Τη μεγαλύτερη ύφεση στη μεταπολεμική ιστορία της κόστισε στην Ελλάδα το lockdown λόγω κορωνοϊού το δεύτερο τρίμηνο, καθώς το ΑΕΠ υποχώρησε κατά 15,2% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, εξαιτίας κυρίως της κατακόρυφης πτώσης του τουρισμού.
Η πτώση συνολικά ήταν στο πλαίσιο του αναμενόμενου, με βάση το δυσμενές σενάριο της κυβέρνησης, αλλά και τις προβλέψεις των αναλυτών, αν και στα επιμέρους, η πτώση των εξαγωγών υπηρεσιών, βασικά του τουρισμού, έφτασε το 50% και αποδείχθηκε χειρότερη από τις προσδοκίες. Το γεγονός αυτό γεννάει ελπίδες στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ότι τελικώς δεν θα ξεπεραστεί η πρόβλεψή του για ύφεση γύρω στο 8% (7,9% ήταν ο μέσος όρος το πρώτο εξάμηνο) με βάση το δυσμενές σενάριο του Προγράμματος Σταθερότητας. Ωστόσο, διατηρεί επιφυλάξεις, όπως και οι αναλυτές, οι οποίοι τονίζουν τη μεγάλη αβεβαιότητα για την έκβαση κυρίως του τρίτου τριμήνου, στη διάρκεια του οποίου ο τουρισμός παίζει κυρίαρχο ρόλο.
Σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η ύφεση στην Ελλάδα το δεύτερο τρίμηνο κινήθηκε λίγο πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (15%) και της Ευρωπαϊκής Ενωσης (14,4%), με βάση τις ενδιάμεσες εκτιμήσεις της Eurostat (flash estimates). Ωστόσο, ήταν χαμηλότερη από άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου με αντίστοιχο, έντονο τουριστικό προφίλ, όπως η Ισπανία (-22,1%), η Πορτογαλία (-16,5%), η Ιταλία (-17,3%) αλλά και η Γαλλία (-19%).
«Πρόκειται για μεγάλης έκτασης ύφεση, αλλά όχι διαφορετική απ’ ό,τι περιμέναμε, και σε σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ενωση, στα ίδια περίπου επίπεδα», παρατηρεί ο Τάσος Αναστασάτος, επικεφαλής οικονομολόγος της Eurobank. «Ωστόσο, προβλέπω ότι θα συνεχιστεί και στο τρίτο τρίμηνο, επομένως είναι νωρίς για να πούμε αν θα αποφύγουμε το διψήφιο ποσοστό συνολικά στο 2020».
Σύμφωνα με πληροφορίες, το Πρόγραμμα Σταθερότητας της κυβέρνησης, που υπέβαλε στο τέλος Απριλίου στην Ε.Ε., βασιζόταν σε παραδοχή για ύφεση 2,6% το πρώτο τρίμηνο και 15,7% το δεύτερο τρίμηνο. Τελικά, το α΄ τρίμηνο η πτώση του ΑΕΠ συγκρατήθηκε στο 0,5%, σύμφωνα με τα χθεσινά αναθεωρημένα στοιχεία (-0,9% ήταν η προηγούμενη εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ), και το β΄ τρίμηνο στο 15,2%.
Το μεγάλο στοίχημα είναι το τρίτο τρίμηνο, για το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, το βασικό σενάριο της κυβέρνησης προβλέπει οριακή ύφεση και το δυσμενές (και επικρατέστερο), ύφεση 6%. Οι τράπεζες, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, έχουν κάνει σενάρια για ύφεση έως και 11% το τρίτο τρίμηνο, σε ετήσια βάση.
«Η μέση συρρίκνωση του α΄ εξαμήνου κατά 7,9% και η τάση του δεύτερου τριμήνου συμβαδίζουν με το σενάριο για ύφεση 8%,» λέει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Εθνικής, Νίκος Μαγγίνας. «Ωστόσο, πολλά θα κριθούν από το τρίτο τρίμηνο και συγκεκριμένα από τον βαθμό στον οποίο η βελτίωση της ζήτησης θα αντισταθμίσει την πτώση του τουρισμού».
Τα στοιχεία της Alpha Bank, τα οποία επικαλείται ο επικεφαλής οικονομολόγος της Παναγιώτης Καπόπουλος, δείχνουν ότι η ύφεση του β΄ τριμήνου, το 15,2%, είναι μεγαλύτερη ακόμη και από την ύφεση της επιστράτευσης του 1974 (τρίτο τρίμηνο), που είχε δια-μορφωθεί στο 12,9%, κάτι που συνιστά μεταπολεμικό αρνητικό ρεκόρ. Ο κ. Καπόπουλος σημειώνει ότι «είμαστε αρκετά καλύτερα από ομοειδείς χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Γαλλία» και επισημαίνει κι αυτός ότι δεν θα άλλαζε ακόμη την πρόβλεψη για ύφεση 8% στο σύνολο της χρονιάς. Ωστόσο, χτυπάει καμπανάκι για το τρίτο τρίμηνο, όπου θα κριθούν τα πάντα, όπως λέει, όχι τόσο από τον ίδιο τον τουρισμό όσο από τον πολλαπλασιαστή του στην υπόλοιπη οικονομία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, σε τριμηνιαία βάση, η πτώση του ΑΕΠ ήταν 14%.
Εξάλλου, αναλύοντας τα στοιχεία των ετήσιων μεταβολών προκύπτει ότι η καταναλωτική δαπάνη παρουσίασε μείωση 10,1%, οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου 10,3%, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών 32%, με τις εξαγωγές αγαθών να υποχωρούν κατά 15,4% και των υπηρεσιών (βασικά του τουρισμού) κατά 49,4%. Αντιθέτως, οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν μείωση κατά 17,2%, με τις εισαγωγές αγαθών να μειώνονται κατά 15,3% και των υπηρεσιών κατά 25,7%.