Σειρά κινδύνων σκιάζει τον ορίζοντα της ανάπτυξης και των δημοσιονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας, σύμφωνα με την έκθεση των φθινοπωρινών προβλέψεων της Κομισιόν, που εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία δεν θα ανακάμψει από το βαρύ πλήγμα του κορωνοϊού πριν από το τέλος του 2022. Επιπλέον, βλέπει έκρηξη χρέους στο 207,1% του ΑΕΠ φέτος.
Ολο και πιο απαισιόδοξη
Η ύφεση προβλέπεται στο 9% για φέτος, αλλά προφανώς δεν έχουν ληφθεί υπόψη τα τελευταία μέτρα και το lockdown που ανακοινώθηκε χθες. Η πρόβλεψη της Κομισιόν διατηρήθηκε αμετάβλητη από τις καλοκαιρινές της προβλέψεις του Ιουλίου, και λίγο υψηλότερη από την εκτίμηση της κυβέρνησης στο προσχέδιο προϋπολογισμού προ μηνός, που έβλεπε ύφεση 8,2%. Πάντως, ήδη στο οικονομικό επιτελείο φοβούνται ότι το ποσοστό θα είναι τελικά διψήφιο.
Η Κομισιόν είναι, εξάλλου, όλο και πιο απαισιόδοξη για τα επόμενα χρόνια: Βλέπει πλέον ανάκαμψη μόνο 5% το 2021 και 3,5% το 2022, ενώ το καλοκαίρι έβλεπε για το 2021 ανάκαμψη 6% και τον περασμένο Μάιο θεωρούσε ότι αυτή θα μπορούσε να φτάσει το 7,9%. Με άλλα λόγια, τώρα πια δεν θεωρεί ότι το χαμένο έδαφος θα καλυφθεί ούτε καν τα επόμενα δύο χρόνια.
Το καλό είναι ότι οι προβλέψεις αυτές δεν έχουν ενσωματώσει την τόνωση στην οικονομία από το Ταμείο Ανάκαμψης και αυτό είναι το μόνο θετικό ρίσκο που καταγράφει η έκθεση.
Από την άλλη πλευρά, όμως, καταγράφει «πολύ μεγάλες αβεβαιότητες» που έχουν σχέση με τον τουρισμό και τους περιορισμούς στα ταξίδια, τα «μαξιλάρια ασφαλείας» των επιχειρήσεων, αλλά και τις γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή και τις μεταναστευτικές πιέσεις.
Ετσι, σημειώνει ότι, ενώ οι εξαγωγές αγαθών αναμένεται να ανακάμψουν γρήγορα, οι εξαγωγές υπηρεσιών θα μείνουν πολύ κάτω από τα προ κρίσης επίπεδα, ακόμη και μετά το 2022.
Σε ό,τι αφορά τα δημοσιονομικά, η Κομισιόν προβλέπει έλλειμμα 7% του ΑΕΠ φέτος και πρωτογενές έλλειμμα 4,25%, κινούμενη σε πιο αισιόδοξο κλίμα από την κυβέρνηση που έβλεπε στο προσχέδιο προϋπολογισμού το πρωτογενές έλλειμμα στο 6,2% του ΑΕΠ.
Είναι όμως απαισιόδοξη για το 2021, βλέποντας και πάλι έλλειμμα 6,3% του ΑΕΠ, περίπου διπλάσιο από τις κυβερνητικές προβλέψεις, ενώ και το 2022 εκτιμά ότι ο προϋπολογισμός θα έχει έλλειμμα 3,4% του ΑΕΠ.
Την ίδια ώρα, το χρέος προβλέπεται να σκαρφαλώσει φέτος στο 207,1% του ΑΕΠ (από 176,6% το 2019) για να υποχωρήσει το 2021 στο 200,7% του ΑΕΠ και το 2022 στο 194,8% του ΑΕΠ. Το προσχέδιο προϋπολογισμού εκτιμούσε ότι θα μπορούσε να περιοριστεί στο 197,4% φέτος και να υποχωρήσει στο 184,7% το 2021.
Οι κίνδυνοι
Οσον αφορά τα δημοσιονομικά, οι κίνδυνοι χαρακτηρίζονται σημαντικοί από την Κομισιόν και περιλαμβάνουν τις εναπομένουσες δικαστικές αποφάσεις για τις συντάξεις, αλλά και την ενεργοποίηση των κρατικών εγγυήσεων που δόθηκαν σε δάνεια προς επιχειρήσεις, στο πλαίσιο των μέτρων για τον κορωνοϊό. Αναφέρεται επίσης ως κίνδυνος η πιθανή κάλυψη των ατόμων χωρίς υγειονομική περίθαλψη.