Πρωτογενές έλλειμμα ύψους 6,6 δισ. ευρώ παρουσίασε ο κρατικός προϋπολογισμός την περίοδο Ιανουαρίου- Αυγούστου. Η επίδοση αυτή έρχεται έναντι στόχου στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020 για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,15 δισ. ευρώ. Ωστόσο δεν εκπλήσσει, αφού εν πολλοίς αποτυπώνει τον αντίκτυπο των των έκτακτων δημοσιονομικών μέτρων, που κρίθηκαν αναγκαία για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Το οικονομικό επιτελείο εκφράζει δε ικανοποίηση για την πορεία των εσόδων τον Αύγουστο.
«Τα φορολογικά έσοδα του μηνός Αυγούστου ήταν πολύ καλύτερα του αναμενομένου. Έφτασαν στο ύψος των εσόδων της αρχικής πρόβλεψης του προϋπολογισμού του 2020 και ήταν κατά 400 εκατ. περισσότερα από τις επικαιροποιημένες μηνιαίες εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας. Είναι δηλαδή 400 εκατ. πάνω σε σχέση με τις προβλέψεις μας που έχουν λάβει υπόψη τις επιπτώσεις της πανδημίας» τονίζει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης.
«Η επίδοση αυτή έχει προφανώς και κάποια συγκυριακά χαρακτηριστικά, όμως με βεβαιότητα αντανακλά στη διατήρηση της κουλτούρας πληρωμών των φυσικών προσώπων και των επιχειρήσεων και στην αυξημένη ρευστότητα που έχει επιτευχθεί στην οικονομία με τα πολλαπλά μέτρα τα οποία έλαβε η κυβέρνηση» προσθέτει και υπογραμμίζει πως παρόλο που τα στοιχεία δεν αλλάζουν τις προβλέψεις μας για μειωμένα έσοδα στους επόμενους μήνες συνιστούν «αχτίδα αισιοδοξίας σε μια δύσκολη εποχή».
Αναλυτικότερα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, το ύψος των καθαρών εσόδων διαμορφώθηκε σε 28,930 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 3,524 δισ. ευρώ ή 10,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της υγειονομικής κρίσης, καθώς και στην επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή της.
Εκκρεμεί η καταχώριση ποσού 163 εκατ. ευρώ περίπου (49 εκατ. ευρώ για τον Μάιο 2020, 106 εκατ. ευρώ περίπου για τον Ιούνιο 2020 και 8 εκατ. ευρώ περίπου για τον Ιούλιο 2020) στους Αναλυτικούς Λογαριασμούς Εσόδων (ΑΛΕ) και συγκεκριμένα στην κατηγορία «Φόροι». Το ανωτέρω ποσό θα εμφανιστεί στους ορθούς ΑΛΕ μετά την επίλυση του υφιστάμενου τεχνικού προβλήματος.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ήταν 32,262 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 3,019 δισ. ευρώ ή 8,6% έναντι του στόχου. Τα έσοδα από φόρους ήταν 27,009 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 3,633 δισ. ευρώ ή 11,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020.
Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι σε σχέση με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2020 που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, το οποίο κατατέθηκε στην Ε.Ε. στις 30 Απριλίου 2020 και οι οποίες περιέχουν τις επιπτώσεις των μέτρων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης και λαμβανομένου υπόψη του ποσού των 163 εκατ. ευρώ, του οποίου η καταχώριση εκκρεμεί, ως ανωτέρω, τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα κατά περίπου 370 εκατ. ευρώ.
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Οι επιστροφές εσόδων ήταν 3,332 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 505 εκατ. ευρώ από το στόχο (2.826 εκατ. ευρώ). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2,739 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 226 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.089 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 706 εκατ. ευρώ σε σχέση με το μηνιαίο στόχο γεγονός που οφείλεται τόσο στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ όσο και στην παράταση που δόθηκε για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και την πληρωμή της πρώτης και δεύτερης δόσης του φόρου εισοδήματος μέχρι το τέλος Αυγούστου. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.586 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 724 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα από φόρους υποχώρησαν στα 4,382 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 11 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες μηνιαίες εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα για το μήνα Αύγουστο 2020 κατά 400 εκατ. ευρώ, παρά τη μείωση στην προκαταβολή φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων που έχουν πληγεί από τον COVID-19. Η υπέρβαση αυτή του στόχου οφείλεται στην είσπραξη της πρώτης και δεύτερης δόσης του φόρου εισοδήματος για όσους έκαναν χρήση της παράτασης υποβολής των φορολογικών δηλώσεων μέχρι το τέλος Αυγούστου, όπως προαναφέρεται.
Οι επιστροφές εσόδων του Αυγούστου 2020 ανήλθαν σε 497 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 18 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (479 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 1,055 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 749 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Η εικόνα των δαπανών
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2020 σκαρφάλωσαν στα 39,735 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 4,388 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (35,346 δισ. ευρώ).
Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης απόκλισης είναι:
α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών και επιστημόνων) ύψους περίπου 1,189 δισ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
β) η δαπάνη ενίσχυσης επιχειρήσεων με την μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής ύψους περίπου 864 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών (κατηγορία μεταβιβάσεων),
γ) η δαπάνη έκτακτης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη υστέρησης εσόδων από τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της πανδημίας, ύψους 420 και 263 εκατ. ευρώ αντίστοιχα,
δ) οι αυξημένες εκροές του ΠΔΕ κατά 1,887 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω των δαπανών για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων, για την επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, για το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής επιχειρήσεων, για την δράση ΤΕΠΙΧ ΙΙ και για τη σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19 και
ε) οι αυξημένες πληρωμές για τόκους κατά 159 εκατ. ευρώ.
Με αντίρροπο χαρακτήρα κινήθηκε η υποεκτέλεση σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν με ανάλωση μέρους του αποθεματικού.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Αυγούστου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 5,017 δισ. ευρώ, με τη μεγαλύτερη αύξηση στο σκέλος του ΠΔΕ, το οποίο παρουσίασε αυξημένη δαπάνη κατά 3,187 δισ. ευρώ, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων αιτιών.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού τον Αύγουστο 2020 ήταν 4,978 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 211 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (5,188 δισ. ευρώ), κυρίως λόγω της υποεκτέλεσης του ΠΔΕ κατά 407 εκατ. ευρώ.