Μία δίκη για το αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμησης στο δικαστήριο της Κομοτηνής φωτίζει ρωγμές που υπάρχουν στον επιχειρηματικό κόσμο της μειονότητας με την οικονομική κρίση στην Τουρκία, αλλά και τους ανταγωνισμούς που προκύπτουν από την προσπάθεια της Αγκυρας να επιβάλει φιλικούς της επιχειρηματίες.
Ο γιος του πρώην ανεξάρτητου βουλευτή Αχμέτ Σαδίκ, Λεβέντ, έχει μηνύσει τον δημοσιογράφο και έμπορο Αμπντουλχαλίμ Ντεντέ για δημοσίευμα του 2016 με το οποίο ο κ. Ντεντέ, που είχε δραστηριοποιηθεί και επιχειρηματικά στον «χώρο» του κ. Σαδίκ, δηλαδή στην εξαγωγή βαμβακιού, επέκρινε τον κ. Σαδίκ ότι επιβλήθηκε από «κύκλους» ως εκπρόσωπος της Ελλάδας στο «Παγκόσμιο Τουρκικό Επιχειρηματικό Συμβούλιο».
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, είχε εκλεγεί ένας άλλος εκπρόσωπος των επιχειρηματιών της μειονότητας στο συμβούλιο, αλλά με μία ερμηνεία των διατάξεων του καταστατικού επιβλήθηκε (σ.σ.: από ποιον;) η εκλογή από τους «Τούρκους επιχειρηματίες» των Βαλκανίων. Ο κ. Λεβέντ Σαδίκ έκανε εξώδικο στον κ. Ντεντέ ο οποίος όχι μόνο δεν απέσυρε το δημοσίευμα, αλλά σημείωσε ότι είναι πρόθυμος να εξηγήσει σε ελληνικό δικαστήριο «πώς εξελέγη ο κ. Σαδίκ».
Ο κ. Σαδίκ ανέλαβε επικεφαλής ενός συνεταιρισμού καπνού με σκοπό να βοηθήσει οικονομικά αρκετούς από τους παραγωγούς, που όμως δεν οδηγήθηκε κάπου, καθώς ο καπνός διατίθεται σε ένα κλειστό κύκλωμα 3-4 εταιρειών. Ο κ. Σαδίκ, υπό την ιδιότητά του, είχε αναλάβει να βοηθήσει τις εξαγωγές θρακικού καπνού στις διεθνείς αγορές, αλλά έπειτα από ένα χρόνο αποχώρησε ανακοινώνοντας ότι είχε «διαφορετικές απόψεις» στο ζήτημα των εξαγωγών με τα άλλα μέλη της διοίκησης της εμπορικής εταιρείας καπνού.
Ανεξάρτητα από το ύφος και το λεξιλόγιο των κειμένων ένθεν κακείθεν, η αντιδικία –που επρόκειτο να κριθεί χθες από το δικαστήριο της Κομοτηνής αλλά η δίκη αναβλήθηκε– δείχνει πως στη μειονότητα υπάρχει μια αυξανόμενη αντίδραση στο να επιβληθούν «έξωθεν» επιχειρηματικά μοντέλα, που μπορεί πολιτικά να έχουν κάποιο νόημα για τις υπηρεσίες της γείτονος, αλλά οικονομικά δεν αποφέρουν πρόσθετο εισόδημα στους μειονοτικούς.
Ο κ. Σαδίκ, που δραστηριοποιείται στο εμπόριο βαμβακιού με εταιρεία που έχει έδρα την Κωνσταντινούπολη, κινητοποίησε με τη βοήθεια των τουρκικών αρχών ένα μεγάλο δάνειο από την αγροτική τράπεζα της Τουρκίας (Ziraat Bankasi) και δημιούργησε το εργοστάσιο Yaka στην ομώνυμη περιοχή του Γιακά έξω από την Κομοτηνή. Το εργοστάσιο επρόκειτο να εγκαινιάσει ο τέως πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπιναλί Γιλντιρίμ στα τέλη του 2016, αλλά τελικά εγκαινιάσθηκε από τον υπουργό Ναυτιλίας της τουρκικής κυβέρνησης. Η εταιρεία διαφημίζει ότι οι εγκαταστάσεις της «εκτείνονται σε επιφάνεια 30 στρεμμάτων συμπεριλαμβανομένης και μιας έκτασης “πρότυπου” κερασώνα, όπου δοκιμάζονται νέες ποικιλίες και επιδεικνύονται νέες μέθοδοι καλλιέργειας στους παραγωγούς. Οι χώροι παραγωγής και ψύξης καλύπτουν επιφάνεια 2.100 τ.μ.
Η διαδικασία διαλογής – συσκευασίας των κερασιών, με μέσα τελευταίας τεχνολογίας, ανταποκρίνεται στα υψηλότερα πρότυπα υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων». Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ενίσχυσε τη συγκεκριμένη μονάδα. Την ίδια περίοδο η εταιρεία «Θρακικά Εκκοκκιστήρια» διέκοψε τη συνεργασία που είχε με τον κ. Σαδίκ και ο ιδιοκτήτης της κ. Σταμάτης Κουρούδης είχε επισημάνει σε τοπική εφημερίδα (σ.σ.: αμέσως μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος στην Τουρκία): «Με τον κ. Σαδίκ συνεργαζόμασταν, αλλά το τελευταίο διάστημα έχουμε κόψει κάθε συνεργασία για διάφορους εμπορικούς λόγους. Ο κ. Σαδίκ δεν είναι έμπορος, δεν αγοράζει. Η συνεργασία μας έχει διακοπεί όχι με άσχημο τρόπο, αλλά με έναν κάθετο τρόπο. Ο κ. Σαδίκ δεν αγόραζε τα βαμβάκια ούτε από εμάς όταν συνεργαζόμασταν, είναι μεσίτης. Δηλαδή παίρνει προμήθεια για τις υπηρεσίες που προσφέρει όταν πουλάμε το βαμβάκι κάπου αλλού, είτε σε τουρκικά κλωστήρια είτε σε εμπορικές εταιρείες».
Η τουρκική αγορά
Ομως άνθρωποι που έχουν συνεργασθεί εμπορικά με τον κ. Σαδίκ –με τον οποίο προσπάθησε να επικοινωνήσει και η «Κ» χωρίς αποτέλεσμα– σημειώνουν ότι «ο ρόλος του πολλές φορές υπερτιμάται σε σχέση με την επιρροή του στην τουρκική αγορά και τις προσβάσεις του στην τουρκική κυβέρνηση». Ως παράδειγμα φέρνουν τη διακοπή της συνεργασίας του με την ιαπωνική εταιρεία για την οποία αγόραζε βαμβάκι προκειμένου να διατεθεί στην τουρκική αγορά, με αποτέλεσμα ο κ. Σαδίκ να στρέφεται πλέον στην αγορά του ρυζιού.