Η ταυτόχρονη απομάκρυνση δύο αξιωματούχων σε θέσεις καίριες για την οικονομία της Τουρκίας, του διοικητή της κεντρικής τράπεζας, Μουράτ Ουϊσάλ, και του υπουργού Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, και μάλιστα χωρίς πολιτική εξήγηση θα μπορούσε να είχε προκαλέσει αντιδράσεις. Οδήγησε, όμως, αντιθέτως σε σημαντική ανάκαμψη της τουρκικής λίρας καθώς οι δύο ώς τώρα ιθύνοντες της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής είναι συνυφασμένοι με την ανορθόδοξη και καταστρεπτική πολιτική του Τούρκου προέδρου που έχει οδηγήσει τη χώρα σε μια δραματική νομισματική κρίση. Και η απομάκρυνσή τους εμπνέει προσδοκίες για αλλαγή πλεύσης.
Η κεντρική τράπεζα έχει αποφύγει να αυξήσει τα επιτόκια υπακούοντας τυφλά στη δημαγωγική πολιτική του Ερντογάν που ασκεί πιέσεις για να είναι φτηνό το χρήμα και μέσα από έναν πυρετώδη δανεισμό να διασφαλίζει οικονομική ανάπτυξη και μαζί με αυτήν και τη δημοτικότητά του. Ετσι, τα επιτόκια στην Τουρκία παραμένουν στο 10,25% όταν ο πληθωρισμός βρίσκεται στο 12%.
Απότοκος αυτής της πολιτικής ήταν η συνεχής διολίσθηση του νομίσματος που στο τέλος της περασμένης εβδομάδας είχε υποχωρήσει σε ιστορικό χαμηλό με την ισοτιμία να διαμορφώνεται σε περισσότερες από 8,5 τουρκικές λίρες έναντι ενός δολαρίου. Η ραγδαία υποτίμηση έχει φέρει στα όριά τους τουρκικές επιχειρήσεις που έχουν πάρει δάνεια σε ξένο νόμισμα, με αποτέλεσμα να έχει καταγραφεί κύμα αναδιαρθρώσεων του χρέους επιχειρήσεων.
Η υποχώρηση που σημείωσε, πάντως, η τουρκική λίρα σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα φαίνεται ήταν το όριο που εξεβίασε τις αλλαγές. Η αποπομπή και αντικατάσταση του κεντρικού τραπεζίτη και η παραίτηση του υπουργού Οικονομικών προοιωνίζονται στροφή σε μια πιο ορθόδοξη πολιτική. Ετσι την ερμήνευσαν οικονομικοί αναλυτές, έτσι την ερμήνευσε και η αγορά και η τουρκική λίρα σημείωσε χθες άλμα 6%. Οπως τόνισε μιλώντας στο Bloomberg, ο Ονούρ Ιλγκέν, υψηλόβαθμο στέλεχος της MUFG Bank Turkey, «οι αλλαγές στη διοίκηση προδίδουν πως η υποτίμηση της τουρκικής λίρας είχε υπερβεί τα όρια που θα μπορούσαν να γίνουν ανεκτά». Ο ίδιος υπογράμμισε πως «οι επενδυτές εκτιμούν ότι με την παραίτηση του Αλμπαϊράκ θα ακολουθήσει αντιστροφή των ανορθόδοξων πολιτικών που έχουν εφαρμοστεί μετά τη νομισματική κρίση του 2018».
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τον νέο διοικητή της κεντρικής τράπεζας και πρώην υπουργό Οικονομικών, Νατσί Αγκμπάλ, υπήρξε δριμύς επικριτής του Αλμπαϊράκ και ο διορισμός του προοιωνίζεται σύντομα στροφή σε περιοριστική πολιτική. «Εκτιμάμε πως ο νέος κεντρικός τραπεζίτης θα αναλάβει δράση άμεσα και θα αυξήσει τα επιτόκια για να σταθεροποιήσει το νόμισμα αλλά και να συγκεντρώσει εκ νέου συναλλαγματικά διαθέσιμα», τονίζει σε σχετική έκθεσή του προς τους επενδυτές ο Περ Χάμαρλουντ, αναλυτής της SEB AB στη Στοκχόλμη.
Σημειωτέον ότι για να αποφύγει τον ορθόδοξο δρόμο της αύξησης των επιτοκίων, η Τράπεζα της Τουρκίας έχει αποπειραθεί να στηρίξει το νόμισμα σπαταλώντας τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας με αλλεπάλληλες παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Goldman Sachs, οι κρατικές τράπεζες έχουν πουλήσει 100 δισεκατομμύρια δολάρια, με αποτέλεσμα τα διαθέσιμα της χώρας να έχουν περιορισθεί μόλις σε 18,4 δισεκατομμύρια δολάρια.