Τα τελευταία εμπόδια για το Ταμείο Ανάκαμψης

Τα τελευταία εμπόδια για το Ταμείο Ανάκαμψης

4' 7" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ-ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Σήμα κινδύνου για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων όσον αφορά την τελική μορφή του κοινοτικού προϋπολογισμού (ή Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου για το 2021-27) και το Ταμείο Ανάκαμψης στέλνουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες, καθώς πλησιάζει η προθεσμία για την κύρωση των αναγκαίων αποφάσεων από τα εθνικά κοινοβούλια. 

Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία στην πολυήμερη Σύνοδο Κορυφής του Ιουλίου μεταξύ των 27 κρατών-μελών ήταν ένα μόνο –αν και κρίσιμο– βήμα προς τη θεσμοθέτηση του νέου ΠΔΠ και του Ταμείου. Από τα τέλη Αυγούστου, η γερμανική προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου διεξάγει διαδοχικούς γύρους διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ώστε να καταλήξουν στην τελική μορφή του πακέτου.

Σε παρέμβασή του την Παρασκευή, ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Γερμανίας στην Ε.Ε., Μίκαελ Κλάους, που συντονίζει τις διαπραγματεύσεις αυτές, δήλωσε «ιδιαίτερα ανήσυχος» ότι «οι διαπραγματεύσεις προχωρούν υπερβολικά αργά». Ο ρυθμός τους «πρέπει να επιταχυνθεί», τόνισε ο έμπειρος Γερμανός διπλωμάτης, προτείνοντας οι συνομιλίες να συνεχίζονται και τα Σαββατοκύριακα.

Η γερμανική προεδρία ήλπιζε να έχει καταλήξει σε συμφωνία με το Κοινοβούλιο έως τις αρχές Οκτωβρίου το αργότερο, ώστε να υπάρχει αρκετός χρόνος στη συνέχεια για την κύρωση της απόφασης ίδιων πόρων από τα Κοινοβούλια των κρατών-μελών. Πρόκειται για την απόφαση που θα επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δανειστεί στις αγορές, για να χρηματοδοτήσει τις επιχορηγήσεις και τα δάνεια προς τα κράτη-μέλη που συνιστούν το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ωστόσο, ορισμένα θέματα παραμένουν ανοιχτά μεταξύ των δύο πλευρών – και σε ορισμένες περιπτώσεις, υφίστανται διαφωνίες και εντός του Συμβουλίου (των κρατών-μελών) για την ερμηνεία πτυχών της συμφωνίας του Ιουλίου. Το Κοινοβούλιο, για παράδειγμα, αλλά –σύμφωνα με ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή– και κάποια κράτη-μέλη επιμένουν να προτείνουν την αποσύνδεση της διαπραγμάτευσης για το ΠΔΠ με αυτήν για το Ταμείο Ανάκαμψης, ώστε να προχωρήσει το δεύτερο που επείγει και να συζητηθεί περαιτέρω το πρώτο.

Στις δηλώσεις του την Παρασκευή, ο Κλάους ήταν σαφής. Το ΠΔΠ και το Ταμείο Ανάκαμψης, τόνισε, είναι «πολιτικά και τεχνικά αδιαχώριστα»· χωρίς συμφωνία για τον προϋπολογισμό, «διακινδυνεύουμε να καθυστερήσει η ενεργοποίηση του Ταμείου». «Είναι πολύ σημαντικό για εμάς η συμφωνία να είναι ένα πακέτο» που θα περιλαμβάνει και τα δύο εργαλεία, δήλωσε από την πλευρά του, την Τετάρτη, ο Γερμανός υπουργός Ευρώπης Μίκαελ Ροτ, μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες.  

Οπως εξηγούν ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, χώρες όπως οι «φειδωλοί 4» (Ολλανδία, Αυστρία, Δανία, Σουηδία) δέχθηκαν τους όρους του Ταμείου Ανάκαμψης μεταξύ άλλων με «δώρα» –κυρίως σημαντικές αυξήσεις στις επιστροφές (rebates) που λαμβάνουν– που έλαβαν στο ΠΔΠ. Οι χώρες αυτές δεν έχουν κανένα λόγο να κλείσουν τη διαπραγμάτευση για το Ταμείο και να εκτεθούν μετά σε πιέσεις κατά των προνομίων που απέσπασαν στον προϋπολογισμό.

Αλλα ζητήματα που εκκρεμούν είναι το ύψος του ΠΔΠ, με το Κοινοβούλιο να πιέζει για αύξηση των κονδυλίων σε 15 προγράμματα, αλλά και η επιμονή των ευρωβουλευτών ότι πρέπει να έχουν λόγο στη διακυβέρνηση του Recovery and Resilience Fund (του βασικού εργαλείου του Ταμείου Ανάκαμψης). Το βασικό «αγκάθι», όμως, αφορά το κράτος δικαίου και τη διασύνδεσή του με τα κοινοτικά κονδύλια.

Υπενθυμίζεται πως το συγκεκριμένο ζήτημα ήταν το τελευταίο που έκλεισε, τα ξημερώματα της 21ης Ιουλίου, με μία δημιουργικά ασαφή διατύπωση, που επέτρεψε σε όλες τις πλευρές να δηλώσουν ικανοποιημένες: η γραμμή των ευρωπαϊκών θεσμών ήταν ότι συνδέεται για πρώτη φορά η πρόσβαση σε κοινοτικά κονδύλια με τη συμμόρφωση των κρατών-μελών με το κράτος δικαίου· αλλά οι ηγέτες της Ουγγαρίας και της Πολωνίας εκείνο το πρωί πανηγύριζαν ότι απέκρουσαν επιτυχώς την προσπάθεια να υπάρξει οποιαδήποτε τέτοια διασύνδεση. Εκτοτε, οι δύο αυτές χώρες έχουν διαμηνύσει ότι δεν θα κυρώσουν τη συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης έως ότου εξετάσουν τον νέο κανονισμό που καταρτίζεται για το θέμα αυτό.

Επί του παρόντος, εξακολουθούν να υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών για το κράτος δικαίου. Ο Μίκαελ Κλάους στη δήλωσή του τόνισε ότι επί του ζητήματος «βρισκόμαστε σε εντατικές, ιδιαίτερα σύνθετες διαπραγματεύσεις με τα κράτη-μέλη», αλλά ότι η γερμανική προεδρία θα καταθέσει «σύντομα» μία πρόταση για υιοθέτηση από το Συμβούλιο. Ακόμη και αν αυτή η πρόταση υιοθετηθεί, όμως, ενδέχεται να απέχει πολύ από τις απαιτήσεις του Κοινοβουλίου για πιο στιβαρή εποπτεία.

Απορρόφηση

Σε ανάλυσή του για το ινστιτούτο Bruegel που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη, ο Ζολτ Νταρβάς αναδεικνύει πόσο δύσκολη θα είναι η επίτευξη του χρονοδιαγράμματος απορρόφησης που συνοδεύει το Ταμείο Ανάκαμψης. Οπως γράφει, η Επιτροπή ούτως ή άλλως προβλέπει ότι μόνο το 1/4 των πόρων θα εκταμιευθεί το 2021-2 και τα υπόλοιπα 3/4 θα καταβληθούν από το 2023 έως το 2026. Ακόμα όμως και αυτή «η σχετικά αργή αναμενόμενη ταχύτητα εκταμίευσης», σημειώνει, «θα ήταν γρήγορη σε σύγκριση με το ιστορικό απορρόφησης των διαρθρωτικών κονδυλίων».

Παρατηρεί ότι οι χώρες που πρόκειται να λάβουν τα μεγαλύτερα ποσά από το ταμείο, η Ισπανία και η Ιταλία, έχουν τα χειρότερα ποσοστά απορρόφησης για την περίοδο 2014-2020. Η Ελλάδα, αντιθέτως, είναι η μοναδική χώρα που είχε 100% απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων για το 2007-13. Σε κάθε περίπτωση, από τον Ιανουάριο του 2021, σημειώνει, τα κράτη θα κληθούν να απορροφήσουν τα κονδύλια που έχουν απομείνει από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο, αυτά του νέου ΠΔΠ και το μερίδιό τους από το Ταμείο Ανάκαμψης. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή