Σε πρόσφατη εγκύκλιό της η ΑΑΔΕ έδωσε διευκρινίσεις για τη δυνατότητα της φορολογικής διοίκησης να εκδίδει πράξεις διοικητικού προσδιορισμού του φόρου («έκτακτα εκκαθαριστικά σημειώματα») με βάση το άρθρο 32 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας. Η σχετική διάταξη προβλέπει ότι η πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου εκδίδεται, είτε με βάση στοιχεία που έχουν παρασχεθεί από τον φορολογούμενο σε φορολογική δήλωση ή με βάση κάθε άλλο στοιχείο που έχει στη διάθεσή της η φορολογική διοίκηση.
Πρακτικά αυτό σημαίνει, πως ακόμα και όταν η δήλωση ενός φορολογουμένου έχει εκκαθαριστεί, δύναται να εκδοθεί νέο εκκαθαριστικό σημείωμα, εάν η φορολογική διοίκηση ανακαλύψει ότι έχουν αποκτηθεί από φορολογούμενο (φυσικό πρόσωπο) εισοδήματα που δεν δηλώθηκαν ή αν δεν προσκομίστηκαν από τον φορολογούμενο τα δικαιολογητικά που του ζητήθηκαν, π.χ. για την έκπτωση κάποιας δαπάνης ή την πίστωση φόρου, κ.λπ.
Αξιοποίηση διαθέσιμων πληροφοριών. Ειδικότερα, σε περίπτωση που από στοιχεία που διαθέτει η φορολογική διοίκηση, προκύπτει ότι έχουν αποκτηθεί από φορολογούμενο (φυσικό πρόσωπο) εισοδήματα, ημεδαπής ή αλλοδαπής, αδιακρίτως κατηγορίας και πηγής προέλευσης (ήτοι ενδεικτικά: εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, αμοιβές από επιχειρηματική δραστηριότητα, εισοδήματα από ακίνητα, μερίσματα, τόκους, δικαιώματα κ.λπ.), που δεν έχουν περιληφθεί σε δήλωσή του, εκδίδεται και κοινοποιείται πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος, με την οποία προσδιορίζεται ο τυχόν οφειλόμενος επιπλέον φόρος και κατά περίπτωση, τα τυχόν ποσά της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, του τέλους επιτηδεύματος και του φόρου πολυτελούς διαβίωσης.
Η φορολογική διοίκηση αντλεί στοιχεία από τις ετήσιες βεβαιώσεις εισοδημάτων (αποδοχών ή συντάξεων, αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα, εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα, κ.λπ.), από την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών, από τη διασταύρωση των δηλούμενων εισοδημάτων με στοιχεία που λαμβάνει από τρίτους (π.χ. ασφαλιστικές εταιρείες, τράπεζες) κ.λπ.
Εάν η φορολογική διοίκηση προσδιορίσει τον φόρο, ολικά ή μερικά, με βάση στοιχεία διαφορετικά από αυτά που περιέχονται σε φορολογική δήλωση του φορολογουμένου, οφείλει να αναφέρει ειδικά τα στοιχεία αυτά στα οποία βασίστηκε ο προσδιορισμός του φόρου. Ικανή και αναγκαία συνθήκη για την εφαρμογή των ανωτέρω είναι η προηγούμενη υποβολή δήλωσης εκ μέρους του φορολογουμένου.
Μη προσκόμιση δικαιολογητικών. Για εισοδήματα και δαπάνες για τα οποία δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση και περιλαμβάνονται σε δηλώσεις που υποβάλλουν ηλεκτρονικά οι φορολογούμενοι, η φορολογική διοίκηση, όταν το κρίνει απαραίτητο, ζητεί την προσκόμιση των προβλεπόμενων δικαιολογητικών, προκειμένου να οριστικοποιηθούν και να εκκαθαριστούν οι δηλώσεις. Τέτοια δικαιολογητικά μπορεί να αφορούν παρακρατούμενους φόρους εισοδημάτων, ημεδαπής ή αλλοδαπής, δικαιολογητικά δωρεών και λοιπών δαπανών κ.λπ. Τα ανωτέρω δικαιολογητικά μπορεί να ζητηθούν, είτε κατά την υποβολή της δήλωσης από τον φορολογούμενο και πριν από την εκκαθάρισή της, είτε μετά την υποβολή και εκκαθάρισή της.
Με βάση τα δικαιολογητικά που θα προσκομιστούν ή και εάν δεν προσκομιστούν, οι ΔΟΥ διενεργούν νέα εκκαθάριση και εκδίδουν νέα πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου.
Κοινοποίηση των έκτακτων εκκαθαριστικών. Για τις πράξεις διοικητικού προσδιορισμού φόρου που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τα ανωτέρω, ο φορολογούμενος λαμβάνει στην προσωπική θυρίδα του στο Taxisnet ειδοποίηση με διαδρομή (link) που τον οδηγεί στην αντίστοιχη σελίδα του δικτυακού τόπου της ΑΑΔΕ, όπου έχει τη δυνατότητα να δει και να εκτυπώσει την εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου. Επιπροσθέτως αποστέλλεται ηλεκτρονική ειδοποίηση στη δηλωθείσα από τον φορολογούμενο διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Εναλλακτικά δύνανται να κοινοποιούνται και με απλή επιστολή.
Στην πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου γίνεται υποχρεωτικά αναφορά στα στοιχεία στα οποία βασίστηκε ο προσδιορισμός του, όταν αυτός γίνεται με στοιχεία διαφορετικά από αυτά που περιέχονται στις δηλώσεις των φορολογουμένων. Κατά της πράξης προσδιορισμού του φόρου ο φορολογούμενος έχει τη δυνατότητα άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής εντός προθεσμίας 30 ημερών από την κοινοποίησή της.
* Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του φορολογικού τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr).