Ζήτηση άνευ προηγουμένου συγκέντρωσαν τα πρώτα «κοινωνικά ομόλογα» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χρηματοδότηση του προγράμματος SURE. Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, για ένα δεκαετές και ένα εικοσαετές ομόλογο, οι συνολικές προσφορές έφτασαν τα 233 δισ. ευρώ (τα 145 δισ. αφορούσαν το δεκαετές). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άντλησε συνολικά 17 δισ. ευρώ (δέκα από το δεκαετές και επτά από το εικοσαετές).
Οσον αφορά το κόστος του δανεισμού, σύμφωνα με το Bloomberg, το δεκαετές ομόλογο τιμολογήθηκε στις 3 μονάδες βάσης πάνω από τα midswaps (τον δείκτη αναφοράς για το ασφάλιστρο κινδύνου του χρεογράφου) και το εικοσαετές στις 14 μ.β. Το δεκαετές υπολογίζεται ότι είναι σχεδόν 1 μ.β. ακριβότερο από υφιστάμενα ομόλογα της Ε.Ε. Οι εκδόσεις ενίσχυσαν το ευρώ κατά 0,4% έναντι του δολαρίου.
Πρόκειται για την πρώτη έκδοση κοινού ευρωπαϊκού χρέους στο πλαίσιο των μέτρων καταπολέμησης των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας. Το πρόγραμμα SURE, συνολικού προϋπολογισμού 100 δισ. ευρώ, συμφωνήθηκε τον περασμένο Απρίλιο ως μέρος της δέσμης πρωτοβουλιών εκτάκτου ανάγκης για τη στήριξη των οικονομιών των κρατών-μελών.
Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτήσει παρεμβάσεις για τη στήριξη της απασχόλησης, με χαμηλότοκα δάνεια που θα παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (για την Ελλάδα έχει εγκριθεί το ποσό των 2,73 δισ. ευρώ). Οι πόροι θα προέλθουν από δανεισμό της Κομισιόν στις αγορές, με τη στήριξη εγγυήσεων από τα κράτη-μέλη. Η διαδικασία παροχής των εγγυήσεων αυτών, σε ποσό που να φτάνει το 25% του προϋπολογισμού του εργαλείου, ολοκληρώθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Υπενθυμίζεται ότι το 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα απευθυνθεί στις αγορές για πολύ μεγαλύτερα ποσά, αντλώντας πόρους για το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ. Ειδικά το Ταμείο Ανάκαμψης και ο τρόπος χρηματοδότησής του αποτελούν ένα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός European Safe Asset – «ευρωπαϊκού χρεογράφου αναφοράς».
Ενα τέτοιο ευρωπαϊκό ομόλογο, αντίστοιχο αυτών του αμερικανικού Δημοσίου (Treasuries), θα επέτρεπε στις ευρωπαϊκές τράπεζες να μειώσουν την εξάρτησή τους από τα ομόλογα των κρατών στις οποίες εδρεύουν και θα περιόριζε τις αποσταθεροποιητικές ροές κεφαλαίων σε περιόδους αναταραχής.
Οπαδοί της δημοσιονομικής ενοποίησης της Ε.Ε. προσδοκούν, πιο μακροπρόθεσμα, ότι μία εδραιωμένη αγορά τέτοιων ομόλογων θα έδινε τη δυνατότητα στο ευρώ να αμφισβητήσει την κυριαρχία του δολαρίου στη διεθνή οικονομία.
Ωστόσο, όπως σημειώνουν στελέχη με γνώση των θεμάτων αυτών, για να μπορέσει η αγορά αυτή να ανταγωνιστεί τα Treasuries, οι εκδόσεις πρέπει να επεκταθούν αορίστως στο μέλλον (προς το παρόν, το Ταμείο Ανάκαμψης και το SURΕ έχουν χαρακτηριστεί εργαλεία μιας χρήσεως για την αντιμετώπιση της τρέχουσας κρίσης).