Επειτα από τη μεγάλη κάμψη τον Μάρτιο και τον Απρίλιο στην οικονομική δραστηριότητα, υπήρξε μία ζωηρή ανάκαμψή της σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο από τον Μάιο και μετά. Το είδος της ανάκαμψης είναι αυτό που ξεκινάει απότομα και δυναμικά, όταν επαναλειτουργεί το σύστημα της προμηθευτικής αλυσίδας, και μετά γίνεται επίπεδη. Δεδομένου ότι η διακοπή της οικονομίας τον Απρίλιο λόγω καραντίνας επηρέασε δυσμενώς το ΑΕΠ του δευτέρου τριμήνου, φάνηκε ότι οι περισσότερες οικονομίες θα ανακτήσουν το ήμισυ έως και τα δύο τρίτα των απωλειών κατά το τρίτο τρίμηνο, ακόμα και αν ο ρυθμός της μηνιαίας αύξησης στη δραστηριότητα κάπως επιβραδύνθηκε στη θερινή περίοδο. Βέβαια, η ανάκαμψη που αναφέραμε, είναι διαφορετική από τη μία χώρα στην άλλη και από τον ένα κλάδο στον άλλο.
Αναφορικά με τις μεγάλες χώρες, εκεί η οικονομική δραστηριότητα μπορεί να επανέλθει στα προ πανδημίας επίπεδα στις αρχές του 2022, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Γερμανία όσο και στη Γαλλία και σε πολλές άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Οσο για τον μέσο όρο ανάπτυξης της Ευρωζώνης, ο οποίος θα επηρεαστεί από τις διαρθρωτικές αδυναμίες της Ιταλίας, θα επανέλθει στα προ πανδημίας επίπεδα μόνον στα μέσα του 2022. Παρά ταύτα, αναμένουμε η ανάκαμψη να διεκπεραιωθεί σε τέσσερις φάσεις.
Στην πρώτη φάση από τον Μάιο έως τον Ιούλιο φέτος οι καταναλωτές αγόραζαν αγαθά. Οταν τα καταστήματα και τα εργοστάσια άνοιξαν και πάλι τον Απρίλιο ή τον Μάιο, οι καταναλωτικές δαπάνες ανέκαμψαν γρήγορα. Οι λιανικές πωλήσεις, βοηθούμενες από τις ψηφιακές και ταχυδρομικές παραγγελίες, έφθασαν να ξεπεράσουν ακόμα και τα προ ενός έτους επίπεδά τους σε πολλές χώρες στα μέσα του 2020. Η δεύτερη φάση από τον Ιούλιο και μετά και για τους επόμενους μήνες θα έχει, όπως εκτιμούμε, ήπια αύξηση στις καταναλωτικές δαπάνες και αυτό στην καλύτερη περίπτωση. Αντιθέτως, η συνεχιζόμενη τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, αν και όχι πολύ εντυπωσιακή, θα βασίζεται στη μεταποίηση. Δεδομένου ότι υστέρησε έναντι της αρχικής ανάκαμψης των πωλήσεων αγαθών, η ίδια η διαδικασία παραγωγής τους και το διεθνές εμπόριο σε αυτά έχει περιθώρια να ανακάμψει περαιτέρω – ακόμα κι αν η αύξηση πωλήσεων επιβραδύνθηκε ή ακόμα και ακινητοποιήθηκε για μικρό διάστημα.
Στην τρίτη φάση από το 2021 έως το 2022 και υπό τον όρο ότι δεν θα υπάρξουν προβλήματα, όπως ένα δεύτερο κύμα με σκληρές καραντίνες ή αναταραχή στο πολιτικό σκηνικό των ΗΠΑ, αναμένουμε να συνεχιστεί η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας και της εμπιστοσύνης. Ο ρόλος της δημοσιονομικής πολιτικής θα αλλάξει, ενόσω η αγορά εργασίας θα σταθεροποιείται και θα βελτιώνεται η εταιρική κερδοφορία. Τέλος, στην τέταρτη φάση ανάκαμψης από το 2023 έως το 2025 ίσως, η ανάπτυξη, αφού αποκατασταθεί και πάλι σε προ πανδημίας επίπεδα, θα συνεχίσει σχετικώς πιο δυναμικά την πορεία της.
* Ο κ. Holger Schmieding είναι οικονομολόγος της επενδυτικής τράπεζας Berenberg.