Σοβαρές ανησυχίες για την εξέλιξη του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού μέσω του οποίου αποπληρώνονται οι ΑΠΕ διατυπώνονται στην αγορά, καθώς από τις αρχές του έτους έχει δημιουργηθεί ήδη μια «μαύρη» τρύπα της τάξεως των 155 εκατ. ευρώ.
Η πλευρά των «πράσινων» παραγωγών ανησυχεί για το ενδεχόμενο μεγάλων καθυστερήσεων στις πληρωμές, εξέλιξη που θα δυσχεράνει τους όρους χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων τους και την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων τους. Η πλευρά των προμηθευτών ρεύματος, από την άλλη, ανησυχεί για το ενδεχόμενο να κληθεί με ρυθμιστικά μέτρα να καλύψει τη «μαύρη» τρύπα. Κάτι τέτοιο έγινε στο παρελθόν, με την επιβολή με νόμο χρέωσης προμηθευτή για τον μηδενισμό του ελλείμματος ΑΠΕ (ΠΧΕΦΕΛ).
Σχετικό αίτημα έχουν επαναφέρει προς τις αρμόδιες αρχές οι φορείς των ΑΠΕ, με βασικό επιχείρημα ότι οι προμηθευτές έχουν επωφεληθεί από τη σημαντική μείωση της οριακής τιμής συστήματος (χονδρεμπορική τιμή ρεύματος) το πρώτο εξάμηνο του έτους. Θυμίζουν επίσης ότι με ρυθμιστικά μέτρα η κυβέρνηση τον Σεπτέμβριο του 2019 μετέφερε 200 εκατ. ευρώ από το πλεόνασμα του ΕΛΑΠΕ στην κατανάλωση προκειμένου να μην επιβαρυνθούν οι καταναλωτές από τις επιβεβλημένες αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ για την απομάκρυνση πιθανής χρεοκοπίας της εταιρείας.
Ενδεικτική της ανησυχίας των προμηθευτών είναι η αναφορά της ΔΕΗ στην εξαμηνιαία έκθεση των αποτελεσμάτων πρώτου εξαμήνου του 2020, όπου το έλλειμμα του λογαριασμού ΑΠΕ καταγράφεται ως ένας από τους κινδύνους και τις αβεβαιότητες σε σχέση με τη διαμόρφωση της λειτουργικής κερδοφορίας στο τέλος του έτους. «…ενδέχεται η πολιτεία να προβεί σε διορθωτικά μέτρα για την αύξηση των εσόδων του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ, γεγονός που πιθανόν να έχει σημαντική αρνητική επίδραση στα λειτουργικά αποτελέσματα και στην οικονομική κατάσταση του ομίλου», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Ενδεικτική της ανησυχίας
των παραγωγών ΑΠΕ είναι η εκτίμηση της «ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή» μπορεί να υπάρξει ενδεχόμενη αύξηση του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ εξαιτίας των επιπτώσεων του κορωνοϊού, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά το επενδυτικό πρόγραμμα του ομίλου στην Ελλάδα και να δυσχεράνει τους όρους χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων καθώς και τις συναλλαγές με τους προμηθευτές εισαγόμενου εξοπλισμού. Μια καθυστέρηση στις πληρωμές θα επηρέαζε προσωρινά την αποδοτικότητα της δραστηριότητας όχι μόνο του ομίλου, αλλά γενικά το σύνολο των παραγωγών, εκτιμά η
«ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή».
Το έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ σχηματίζεται όταν οι συνολικοί πόροι του λογαριασμού δεν επαρκούν για να καλύψουν την εκροή για το ρυθμιζόμενο τιμολόγιο με το οποίο αποζημιώνονται οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Βασική παράμετρος του ειδικού αυτού λογαριασμού είναι η οριακή τιμή συστήματος.
Απόκλιση προς τα πάνω της οριακής τιμής από τη ρυθμιζόμενη εγγυημένη τιμή δημιουργεί πλεονάσματα. Αυτό συνέβη το 2019, που η μέση ΟΤΣ διαμορφώθηκε στα 65 ευρώ η μεγαβατώρα. Η μέση ΟΤΣ το πρώτο εξάμηνο του 2020 διαμορφώθηκε στα 41,37 ευρώ η μεγαβατώρα, ως αποτέλεσμα της μείωσης της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια κατά 7% που επέφερε το lockdown και των χαμηλών τιμών καυσίμων.
Το πού θα κλείσει τελικά το έλλειμμα στο τέλος του έτους και πώς θα ισοσκελιστεί ο λογαριασμός είναι η δύσκολη άσκηση που καλούνται να λύσουν η διοίκηση του ΔΑΠΑΕΠ (Διαχειριστής Ανανεώσιμων Πηγών) και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η διοίκηση του ΔΑΠΑΕΠ αναζητάει με τη συνδρομή της Grant Thornton μια μακροπρόθεσμη λύση, έτσι ώστε ο λογαριασμός ΑΠΕ να πάψει να αποτελεί αβεβαιότητα για την αγορά, τη στιγμή μάλιστα που η κυβέρνηση προωθεί ένα φιλόδοξο σχέδιο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Εκτίμηση του ΔΑΠΑΕΠ είναι ότι με το target model θα διαμορφωθεί μια πιο προβλέψιμη κατάσταση στην αγορά, γι’ αυτό και εκφράζονται από πλευράς του ανησυχίες για το ενδεχόμενο νέας αναβολής στην έναρξη λειτουργίας του, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 17 Σεπτεμβρίου. Η κάλυψη ενός μέρος του ελλείμματος από τους προμηθευτές σε συνδυασμό με τη μεταφορά πόρων από τα έσοδα των δημοπρασιών δικαιωμάτων ρύπων είναι τα δύο βασικά μέτρα που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο τραπέζι των συζητήσεων.