Σαν τα… μάτια τους φροντίζουν το νεοσύστατο τμήμα Σκηνοθεσίας στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου ο Στάθης Λιβαθινός και η Ελσα Ανδριανού. Σε εκείνον ανήκει το όραμα της δημιουργίας του τμήματος (ήδη από την έναρξη της Πειραματικής Σκηνής το 2002) και πλέον από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου βλέπει το όραμά του να υλοποιείται από τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά. Ο ίδιος θα προΐσταται του τμήματος Σκηνοθεσίας, ενώ η Ελσα Ανδριανού, διευθύντρια σπουδών της Δραματικής Σχολής και δραματολόγος εγνωσμένου κύρους, έχει αναλάβει την ευθύνη για τη συγκρότηση του προγράμματος σπουδών του τμήματος Σκηνοθεσίας.
«Φαντάζεστε έναν σκηνοθέτη να πρέπει να διαβάσει πολλές θεατρικές γλώσσες χωρίς να έχει μάθει τη μητρική του;», σχολιάζει η κ. Ανδριανού, παρουσιάζοντας σήμερα στην «Κ», για πρώτη φόρα, τη φιλοσοφία λειτουργίας του νέου τμήματος. Το πρόγραμμα σπουδών του θα βασιστεί πάνω στη δομή και στη μεθοδολογία της περίφημης ρωσικής σχολής σπουδών σκηνοθεσίας και θεάτρου. «Η ρωσική σχολή ως άξονας πάνω στον οποίο μπορεί να κινηθεί, να προσαρμοστεί ένα πρόγραμμα σπουδών, δεν θα προσδιορίζει το αισθητικό κομμάτι των νέων Ελλήνων σκηνοθετών. Η ρωσική σχολή δεν καθοδηγεί όσους τη σπουδάζουν να ερμηνεύουν με ένα συγκεκριμένο τρόπο τα έργα. Δεν τους “επιβάλλει” αισθητικά πρότυπα. Αντίθετα, η ρωσική σχολή προσδιορίζει μία μεθοδολογία με την οποία οι νέοι σκηνοθέτες θα μπορούν να “ξεκλειδώσουν” τους θεατρικούς κώδικες», παρατηρεί η κ. Ανδριανού. «Η σκηνοθεσία έχει συγκεκριμένα εργαλεία και επιστημονική βάση, πάνω στην οποία θα δουλέψουμε με τους σπουδαστές μας. Ιστορικά, η Ελλάδα δεν είναι χώρα του σκηνοθέτη, αλλά του ηθοποιού. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή διεθνώς, αλλά και στη χώρα μας, μιλάμε πια για “παράσταση του σκηνοθέτη” και όχι “των ηθοποιών”. Δηλαδή που φέρει στη σκηνή τη σφραγίδα, τη ματιά του σκηνοθέτη. Κατ’ επέκταση είναι αναγκαία μία πιο συγκροτημένη εκπαίδευση για τους μελλοντικούς σκηνοθέτες», προσθέτει η κ. Ανδριανού.
Το τμήμα Σκηνοθεσίας στο πλαίσιο της Δραματικής Σχολής θα συλλειτουργήσει με το τμήμα Υποκριτικής. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι οι υποψήφιοι που θα διεκδικήσουν μία από τις δέκα θέσεις που θα διατεθούν θα εξεταστούν σε τρεις φάσεις, με τα κριτήρια να έχουν ισχυρή υποκριτική αφετηρία. Στην πρώτη φάση των εισαγωγικών εξετάσεων οι υποψήφιοι θα κριθούν για την ικανότητά τους να αντιλαμβάνονται τη λειτουργία του ηθοποιού. Στην επόμενη φάση, των γραπτών, τους έχει ζητηθεί να προτείνουν μία άποψη για το ανέβασμα ενός θεατρικού έργου της επιλογής τους καθώς και να καταθέσουν εικαστικό υλικό (π.χ. φωτογραφίες, πίνακες) που θα τεκμηριώνει τη συγκεκριμένη άποψη. Στην επόμενη και τελική φάση, οι υποψήφιοι θα οργανώσουν απλές σκηνοθετικές ασκήσεις στις οποίες θα «παίζουν» οι συνυποψήφιοί τους.
Καθ’ όλη τη διάρκεια των τριετών σπουδών οι σπουδαστές του τμήματος Υποκριτικής θα συνεργάζονται εκπαιδευτικά με τους σπουδαστές του τμήματος Σκηνοθεσίας – ένα είδος «σκηνοθεσίας» των μελλοντικών ηθοποιών από τους μελλοντικούς σκηνοθέτες.
Οι δάσκαλοι
Οι πρώτοι δάσκαλοι της σχολής θα είναι, εκτός από τον κ. Λιβαθινό, ο Αγγλος σκηνοθέτης Αντριου Βισνιέφσκι –πολωνικ
ής καταγωγής– βασικός καθηγητής της Royal Academy of Dramatic Art και ο Δημήτρης Καραντζάς, ενώ το τμήμα Υποκριτικής θα «δανείζει» καθηγητές στο τμήμα Σκηνοθεσίας για μαθήματα όπως υποκριτική, τεχνικά μαθήματα, ιστορία θεάτρου, σκηνογραφία. Το Εθνικό Θέατρο ανοίγει μία νέα σελίδα στην εκατονταετή και πλέον ιστορία του, κάνοντας ένα βήμα που, είναι γεγονός, άργησε για μία χώρα-κοιτίδα του θεάτρου, όπως η Ελλάδα.