Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις για τις υποψίες που κινούσε η γερμανική εταιρεία πληρωμών Wirecard, η γερμανική κυβέρνηση και προσωπικά η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ κώφευαν και στήριζαν την εταιρεία. Αυτό προκύπτει από εκτενές ρεπορτάζ των Financial Times σχετικό με την εμπλοκή του Βερολίνου σε μια υπόθεση απάτης που αποκαλύφθηκε τους τελευταίους μήνες και αναμένεται να παραμείνει στην επικαιρότητα και το 2021.
Τον Σεπτέμβριο του 2019 ο οικονομικός σύμβουλος της κ. Μέρκελ, Λαρς Χέντρικ Ρέλερ, υποδέχθηκε αντιπροσωπεία στελεχών της Wirecard που τότε εθεωρείτο ακόμη μια από τις πλέον επιτυχημένες εταιρείες τεχνολογίας της Γερμανίας. Ανάμεσά τους και ο Μπούρκχαρντ Λέι, στρατηγικός σύμβουλος της Wirecard και πρώην γενικός οικονομικός διευθυντής της. Σήμερα ο κ. Λέι τελεί υπό κράτηση κατηγορούμενος για απάτη, υπεξαίρεση και χειραγώγηση της αγοράς.
Σπάνια περίπτωση
Ηταν μια σπάνια περίπτωση επιτυχημένης τεχνολογικής εταιρείας της Γερμανίας. Το 2018 αντικατέστησε την Commerzbank στον δείκτη DAX και ένα χρόνο αργότερα προσπάθησε να εξαγοράσει την Deutsche Bank. Ολα, όμως, κατέρρευσαν τον Ιούνιο όταν η εταιρεία παραδέχθηκε πως είχε κάνει φτερά 1,9 δισ. ευρώ από τα ταμεία της. Μέσα σε μία εβδομάδα η Wirecard είχε πτωχεύσει και είχαν χαθεί 13 δισ. δολάρια από το χρηματιστήριο. Τουλάχιστον επτά πρώην στελέχη της είναι ύποπτα απάτης και τέσσερα τελούν υπό κράτηση.
Η συνάντηση των στελεχών της Wirecard με μέλη της κυβέρνησης προδίδει τι πρόσβαση είχε ο όμιλος πληρωμών στο κέντρο λήψης αποφάσεων της Γερμανίας λίγο πριν από την κατάρρευσή του. Οπως τονίζει η βρετανική εφημερίδα, η αποκάλυψη για τους δεσμούς της εταιρείας με το Βερολίνο έφερε στο φως την επιρροή που ασκούν οι ομάδες πίεσης στην πολιτική της Γερμανίας. Και η πτώση της Wirecard ήταν η πλέον θεαματική περίπτωση κακοδιαχείρισης και διαφθοράς στη μεταπολεμική Γερμανία και εξελίσσεται σε πολιτικό σκάνδαλο.
Στις αρχές του μήνα, το γερμανικό Κοινοβούλιο άρχισε έρευνες στην υπόθεση, που σημαίνει ότι το θέμα θα εξακολουθήσει να εμφανίζεται στα ΜΜΕ και το 2021, έτος εκλογών για τους Γερμανούς. Ισως ρίξει έτσι βαριά τη σκιά του πάνω στο τέλος της θητείας της Αγκελα Μέρκελ.
Το ερώτημα που θα βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος είναι γιατί οι Αρχές άργησαν τόσο να διαγνώσουν τη σοβαρότητα της κατάστασης στη Wirecard. Η συνάντηση Ρέλερ – Λέι έγινε μήνες μετά τις υποψίες που είχαν εκφράσει πληροφοριοδότες της κυβέρνησης για πιθανή απάτη στη διαδικασία των πληρωμών.
Στο παρασκήνιο
Μέλη της γερμανικής κυβέρνησης, μεταξύ των οποίων και η κ. Μέρκελ, εξακολούθησαν να στηρίζουν παρασκηνιακά τη Wirecard, ακόμη κι όταν είχαν συσσωρευτεί οι αμφιβολίες για τη λογιστική που εφήρμοζε. Το σκάνδαλο εξέθεσε, άλλωστε, τις αδυναμίες της γερμανικής νομοθεσίας και ειδικότερα την ανεπάρκεια της ρυθμιστικής αρχής της, της BaFin. Τα μέλη της αντιπολίτευσης ακόμη δεν μπορούν να πιστέψουν πως, αντί να διερευνήσει τις καταγγελίες κατά της Wirecard, η BaFin και η εισαγγελία του Μονάχου κατήγγειλαν τους δημοσιογράφους και τους επενδυτές που στρέφονταν κατά της εταιρείας.
Πολλοί βουλευτές επιρρίπτουν την ευθύνη στον υπουργό Οικονομικών και υποψήφιο των Σοσιαλδημοκρατών για την καγκελαρία, Ολαφ Σολτς, που εποπτεύει την BaFin και τη γερμανική αρχή κατά του ξεπλύματος χρήματος (FIU). Η εν λόγω αρχή κατηγορείται ότι δεν ενημέρωσε τον γενικό εισαγγελέα για τις δεκάδες αναφορές ύποπτων συναλλαγών της Wirecard.
Τώρα διερευνώνται οι δεσμοί ανάμεσα στον κ. Σολτς, τον υφυπουργό Οικονομικών Γεργκ Κούκις και τη Wirecard. Δεν έχει ακόμη στελεχωθεί η διερευνητική επιτροπή της Βουλής. Είναι, όμως, σαφές πως πρέπει να διερευνήσει γιατί η κ. Μέρκελ εξακολούθησε να υποστηρίζει παρασκηνιακά τη Wirecard στο περιθώριο επίσημης επίσκεψής της στην Κίνα πέρυσι τον Σεπτέμβριο, όταν ο υπουργός Οικονομικών γνώριζε για τις έρευνες κατά της εταιρείας, γιατί ο υφυπουργός Οικονομικών Γεργκ Κούκις επισκέφθηκε τον επικεφαλής της Wirecard Μάρκους Μπράουν τον Νοέμβριο στα γενέθλιά του, γιατί η BaFin ήταν απρόθυμη να διερευνήσει μια εταιρεία που επί μήνες γνώριζε αρνητική δημοσιότητα, γιατί οι υπάλληλοί της πουλούσαν μετοχές της Wirecard ενώ η υπηρεσία τους διεξήγε έρευνες στην εταιρεία και, προπαντός, γιατί η BaFin αντέδρασε σε σχετικά ρεπορτάζ των FT απαγορεύοντας στους επενδυτές να στοιχηματίζουν κατά των μετοχών της εταιρείας επί δύο μήνες και στη συνέχεια υπέβαλε μήνυση κατά δύο δημοσιογράφων της εφημερίδας.
Κάποιοι υποψιάζονται πως οι γερμανικές αρχές ήθελαν να περιχαρακώσουν τον εθνικό τεχνολογικό πρωταθλητή τους. Ερωτώμενος σχετικά, ο κ. Σολτς δήλωσε πως «δεν υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις». Παραλλήλισε μάλιστα την υπόθεση Wirecard με το σκάνδαλο Enron στις ΗΠΑ ως δύο περιπτώσεις «γιγάντιας λογιστικής απάτης».