Παρότι η Ιταλία, επί σειρά ετών, βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλαπλά προβλήματα πολιτικής αστάθειας, οικονομικής στασιμότητας και κινδύνου υποβάθμισης από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, οι επενδυτές εξακολουθούν να αγνοούν τα ανησυχητικά σημάδια και να εμπιστεύονται τα ιταλικά ομόλογα. Κι αυτό χάρη στη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική της Ε.Ε. και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία έχει θωρακίσει τα ιταλικά ομόλογα έναντι κάθε πηγής αβεβαιότητας.
«Η εμπιστοσύνη προς τη χώρα αυξάνεται» παραδέχεται ο Αλεσάντρο Τεντρόρι, επικεφαλής επενδυτής της Axa, ο οποίος βλέπει με θετικό μάτι την ενίσχυση της έκθεσης στην αγορά των ιταλικών ομολόγων, ακόμη και στο ενδεχόμενο επικράτησης της Λέγκας του Βορρά (σ.σ. Ματέο Σαλβίνι) στις βαρύνουσας σημασίας περιφερειακές εκλογές της Τοσκάνης –εξέλιξη, η οποία θα υπονομεύσει τη σταθερότητα της κυβέρνησης στη Ρώμη.
Τα ιταλικά ομόλογα έχουν καταγράψει ένα σημαντικό ράλι, δεχόμενα ισχυρή ώθηση από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το οποίο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Το επιτόκιο του 10ετούς κρατικού ομολόγου, για παράδειγμα, βρίσκεται σχεδόν στο 1/3 των επιπέδων του περασμένου Μαρτίου, όταν οι ανησυχίες για οικονομική κατάρρευση ελέω του «lockdown» είχαν αρχίσει να φουντώνουν.
Πέραν της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, στήριξη και σταθερότητα στην Ιταλία παρείχε και η πρόσφατη συμφωνία της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε., συνολικού προϋπολογισμού 750 δισεκατομμυρίων ευρώ. «Το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί την τελευταία ευκαιρία για τη χώρα να κλείσει το κενό με την υπόλοιπη Ευρώπη και να κάνει επανεκκίνηση» δήλωσε, σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας, Ενρίκο Λέττα.
Οι κίνδυνοι που παραμονεύουν
Ωστόσο, δεν είναι όλα ρόδινα. Κι αυτό αφορά κυρίως τις επιπτώσεις της πολιτικής αστάθειας, η οποία είναι πιθανό να πυροδοτηθεί εκ νέου μετά τις περιφερειακές εκλογές της 20ης – 21ης Σεπτεμβρίου. Το αντιμεταναστευτικό και λαϊκιστικό κόμμα του Ματέο Σαλβίνι, Λέγκα του Βορρά, έχει αρκετές πιθανότητες επικράτησης, κάτι το οποίο δεν αποκλείεται να αυξήσει τις πιέσεις στην εύθραυστη κυβέρνηση συνεργασίας της Ρώμης.
Πέραν της πολιτικής παραμέτρου, όμως, στο επίκεντρο των ανησυχιών βρίσκεται και το διαρκώς διογκούμενο δημόσιο χρέος, με τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, όπως ο Moody’s και ο S&P, να διατηρούν τα ιταλικά ομόλογα μία βαθμίδα πάνω από την κατηγορία «σκουπίδια». Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον αναθεωρημένο προϋπολογισμό του κράτους, η οικονομική ύφεση, κατά τη διάρκεια του 2020, αναμένεται ξεπεράσει το 10%, με αποτέλεσμα η εκτίναξη του δημοσιονομικού ελλείμματος να θεωρείται σχεδόν σίγουρη.