Επιτάχυνση των ενεργειακών αποκρατικοποιήσεων, με προτεραιότητα σε αυτές των δικτύων που δεν επηρεάζονται από την υποτίμηση των χρηματιστηριακών αξιών, επιδιώκει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς από την πορεία τους θα εξαρτηθεί και η επίτευξη του συνολικότερου προγράμματος αποκρατικοποιήσεων για το οποίο έχει δεσμευθεί η ελληνική κυβέρνηση.
Οι 7 ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις που διαχειρίζεται το ΥΠΕΝ (ΔΕΠΑ Υποδομών, ΔΕΠΑ Εμπορίας, ΕΛΠΕ, ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ, υπόγεια αποθήκη Καβάλας και ΛΑΡΚΟ) αντιπροσωπεύουν τα 2/3 του ελληνικού προγράμματος αποκρατικοποιήσεων για το οποίο το ΤΑΙΠΕΔ λόγω των καθυστερήσεων από τις επιπτώσεις της πανδημίας διαπιστώνει έλλειμμα 2 δισ. ευρώ από τα προϋπολογιζόμενα έσοδα.
Τα χρονοδιαγράμματα ακόμη και των πιο ώριμων ιδιωτικοποιήσεων, όπως αυτές της ΔΕΠΑ Υποδομών και της ΔΕΠΑ Εμπορίας, έχουν πάει προς τα πίσω και αυτό που επιδιώκεται είναι μια νέα δυναμική επανεκκίνηση, ώστε το αργότερο μέχρι το πρώτο τρίμηνο του ερχόμενου έτους να έχουν ολοκληρωθεί.
Παράλληλα, επιδιώκεται η έναρξη της διαδικασίας για τη μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ μέσα στον Νοέμβριο.
Μέσω της ιδιωτικοποίησης η ΔΕΗ θα διαθέσει σε στρατηγικό επενδυτή ποσοστό τουλάχιστον 49% του ΔΕΔΔΗΕ και ενισχυμένα δικαιώματα στο μάνατζμεντ, με στόχο την προσέλκυση όχι μόνο θεσμικών αλλά και στρατηγικού χαρακτήρα επενδυτών που θα μπορούν να στηρίξουν τις αναγκαίες για τον εκσυγχρονισμό του δικτύου επενδύσεις.
Το ίδιο διάστημα θα καταβληθούν προσπάθειες να βρεθεί ένας κοινός τόπος με την κινεζική State Grid που αποτελεί τον στρατηγικό επενδυτή του ΑΔΜΗΕ, έτσι ώστε να προχωρήσει και η διαδικασία για την είσοδο τρίτου επενδυτή στον διαχειριστή των δικτύων υψηλής τάσης.
Στα τέλη Σεπτεμβρίου αναμένεται η καταγραφή του αρχικού ενδιαφέροντος για την αξιοποίηση του υπόγειου κοιτάσματος φυσικού αερίου στην Καβάλα ως αποθήκη φυσικού αερίου, ενώ μέσα στον Οκτώβριο η έναρξη της ιδιωτικοποίησης της ΛΑΡΚΟ, το αποτέλεσμα της οποίας θα κρίνει και τη συνέχιση της λειτουργία της προβληματικής βιομηχανίας.
Στο «ψυγείο» θα παραμείνει το σχέδιο για την ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ, αφού οι αρνητικές εξελίξεις στη διεθνή αγορά του πετρελαίου έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στη μετοχή της εταιρείας.
ΛΑΡΚΟ
Διαγωνισμός ύστερα από τη διαιτησία
Από την επιτυχία του επικείμενου διαγωνισμού για την ιδιωτικοποίησή της θα κριθεί το μέλλον της «αμαρτωλής» ΛΑΡΚΟ, η οποία βρίσκεται σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης. Η έναρξη του διαγωνισμού ιδιωτικοποίησης αναμένεται αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαιτησίας μεταξύ της εταιρείας και του ελληνικού Δημοσίου για το ιδιοκτησιακό καθεστώς του εργοστασίου της Λάρυμνας. Μέσα στον Ιούλιο, με τροπολογία που ψηφίστηκε με το νομοσχέδιο της ηλεκτροκίνησης, δόθηκε τρίμηνη παράταση στη διαιτητική διαδικασία μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και της ΛΑΡΚΟ για το ιδιοκτησιακό καθεστώς του εργοστασίου της Λάρυμνας, η οποία εκτιμάται ότι θα λήξει τον Σεπτέμβριο ή στις αρχές Οκτωβρίου. Η ιδιωτικοποίηση της προβληματικής μεταλλευτικής βιομηχανίας αποτελεί μονόδρομο για τη διάσωσή της, αφού ο νόμος υποχρεώνει τον εκκαθαριστή να υποβάλει αίτηση εισαγωγής σε καθεστώς πτώχευσης στην περίπτωση που εντός 12 μηνών από το καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης δεν πουληθεί τουλάχιστον το 75% του συνόλου του ενεργητικού της εταιρείας. Η εταιρεία πωλείται «καθαρή» από χρέη και υποχρεώσεις αφού κανένας επενδυτής δεν θα αναλάμβανε τα οικονομικά βάρη που έχει συσσωρεύσει τις τελευταίες δεκαετίες. Πιέσεις προς την κυβέρνηση για να ξεκαθαρίσει το θέμα της ΛΑΡΚΟ, είτε προς την κατεύθυνση της ιδιωτικοποίησης είτε προς αυτή του λουκέτου και μάλιστα υπό την απειλή προστίμων, άσκησε και η Ε.Ε. ανασύροντας εκ νέου την υπόθεση των κρατικών ενισχύσεων, που εκκρεμεί από το 2014.
ΔΕΠΑ Υποδομών
Ενδιαφέρον από έξι επενδυτές
Για το πρώτο τρίμηνο του έτους μεταφέρεται το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ Υποδομών όπως και της ΔΕΠΑ Εμπορίας, εταιρείες που προέκυψαν από τη διάσπαση της ενιαίας ΔΕΠΑ.
Στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για το 100% της ΔΕΠΑ Υποδομών προκρίθηκαν η ιταλική Ιtalgas, η τσεχική EPH, η αυστραλιανή First State Investments, το αμερικανικό fund KKR, το αυστραλιανό fund Macquarie και το κινεζικό private equity fund SinoCEEF.
Αν και η προκήρυξη του ΤΑΙΠΕΔ δεν επιτρέπει συμπράξεις μεταξύ των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό, αφήνει ανοιχτή αυτή τη δυνατότητα σε συμπράξεις υφιστάμενων με εκτός διαδικασίας επενδυτές, προκειμένου να ενισχύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον και στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσεται έντονη επιχειρηματική κινητικότητα ενόψει της κατάθεσης δεσμευτικών προσφορών.
Πρόθεση του ΤΑΙΠΕΔ και του υπουργείου Περιβάλλοντος είναι μέχρι την κατάθεση δεσμευτικών προσφορών να έχει δρομολογηθεί και λύση για το ποσοστό στην ΕΔΑ ΘΕΣΣ που κατέχει η ΕΝΙ μέσω της Ζeniθ (49%).
Η ιταλική εταιρεία έχει αποφασίσει την έξοδό της από τα δίκτυα και η λύση που εξετάζεται σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ και το υπουργείο είναι μια δέσμευση για την πώληση του ποσοστού της στον στρατηγικό επενδυτή που θα προκύψει από τον διαγωνισμό για τη ΔΕΠΑ Υποδομών, η οποία κατέχει στην ΕΔΑ ΘΕΣΣ το 51%.
ΔΕΠΑ Εμπορίας
Θα αλλάξει τις ισορροπίες της αγοράς
Ο διαγωνισμός για την πώληση της ΔΕΠΑ Εμπορίας αφορά μόνο την παραχώρηση του ποσοστού που κατέχει το Δημόσιο (65%) και προβλέπει πρόβλεψη για την πώληση του 35% που κατέχουν τα ΕΛΠΕ, στον πλειοδότη που θα αναδείξει, με έκπτωση επί του τιμήματος που θα προσφέρει για το ποσοστό του Δημοσίου, στην περίπτωση βέβαια που αυτός δεν είναι τα ίδια τα ΕΛΠΕ, τα οποία διεκδικούν μέσω του διαγωνισμού και από κοινού με την ιταλική Edison τον πλήρη έλεγχο της εταιρείας. Η επιτυχής ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ Εμπορίας θα ανατρέψει σε μεγάλο βαθμό τα δεδομένα στη εγχώρια αγορά φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, γι’ αυτό και έχει γίνει αντικείμενο διεκδίκησης όλων των μεγάλων ενεργειακών ομίλων της χώρας. Εκτός της κοινοπραξίας των ΕΛΠΕ-Εdison, στον διαγωνισμό συμμετέχουν κοινοπραξία των Motor Oil-ΔΕΗ, η Μytilineos, η ΤΕΡΝΑ, ο όμιλος Κοπελούζου και οι ξένες εταιρείες Shell και ΜΕΤ Group με έδρα την Ελβετία. Οι επενδυτές αναμένουν το άνοιγμα του VDR της εταιρείας, που είχε προγραμματιστεί αρχικά για τα μέσα Αυγούστου, και μετά για τα τέλη του ίδιου μήνα. Μήλον της Εριδος για τους υποψήφιους επενδυτές είναι τα υψηλά μερίδια που κατέχει η εταιρεία μέσω της ΕΠΑ Αττικής στη λιανική αγορά φυσικού αερίου. Τα μερίδια της ΔΕΠΑ Εμπορίας στη χονδρική αγορά όπου ο ανταγωνισμός είναι ισχυρός έχουν υποχωρήσει κοντά στο 30%, ωστόσο δυνατό θεωρείται το χαρτοφυλάκιο των συμβάσεων με τους διεθνείς προμηθευτές.
ΔΕΔΔΗΕ
Διάθεση μειοψηφικού πακέτου
Η έναρξη του διαγωνισμού για τη μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ από τη ΔΕΗ αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στον Νοέμβριο. Την ιδιωτικοποίηση του δικτύου διανομής της ΔΕΗ που διαχειρίζεται ο ΔΕΔΔΗΕ επέβαλαν ουσιαστικά δύο λόγοι. Ο πρώτος σχετίζεται με την οικονομική κατάσταση της ΔΕΗ και την ανάγκη ενίσχυσης της ρευστότητάς της και ο δεύτερος με τη χρηματοδότηση των αναγκαίων για την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού, επενδύσεων και εκσυγχρονισμού του δικτύου καθώς και εγκατάστασης έξυπνων μετρητών. Ο ΔΕΔΔΗΕ έχει μπροστά του ένα πρόγραμμα ύψους άνω του 1,5 δισ. ευρώ (έξυπνοι μετρητές) που είναι δύσκολο να υλοποιήσει χωρίς την ενίσχυση των κεφαλαίων του. Η ΔΕΗ από την άλλη θα εισπράξει έσοδα τα οποία θα μπορεί να διαθέσει για τη μείωση του δανεισμού της και τη χρηματοδότηση του επενδυτικού της προγράμματος στις AΠΕ. Η κυβέρνηση θα παραχωρήσει μέσω του διαγωνισμού μειοψηφικό πακέτο μετοχών μέχρι ποσοστού 49% με ενισχυμένα όμως δικαιώματα στο μάνατζμεντ, προκειμένου να προσελκύσει όχι μόνο θεσμικούς αλλά και στρατηγικού χαρακτήρα επενδυτές. Ενδιαφέρον έχει εκφραστεί ανεπίσημα από τη γερμανική ΕΟΝ, τη γαλλική ΕNEDIS και την ιταλική ΕΝΕL αλλά και επενδυτικά ταμεία, καθώς τα δίκτυα προσφέρουν ρυθμιζόμενα και σταθερά έσοδα. Οι επενδυτές προσβλέπουν και στις κρυφές υπεραξίες του δικτύου των 293 χιλιάδων χιλιομέτρων που εκτείνεται σε όλη την επικράτεια, από την αξιοποίησή του για τεχνολογίες και δίκτυα 5G.
ΑΔΜΗΕ
Είσοδος Ευρωπαίου διαχειριστή
Για το νέο έτος μεταφέρεται η εκκίνηση της περίπλοκης διαδικασίας περαιτέρω ιδιωτικοποίησης του ΑΔΜΗΕ λόγω και των καθυστερήσεων που προκάλεσε η επιδημία της COVID-19 που έπληξε ιδιαίτερα την Κίνα και δεν επέτρεψε τις φυσικές επαφές με τον υφιστάμενο στρατηγικό μέτοχο της State Grid. Πρόθεση της κυβέρνησης μέσω της περαιτέρω ιδιωτικοποίησης είναι η είσοδος στον ΑΔΜΗΕ Ευρωπαίου διαχειριστή, με τελικό στόχο την ευθυγράμμισή της με την ευρωπαϊκή πολιτική περιορισμού του ρόλου της κινεζικής State Grid στο μάνατζμεντ της εταιρείας, όπου διατηρεί ενισχυμένα δικαιώματα παρά τον περιορισμό της συμμετοχής της στο 24% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας. Η κινεζική πλευρά, βέβαια, δεν φαίνεται διατεθειμένη να απολέσει την ισχύ της στον ΑΔΜΗΕ και έχει κάνει σαφές στην ελληνική πλευρά ότι, στην περίπτωση πώλησης ποσοστού του Δημοσίου, θα αξιοποιήσει την οψιόν πρώτης προτίμησης. Η κυβέρνηση έχει επίσης ξεκαθαρίσει στην κινεζική πλευρά την πρόθεσή της για είσοδο Ευρωπαίου διαχειριστή στον ΑΔΜΗΕ και έχει μάλιστα βρει τρόπο για να ξεπεράσει τον σκόπελο του προτιμησιακού δικαιώματος, μέσω της πώλησης μετοχών της ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών, που ελέγχει το 51% του ΑΔΜΗΕ. Παράλληλα, βρίσκεται σε συζητήσεις με τον διαχειριστή της Ιταλίας, Terna, που ενδιαφέρεται για τον ΑΔΜΗΕ, αλλά και τον διαχειριστή του Βελγίου, Εlia, o oποίος είχε εμπλακεί και στις διαπραγματεύσεις για τη μεγάλη διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.
Κοίτασμα Καβάλας
Παραχώρηση για διάστημα 50 ετών
Το σχεδόν εξαντληθέν κοίτασμα φυσικού αερίου της Καβάλας βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της υπολεκάνης Πρίνου-Καβάλας, σε θαλάσσιο βάθος 52 μέτρων στο Βόρειο Αιγαίο Πέλαγος, περίπου 6 χιλιόμετρα από τη δυτική ακτή της Θάσου. Οι πρώτες συζητήσεις αξιοποίησής του ως υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου ξεκίνησαν το 2010, ενώ οι πρώτες μελέτες είχαν γίνει στις αρχές του 2000 από την πολυεθνική Shell για λογαριασμό της ΔΕΠΑ. Το 2011 το κοίτασμα περιήλθε στο ΤΑΙΠΕΔ το οποίο και το ενέταξε στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Ο διαγωνισμός για την παραχώρησή του για διάστημα 50 ετών και τη μετατροπή του σε υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου βρίσκεται στην επικαιρότητα από τα τέλη Ιουνίου και έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον εγχώριων και ξένων στρατηγικών επενδυτών. Το ΤΑΙΠΕΔ ύστερα από σχετικά αιτήματα των ενδιαφερόμενων επενδυτών έχει παρατείνει την ημερομηνία εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τις 31 Αυγούστου στις 30 Σεπτεμβρίου. Το έργο, στον βαθμό που ολοκληρωθεί, θα συμπληρώσει το cluster των στρατηγικής σημασίας υποδομών που αναπτύσσονται στη Βόρεια Ελλάδα, δηλαδή των αγωγών TΑΡ, IGB και FSRU Αλεξανδρούπολης και, σε συνδυασμό με τις υποδομές της Ρεβυθούσας, θα ενισχύσει τον ρόλο της χώρας ως διαμετακομιστή αερίου. Εχει ήδη ενταχθεί στη λίστα των έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος, γεγονός που τονίζει και τη σημασία του για την ασφάλεια εφοδιασμού της ευρωπαϊκής αγοράς.
ΕΛΠΕ
Η πανδημία διαφοροποιεί το πλάνο
Τα ΕΛΠΕ παραμένουν στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ, αλλά μόνο στα χαρτιά, καθώς η ευκαιρία που υπήρχε πέρυσι, στην αρχή της κυβερνητικής θητείας, να προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση, δείχνει να έχει χαθεί, τουλάχιστον για το ορατό μέλλον. Υστερα από το αποτυχημένο εγχείρημα της κυβέρνησης Τσίπρα να πωλήσουν από κοινού το Δημόσιο και ο όμιλος Λάτση, η κυβέρνηση Μητσοτάκη βρέθηκε μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα: ο ιδιώτης μέτοχος δεν ήταν πλέον πωλητής, αλλά μάλλον δυνητικός αγοραστής του ποσοστού του Δημοσίου. Αν και τα χρονοδιαγράμματα που είχαν συμφωνηθεί με τους θεσμούς έτρεχαν, η κυβέρνηση αποφάσισε να μην προχωρήσει τη διαδικασία, υποστηρίζοντας πως θα περιμένει να βελτιωθούν περαιτέρω οι συνθήκες στις αγορές, ούτως ώστε να πετύχει υψηλότερο τίμημα. Οι εξελίξεις δεν δικαιώνουν προς το παρόν τις επιλογές της. Η τιμή του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές υποχώρησε σημαντικά και τα περιθώρια διύλισης συρρικνώθηκαν, αφήνοντας το αποτύπωμά τους στα αποτελέσματα του ομίλου. Τον Αύγουστο του 2019, όταν αποφασιζόταν το «πάγωμα» της αποκρατικοποίησης με την προσδοκία υψηλότερου τιμήματος, η μετοχή των ΕΛΠΕ διαπραγματευόταν στα 9 ευρώ περίπου. Την προηγούμενη Παρασκευή έκλεισε στα 5,1 ευρώ. Με την παγκόσμια οικονομία στη σκιά της πανδημίας, τη βιομηχανία πετρελαίου διεθνώς υπό διαρκή πίεση και την τιμή της μετοχής σε αυτά τα επίπεδα, η αποκρατικοποίηση των ΕΛΠΕ είναι μόνο ένα θεωρητικό ενδεχόμενο.