Σχεδόν κατά το ήμισυ και συγκεκριμένα κατά 49% μειώθηκαν οι άμεσες ξένες επενδύσεις ανά τον κόσμο το πρώτο εξάμηνο του έτους, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Αναμένεται ότι στο σύνολο του έτους οι άμεσες ξένες επενδύσεις θα είναι μειωμένες κατά 40%.
Η εικόνα προκύπτει από τη σχετική έκθεση της υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.
Σύμφωνα με τη UNCTAD, η πανδημία και η αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας ανά τον κόσμο είχαν ως αποτέλεσμα να ακυρωθούν ή να αναβληθούν επενδυτικά σχέδια σε όλον τον κόσμο, ενώ ο φόβος μιας βαθύτατης ύφεσης εξώθησε τις πολυεθνικές να αναθεωρήσουν και συχνά να ακυρώσουν τα σχέδιά τους.
Η σημαντικότερη εξέλιξη που καταγράφει, όμως, στην έκθεσή της η UNCTAD είναι η πρωτοφανής αντιστροφή των εισροών άμεσων επενδύσεων στις ευρωπαϊκές οικονομίες, που για πρώτη φορά ήσαν αρνητικές.
Κατεγράφησαν εν ολίγοις εκροές ή αποεπενδύσεις από ευρωπαϊκές οικονομίες συνολικού ύψους 7 δισ. δολαρίων, οι σημαντικότερες από την Ολλανδία και την Ελβετία, όταν την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους οι εισροές άμεσων επενδύσεων ανέρχονταν σε 202 δισ. δολάρια.
Στο ίδιο χρονικό διάστημα ωστόσο οι άμεσες επενδύσεις στη Βόρεια Αμερική σημείωσαν πτώση 56%, μόλις στα 68 δισ. δολάρια. Η πτώση ήταν γενικότερα θεαματική στις ανεπτυγμένες οικονομίες, που κατέγραψαν τις μεγαλύτερες απώλειες ξένου κεφαλαίου, με τις άμεσες ξένες επενδύσεις να μην υπερβαίνουν τα 98 δισ. δολάρια σε όλο το πρώτο εξάμηνο.
Το ποσό αυτό ισοδυναμεί με μείωση 75% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους. Η UNCTAD εκτιμά, πάντως, πως θα περιοριστεί σημαντικά η πτώση των επενδύσεων καθώς ήδη διαφαίνονται σημάδια ανάκαμψης της επενδυτικής δραστηριότητας από το τρίτο τρίμηνο.
Λιγότερο εντυπωσιακή και σαφώς μικρότερη από τις προβλέψεις ήταν η μείωση των άμεσων επενδύσεων στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, που παραδοσιακά προσελκύουν μικρότερη μερίδα του ξένου κεφαλαίου. Συνολικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο οι άμεσες ξένες επενδύσεις μειώθηκαν κατά 16% σε σύγκριση με το 2019. Ο λόγος που η μείωση ήταν αρκετά περιορισμένη δεν ήταν άλλος από την επίμονη επενδυτική δραστηριότητα του κινεζικού κεφαλαίου.
Ετσι στην Ασία οι άμεσες ξένες επενδύσεις μειώθηκαν μόλις κατά 12% και μάλιστα οι αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας προσείλκυσαν περισσότερο από το 50% των άμεσων ξένων επενδύσεων παγκοσμίως. Ησαν, ωστόσο, μειωμένες κατά 81% οι επενδύσεις στις λεγόμενες οικονομίες σε μεταβατικό στάδιο, όπως στη Ρωσία, που κατέγραψε δραματική πτώση. Συγκριτικά με τον ανεπτυγμένο κόσμο ήταν σαφώς μικρότερη η μείωση των επενδύσεων στην Αφρική, που κατέγραψε πτώση κατά 28% σε σύγκριση με το 2019, και κατά 25% μειωμένες στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αντιστροφή της εικόνας όταν πρόκειται για την αξία των άμεσων ξένων επενδύσεων αλλά σε πράσινα σχέδια, που άλλωστε αποτελούν και την πυξίδα για τις μελλοντικές τάσεις του επενδυτικού κεφαλαίου. Οι άμεσες επενδύσεις σε πράσινα σχέδια μειώθηκαν πολύ περισσότερο στις αναπτυσσόμενες οικονομίες και συγκεκριμένα κατά 49%, όταν η αντίστοιχη μείωση στις ανεπτυγμένες οικονομίες ήταν μόνον 17%.
Οπως υπογραμμίζει η UNCTAD, η αντιστροφή προδίδει την περιορισμένη δυνατότητα των αναπτυσσόμενων χωρών να προωθήσουν δέσμες μέτρων στήριξης των οικονομιών τους. Συνολικά η αξία των πράσινων επενδύσεων που προσείλκυσαν ξένο κεφάλαιο στις αναπτυσσόμενες χώρες ήταν 358 δισ. δολάρια και όχι μόνον για το πρώτο εξάμηνο, αλλά για το σύνολο των πρώτων οκτώ μηνών του έτους. Σε ό,τι αφορά την αξία των διασυνοριακών συγχωνεύσεων και εξαγορών, στη διάρκεια των τριών τριμήνων του 2020 έφτασε στα 319 δισ. δολάρια.