε στη Χιλή, διορίστηκε τακτική καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο, δίδαξε στα ισπανικά ελληνική λαογραφία και δημοτικό τραγούδι, γνώρισε τον Πάμπλο Νερούδα με τον οποίο τη συνέδεαν φιλία και θαυμασμός, μετέφρασε στα ελληνικά το σπουδαίο «Κάντο Χενεράλ», αλλά και άλλα ποιήματά του σε 11 τόμους (εκδ. Gutenberg). Εργο και μελέτες που όπως σημειώνει ο Λ. Λιάβας («Ελληνικό τραγούδι»), «ξεπερνούν τα πενήντα βιβλία και άρθρα».
Από την περασμένη Κυριακή η ζωή της παρουσιάζεται στον πολυχώρο «Εκστάν», στην παράσταση «Δανάη» του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου, που παίζεται σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζηπαπά από την Κατερίνα Βαρδακαστάνη. Επί 75 λεπτά στη σκηνή, η ηθοποιός συνοδευόμενη από τον Κώστα Χαδούλη στο πιάνο, φωτίζει στιγμές της σπουδαίας τραγουδίστριας, μουσικού και μεταφράστριας. «Ηταν μια γυναίκα που δεν γέρασε ποτέ στην ψυχή», λέει στην «Κ» ο συγγραφέας του έργου Γρηγόρης Χαλιακόπουλος. «Την παρακολουθούμε να σκέφτεται το παρελθόν της ένα βράδυ στο σπίτι της στη Ραφήνα. Με κινηματογραφικό τρόπο φωτίζονται ξεχωριστές πτυχές και σταθμοί όπως ήταν η Χιλή και η γνωριμία της με τον Νερούδα, η αγάπη για την οικογένεια, την κόρη και τα εγγόνια της, το πάθος της για την ποίηση και τη λογοτεχνία». Κρυμμένη πίσω από τα αχώριστα μαύρα γυαλιά, την παρακολουθούμε να συνομιλεί με το είδωλό της στον καθρέφτη. Μοναχική και κοσμοπολίτισσα, μιλάει για τους ανθρώπους που αγάπησε, τους συνθέτες που συνεργάστηκε, την κόρη Λήδα Χαλκιαδάκη επίσης τραγουδίστρια, το τραγούδι. Η ίδια είχε γράψει 300 τραγούδια.
Σήμερα συχνά τα διασκευάζουν ή τα εντάσσουν σε προγράμματα. Ομως πολλοί αγνοούν το έργο της. Η Δανάη Στρατηγοπούλου αποχαιρέτισε το τραγούδι το 1981, αλλά βέβαια, τα είχε ξεκαθαρίσει όλα πολύ νωρίτερα. «Απο τα περασμένα δεν σώθηκε τίποτα, όλα σαρώθηκαν. Ούτε πλούτη, ούτε δόξα, ούτε χαρά, ούτε θλίψη. Μόνο ένα πράγμα διέσωσα και το φέρνω μαζί μου. Το μήνυμα της αληθινής Τέχνης, της μεγάλης Τέχνης των μικρών τραγουδιών. Μελέτη, συνείδηση και αυταπάρνηση. Ας το προσέξουν όσοι θέλουν. Είναι η γραμμή του διαχωρισμού. Από ’δω είσαι καλλιτέχνης, από ’κει είσαι… καραγκιόζης!».
«Εκστάν» (Καυταντζόγλου 5, Πατήσια).