Τη μεταρρύθμιση του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης και ειδικότερα των κανόνων για το δημόσιο χρέος προτείνει το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (EFB), που συμβουλεύει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στην ετήσια έκθεσή του για το 2020, το EFB θεωρεί ότι η μεγάλη αύξηση του χρέους στις χώρες της Ευρωζώνης, λόγω του κορωνοϊού, καθιστά απαραίτητη μιαν ευελιξία, ώστε οι στόχοι για το χρέος να είναι ρεαλιστικοί και για την επίτευξή τους να χρειάζονται χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα σε σχέση με τους ισχύοντες κανόνες.
Προτείνει αύξηση του δείκτη αναφοράς για το χρέος πάνω από το 60% του ΑΕΠ ή μεγαλύτερη χρονική περίοδο μείωσης του χρέους προς το επίπεδο αυτό για τις χώρες με υψηλό χρέος, ή έναν συνδυασμό των δύο αυτών παραμέτρων. Επισημαίνει την ανάγκη να διαφοροποιούνται οι κανόνες με βάση τα δεδομένα των χωρών, ώστε να αποφευχθούν τα αδιέξοδα που θα προκαλούσε η ανάγκη επίτευξης πολύ υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων από τις υπερχρεωμένες χώρες ή μία ντε φάκτο καταστρατήγησή τους.
Οι κανόνες, όπως ισχύουν μετά τις αλλαγές που έγιναν το 2011, προβλέπουν πως οι χώρες με χρέος άνω του 60% του ΑΕΠ πρέπει να μειώνουν κάθε χρόνο τη διαφορά τους από το επίπεδο αυτό κατά 5%. Οταν οι οικονομίες ξεπεράσουν το σοκ του κορωνοϊού και αποφασισθεί η απενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής από τους δημοσιονομικούς κανόνες, θα είναι σημαντική για πολλές χώρες, καθώς το χρέος αναμένεται να αυξηθεί κατά 15%-20% του ΑΕΠ. Για φέτος εκτιμάται ότι θα υπερβεί το 100% του ΑΕΠ για το σύνολο της Ευρωζώνης.
«Τα επόμενα χρόνια, η αυστηρή συμμόρφωση με τον δείκτη αναφοράς για τη μείωση του χρέους θα οδηγούσε σε σοβαρά προβλήματα με τους ισχύοντες κανόνες όσον αφορά την επίτευξη δύσκολων δημοσιονομικών προσαρμογών και σε πιέσεις για πρόσθετες ευελιξίες στο σύμφωνο», αναφέρει χαρακτηριστικά το EFB στην έκθεσή του.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της Εurostat, στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2020 το χρέος της Ευρωζώνης ως σύνολο ανήλθε στο 95,1% του ΑΕΠ, ενώ για επτά χώρες υπερέβαινε το 100%. Η Ελλάδα είχε το υψηλότερο χρέος (187,4%) ακολουθούμενη από την Ιταλία, όπου το χρέος άγγιξε το 150% (για την ακρίβεια 149,4%) και την Πορτογαλία (126,1%).
Το EFB ζητάει επίσης να επισπευσθεί η αναθεώρηση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης, που είχε προαναγγείλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αρχές Φεβρουαρίου, αλλά την ανέβαλε λόγω της πανδημίας. Τονίζει πως πρέπει να γίνει το συντομότερο, αν είναι δυνατό στα τέλη του 2020 ή στις αρχές του 2021 και κατά προτίμηση πριν από την απενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής από τους δημοσιονομικούς κανόνες.