Σε ελεύθερη πτώση παραμένει η τουρκική λίρα, εγκλωβισμένη στις συμπληγάδες των γεωπολιτικών εντάσεων και των προβληματισμών για τους οικονομικούς χειρισμούς της Άγκυρας. Η λίρα υποχώρησε σε νέο ιστορικό χαμηλό, στις 8,14 έναντι του δολαρίου και έχοντας χάσει από τις αρχές του έτους περισσότερο από το ένα-τρίτο της αξίας της και με την κατρακύλα να επιταχύνεται στο τελευταίο τρίμηνο, έχοντας σημειώσει απώλειες πάνω από 18%, σύμφωνα με στοιχεία του Reuters.
Η λίρα σημειώνει τις χειρότερες επιδόσεις μεταξύ των νομισμάτων από αναδυόμενες αγορές, μετά το ρεάλ Βραζιλίας. To επίπεδο των οκτώ λιρών έναντι του δολαρίου έχει συμβολική σημασία για τον τουρκικό λαό, την επιχειρηματική κοινότητα αλλά και τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής.
Οι χειρισμοί Ερντογάν και η σε πολλαπλά μέτωπα κλιμάκωση της έντασης με Δύση καθιστούν ορατό το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε βάρος της Άγκυρας. Η γεωπολιτική αβεβαιότητα, σε συνδυασμό με τις παθογένειες τουρκικής οικονομίας τρέπουν σε φυγή τους ξένους επενδυτές, σε μια εποχή που η Τουρκία χρειάζεται περισσότερο από ποτέ τα ξένα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών.
Ο απρόβλεπτος «σουλτάνος» έρχεται σε αντιπαράθεση με τις δυνάμεις της Δύσης, τόσο στην Ανατολική Μεσόγειο, όσο και στον Καύκασο. Το κάλεσμα του Ερντογάν για μποϊκοτάζ γαλλικών προϊόντων και οι ισχυρισμοί ότι ο πρόεδρος Μακρόν χρειάζεται «ψυχιατρική παρακολούθηση» διχάζουν τον μουσουλμανικό κόσμο, με την Τουρκία και τους συμμάχους της από τη μία πλευρά και τη Σαουδική Αραβία και τους υποστηρικτές της από την άλλη. Ο Ερντογάν έχει προκαλέσει και τη δυσαρέσκεια των ΗΠΑ με την απόφαση για ενεργοποίηση των S-400.
Στο «μέτωπο» της οικονομίας, ο κατήφορος της λίρας συνοδεύεται με ανησυχίες για αύξηση του ήδη υψηλού πληθωρισμού, ο οποίος τον προηγούμενο μήνα «έτρεξε» με ρυθμούς 11,75%. Η υποτίμηση του τουρκικού νομίσματος εντείνει τις πιέσεις σε επιχειρήσεις με υψηλά επίπεδα χρέους σε ξένο νόμισμα.
Η υποχώρηση τις λίρας πέραν του ορίου των 8 έναντι του δολαρίου συνοδεύεται και από ψυχολογικές επιπτώσεις, δηλώνει στους «FT» ο Ενβέρ Ερκάν, οικονομολόγος στην Tera Investments, που έχει την έδρα της στην Κωνσταντινούπολη.
Μέχρι στιγμής, η κεντρική τράπεζα δεν έχει καταφέρει να βάλει «ανάχωμα» συγκρατώντας την πτώση του τουρκικού νομίσματος, παρότι αναλυτές της Goldman Sachs εκτιμούν ότι έχει δαπανήσει περίπου 134 δισ. δολάρια στη διάρκεια των τελευταίων 18 μηνών για να στηρίξει το τουρκικό νόμισμα. Οι προσπάθειες στήριξης της λίρας έχουν συρρικνώσει σε δραματικά επίπεδα τα αποθέματα ξένου συναλλάγματος της Τουρκίας, με τον οίκο Moody’s να προειδοποιεί τον προηγούμενο μήνα ότι «η Τουρκία έχει σχεδόν εξαντλήσει τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα, μένοντας ευάλωτη απέναντι στο ενδεχόμενο αντιμετώπισης μιας κρίσης στο ισοζύγιο πληρωμών».
Η ένταξη μεταξύ Τουρκίας, Ε.Ε. και ΗΠΑ επιτείνουν τις ανησυχίες των επενδυτών για τους οικονομικούς χειρισμούς του Ερντογάν. Ειδικότερα, εκφράζονται ανησυχίες για την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, καθώς ο ίδιος ο Ερντογάν αυτοαποκαλείται «πολέμιος» των υψηλών επιτοκίων.
Η κεντρική τράπεζα απογοήτευσε την προηγούμενη εβδομάδα τους επενδυτές, ματαιώνοντας τις προσδοκίες για αύξηση του βασικού επιτοκίου για δεύτερο διαδοχικό μήνα, σε μια κίνηση που σύμφωνα με τους αναλυτές θα συνέβαλλε στη σταθεροποίηση της λίρας και μερική αποκατάσταση της επενδυτικής εμπιστοσύνης.