Σε μια περίοδο που η ΕΡΤ δεχόταν πανταχόθεν χτυπήματα, το Αρχείο της -εφαρμόζοντας μια πολιτική εξωστρέφειας- κράτησε ζωντανή την εικόνα της εταιρείας σε πολιτιστικό επίπεδο, δίνοντας τη δυνατότητα στον πολίτη, στον ιστορικό ερευνητή, αλλά και στα πανεπιστήμια και στα σχολεία να μοιραστούν τους ανεκτίμητους θησαυρούς του. Με σύνθημα «Θυμόμαστε το παρελθόν, ανακαλύπτουμε το παρόν, μοιραζόμαστε το μέλλον», το μοναδικού πλούτου οπτικοακουστικό αρχείο της… πρώην ΕΡΤ ή -αν προτιμάτε- της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, είναι από την περασμένη εβδομάδα και πάλι διαθέσιμο σε όλους, μέσα από την ιστοσελίδα www.hprt-archives.gr.
Από τη δεκαετία του ’60
Εδώ, βέβαια, δεν έχουμε να κάνουμε με ένα απλό αποθετήριο υλικού, αλλά με το πλουσιότερο αρχείο της χώρας σε εικόνα και ήχο, δεδομένου ότι περιέχει το 70% του συνόλου του ελληνικού οπτικοακουστικού περιεχομένου και το οποίο διασώζει και διαχέει τη ραδιοτηλεοπτική μας κληρονομιά προς όλη την κοινωνία, χωρίς περιορισμούς και αποκλεισμούς, με σκοπό τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης μας. Μέσα από χιλιάδες ψηφιοποιημένες εγγραφές ευρείας θεματολογίας και με πλήρη τεκμηρίωση, το αρχείο καταγράφει την ιστορία και την εξέλιξη του Μέσου από τα πρώτα βήματά του στα τέλη της δεκαετίας του ’60 έως σήμερα, με το βλέμμα στραμμένο στην τεχνολογία του μέλλοντος. Στην ιστοσελίδα του αρχείου είναι διαθέσιμες τεκμηριωμένες εκπομπές, ντοκιμαντέρ, ρεπορτάζ κ.ά. ηχητικά τεκμήρια από το αρχείο της ραδιοφωνίας, καθώς και φωτογραφικό υλικό από τα αρχεία Πουλίδη και Σαρρηκώστα, που καταγράφουν τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.
Φιλικό προς τον χρήστη και την αρχή της ελεύθερης διάδοσης της πληροφορίας, το Αρχείο διαθέτει σε ανοιχτό αρχείο cvs το σύνολο των μεταδεδομένων (metadata) που αφορούν 450.000 τεκμήρια του αρχείου ειδήσεων και των ταινιοθηκών τηλεόρασης και ραδιοφώνου. Σύντομα θα είναι στον «αέρα» και όλο το υλικό του πρώην Εθνικού Οπτικοακουστικού Αρχείου (ΕΟΑ), που ενσωματώθηκε στην ΕΡΤ το 2011 και το οποίο περιέχει 600 ώρες από τα «Επίκαιρα» της Γενικής Γραμματείας ενημέρωσης, μια ξεχωριστή πηγή για την καταγραφή της σύγχρονης ιστορίας μας από το ’50 έως και το 2000. Επίσης, είναι διαθέσιμη η εκπαιδευτική εφαρμογή «Το Αρχείο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης πάει… σχολείο» στο οποίο έχουν αντιστοιχηθεί από εξειδικευμένη ομάδα οπτικοακουστικά αρχειακά τεκμήρια με σχολικά βιβλία, δίνοντας την ευκαιρία στους μαθητές να έχουν στη διάθεσή τους επιπλέον χρηστικά μαθησιακά εργαλεία, σχετικά με συγκεκριμένα γνωστικά πεδία.
Η ψηφιοποίηση
Η ψηφιοποίηση και η διάσωση του αρχείου ξεκίνησε πιλοτικά από την ΕΡΤ το 2007 με συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης (80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και 20% από Εθνικούς Πόρους) μέσω της Κοινωνίας της Πληροφορίας του Γ΄ ΚΠΣ. Από τα συνολικά 1 εκατομμύριο τεκμήρια μέχρι σήμερα έχει ψηφιοποιηθεί το 5%. Το πολιτικό ερώτημα που τίθεται έχει να κάνει με το μέλλον και τον σχεδιασμό της Πολιτείας: έχει την πρόθεση και τη βούληση να διαθέσει τα κατάλληλα κονδύλια, δεδομένων μάλιστα των οικονομικών συγκυριών, ώστε να ανταποκριθεί ο σχεδιασμός του νέου δημόσιου φορέα στις ανάγκες ενός εθνικού αρχείου ραδιοτηλεόρασης; Θα είναι συνεπώς το Αρχείο σε θέση να συνεχίσει το έργο της ψηφιοποίησης ήχου και εικόνας, αλλά και το έργο της διαχείρισης του νεοπαραγόμενου υλικού; Εντέλει μήπως πρέπει να αυτονομηθεί ο φορέας αυτός και -διατηρώντας τη συνεκτικότητα με τη δημόσια ραδιοτηλεόραση- να λειτουργεί αυτόνομα, με τη δική του κουλτούρα κάτω από τη σκέπη του Δημοσίου;