Ισχυρό πλήγμα δέχονται τα ελληνικά νοικοκυριά από την πανδημία, καθώς μόνο στο δεύτερο τρίμηνο του 2020, στην καρδιά του lockdown δηλαδή, το διαθέσιμο εισόδημά τους μειώθηκε κατά 3,9 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου ή κατά 11,8% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019.
Οι απώλειες στο εισόδημα των νοικοκυριών είχαν φυσικά ως συνέπεια τη μείωση της κατανάλωσης, κάτι που αποτυπώνεται και στον κύκλο εργασιών των περισσότερων κλάδων της οικονομίας, από την εστίαση και τον τουρισμό μέχρι την ψυχαγωγία, ακόμη και το λιανεμπόριο. Την ίδια ώρα, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ συνηγορούν σε αυτό που δείχνουν και τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, δηλαδή την αύξηση της αποταμίευσης, η οποία σχετίζεται τόσο με την εκ των πραγμάτων μειωμένη κατανάλωση λόγω lockdown (περιορισμός μετακινήσεων, κλειστά εστιατόρια κ.ο.κ.) όσο και με τον φόβο της περαιτέρω ύφεσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών διαμορφώθηκε κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 σε 28,96 δισεκατομμύρια ευρώ, από 32,83 δισεκατομμύρια ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του 2019. Σχεδόν ανάλογη ήταν και η μείωση της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά (ΜΚΙΕΝ), καθώς διαμορφώθηκε σε 28,4 δισεκατομμύρια ευρώ το β΄ τρίμηνο του 2020 έναντι 32,5 δισεκατομμυρίων ευρώ το β΄ τρίμηνο του 2019, μειώθηκε δηλαδή κατά 12,7%.
Αλλωστε, σύμφωνα επίσης με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, κατά το β΄ τρίμηνο του 2020 ο κύκλος εργασιών για το σύνολο των επιχειρήσεων διαμορφώθηκε σε 58,9 δισεκατομμύρια ευρώ έναντι 78,8 δισεκατομμυρίων ευρώ το β΄ τρίμηνο του 2019, καταγράφοντας μείωση 25,1%.
Οι επιχειρήσεις του τομέα «Δραστηριότητες Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Υπηρεσιών Εστίασης», δηλαδή ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και εστιατόρια – καφέ, και του τομέα «Τέχνες, Διασκέδαση και Ψυχαγωγία» παρουσίασαν τη μεγαλύτερη μείωση στον κύκλο εργασιών, κατά 78,8% και 53,2% αντιστοίχως, μεταξύ του β΄ τριμήνου 2020 και του β΄ τριμήνου 2019.
Η απαγόρευση διασκέδασης εκτός σπιτιού, ο περιορισμός των μετακινήσεων, αλλά ακόμη και η μείωση των αυθόρμητων αγορών, δεδομένου του γεγονότος ότι τα φυσικά λιανεμπορικά καταστήματα ήταν κλειστά στη διάρκεια μεγάλου μέρους του δεύτερου τριμήνου του έτους, είχε ως αποτέλεσμα να εμφανίζονται αυξημένες οι τραπεζικές καταθέσεις των νοικοκυριών στην Ελλάδα.
Αύξηση καταθέσεων
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν αύξηση του ποσοστού αποταμίευσης των νοικοκυριών (ορίζεται ως η ακαθάριστη αποταμίευση προς το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα) στο 1,9% το β΄ τρίμηνο του 2020 έναντι 0,9% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019. H αύξηση των καταθέσεων καταγράφηκε ήδη από την άνοιξη και η τάση αυτή συνεχίστηκε τους περισσότερους από τους επόμενους μήνες. Τον Απρίλιο του 2020 οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ, τον Μάιο του 2020 κατά 194 εκατ. ευρώ και τον Ιούνιο κατά 50 εκατ. ευρώ, με τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής να είναι όλους αυτούς τους μήνες 6%-7%. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΤτΕ, που αφορούν τον Αύγουστο του 2020, οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 165 εκατ. ευρώ, κατά 2% σε ετήσια βάση.
Η πανδημία πλήττει και τις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020. Το ποσοστό τους, το οποίο ορίζεται ως οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου προς την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, ήταν 16,3% έναντι 18% το δεύτερο τρίμηνο του 2019.