Μια νεαρή γυναίκα που φροντίζει ηλικιωμένους στο Μισισίπι, μια καμαριέρα που εργάζεται πάνω από 20 χρόνια στο ίδιο ξενοδοχείο στο Μανχάταν και μια διανομέας στο Πίτσμπουργκ με πολλές παράλληλες εργασίες και το όνειρο να γίνει μια μέρα μακιγιέζ διασημοτήτων.
Την καθημερινότητα και τις προκλήσεις αυτών των τριών γυναικών ακολουθεί η κάμερα στο πρώτο επεισόδιο του «Working: What We Do All Day» («Δουλειά: Η Καθημερινότητά μας»), της νέας μίνι σειράς ντοκιμαντέρ που βρίσκεται διαθέσιμη στην πλατφόρμα του Netflix με αφηγητή τον Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος διερωτάται «Τι κάνει μια καλή δουλειά… καλή;».
Εμπνευσμένος από το ομότιτλο βιβλίο του βραβευμένου με Πούλιτζερ συγγραφέα, ιστορικού, ηθοποιού και παραγωγού Σταντς Τέρκελ που διάβασε όταν ήταν φοιτητής, ο πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών «διερευνά τους τρόπους με τους οποίους βρίσκουμε νόημα στη δουλειά μας». «Oταν διασφαλίζουμε ότι όλοι αισθάνονται πως η εργασία τους είναι σεβαστή, ότι η συμβολή όλων τιμάται και ότι όλοι πληρώνονται με ικανοποιητικό μισθό, ώστε να συμμετέχουν πραγματικά στη ζωή των κοινοτήτων μας, ενισχύουμε την εμπιστοσύνη μεταξύ μας που κάνει τα πάντα στη ζωή δυνατά», ανέφερε ο πρώην πρόεδρος σε ανακοίνωση σχετικά με το «Working».
Το πρότζεκτ σε σκηνοθεσία Καρολίν Σουχ («Blackpink: Light Up the Sky», «Frontrunners») και παραγωγή των Μπαράκ και Μισέλ Ομπάμα μεταφέρει το πνεύμα του βιβλίου του Τέρκελ από το 1974 στη σύγχρονη εποχή, εστιάζοντας σε τρεις διαφορετικές βιομηχανίες: τη φροντίδα στο σπίτι, την τεχνολογία και τη φιλοξενία. Συνολικά 12 άνθρωποι που εργάζονται σε αυτούς τους κλάδους μοιράζονται τις εργασιακές τους εμπειρίες στην Αμερική του σήμερα. Και η εικόνα δεν είναι σε καμία περίπτωση «ρόδινη». Αντιθέτως, το συναίσθημα που δημιουργεί στον θεατή είναι αυτό της θλίψης, της αγωνίας και του άγχους για το μέλλον, στο οποίο πολλές θέσεις εργασίας θα αντικατασταθούν από την τεχνητή νοημοσύνη. Ωστόσο, το ύφος της συνολικής παρουσίασης και η σκηνοθεσία του ντοκιμαντέρ δεν είναι στενόχωρα έχοντας τις απαραίτητες παύσεις για μια αναδρομή στην Ιστορία της «γης των ευκαιριών».
Κάθε επεισόδιο επικεντρώνεται σε τρεις ανθρώπους που βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο της σύγχρονης εργασιακής πυραμίδας, την οποία και συνεχίζουν να σκαρφαλώνουν, με στόχο να αποκτήσουν περισσότερη δύναμη και χρήματα. Ο Ομπάμα, που εμφανίζεται σποραδικά στην οθόνη, παρουσιάζει αυτές τις ιστορίες στο πλαίσιο της αμερικανικής οικονομίας που έχει υποστεί δραστικές αλλαγές από την εποχή του Τέρκελ.
Η αφήγηση του πρώην προέδρου τοποθετεί τα πρόσωπα του κάθε επεισοδίου μέσα σε ένα γενικότερο οικονομικό, ιστορικό και κοινωνικοπολιτικό σχόλιο. Στη συνέχεια, αυτό συνδέεται με την εργασία στον 21ο αιώνα.
Οι θεατές εισπράττουν κατά πόσο οι πρωταγωνιστές είναι ικανοποιημένοι ή όχι σε αυτές τις δουλειές διαφορετικών επιπέδων: από την παροχή υπηρεσιών σε συνανθρώπους, μέχρι εργαζόμενους που ανήκουν στη μεσαία τάξη και αγωνίζονται για να αντεπεξέλθουν στο αυξανόμενο κόστος ζωής και μάνατζερ οι οποίοι έχουν τα χρήματα ώστε να αναζητήσουν μια εργασία που ανταποκρίνεται περισσότερο στις προσδοκίες τους από τη ζωή.
Ο Ομπάμα επισκιάζει το κεντρικό θέμα
Κι ενώ η σειρά τονίζει θέματα όπως οι δυσκολίες στα επαγγέλματα, η μισθολογική ανισότητα, οι διαφορές στην εργασιακή εμπειρία μεταξύ των γενεών φιλοδοξώντας να μεταφέρει όχι ένα αλλά περισσότερα μηνύματα, δεν καταφέρνει να φτάσει τον στόχο της. Ενα πρότζεκτ που φιλοδοξεί να προβάλει «τους αγώνες μας που μας συνδέουν σε ανθρώπινο επίπεδο», όπως αναφέρει η επίσημη περιγραφή του Netflix, επισκιάζεται σε σημαντικό βαθμό από την παρουσία του Ομπάμα, είτε αυτή είναι μέσα ή έξω από το τηλεοπτικό κάδρο. Από τα πρώτα λεπτά που βλέπουμε τον Ομπάμα να θυμάται στιγμές που βίωσε στην προεδρία και να μιλά για τη σημασία των αναμνηστικών δώρων που του χάρισαν, θα πίστευε κανείς ότι ο ίδιος θα επισκεπτόταν τους συμμετέχοντες του ντοκιμαντέρ και θα συζητούσε πιο ενεργά και προσωπικά μαζί τους. Αντ’ αυτού, τον παρακολουθούμε λίγο στο πλευρό των προσώπων σε μια συζήτηση που μοιάζει περισσότερο «ξύλινη» και σκηνοθετημένη παρά αληθινή.
Είναι γνωστό ότι η Αμερική δεν είναι όπως πριν από μια εικοσαετία, έχει αλλάξει. Η ζωή έχει δυσκολέψει σε όλους τους τομείς, οι δουλειές είναι κακοπληρωμένες, οι νέοι βρίσκονται σε συνεχή αναζήτηση μιας επαγγελματικής στέγης που θα τους εξασφαλίζει τα προς το ζην και ταυτόχρονα θα τους δίνει το περιθώριο για εξέλιξη, ο ρατσισμός έχει γίνει ακόμα πιο έντονος παντού. Ισως ένα τέτοιου είδους ντοκιμαντέρ και από αυτούς τους δημιουργούς να χρειαζόταν περισσότερο βάθος και ανάλυση, κυρίως όταν το επίκεντρο είναι ο άνθρωπος.