Στην ομιλία του ως νικητής των προεδρικών εκλογών και εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ εν αναμονή, ο Τζο Μπάιντεν απέφυγε να αναφερθεί στην Κίνα και στις σχέσεις της με την υπερδύναμη. Οι εκτιμήσεις οικονομολόγων και πολιτικών αναλυτών συγκλίνουν, όμως, σε ένα συμπέρασμα: η κυβέρνηση Μπάιντεν θα τηρήσει ηπιότερους τόνους προς το Πεκίνο αλλά ο ανταγωνισμός και η αντιπαλότητα ανάμεσα στις δύο ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη έχει έρθει για να μείνει.
Πίεση
«Τα ζητήματα ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα δεν θα αλλάξουν με την αλλαγή κυβέρνησης», σχολιάζει χαρακτηριστικά ο Γκρεγκ Γκίλιγκαν, επικεφαλής του αμερικανικού εμπορικού επιμελητηρίου στην Κίνα. Και όπως εξηγεί, υπάρχει πίεση και από τις δύο πλευρές για να διατηρήσουν υψηλούς τόνους. Η σκληρή στάση προς την Κίνα είναι, άλλωστε, ένα από τα ελάχιστα θέματα στα οποία συγκλίνουν τόσο οι απόψεις Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών.
«Περιμένουμε πως η κυβέρνηση Μπάιντεν θα υιοθετήσει μια πιο προβλέψιμη και πολυμερή οικονομική στρατηγική προς την Κίνα», δήλωσε στο Bloomberg ο Σαούν Ροτς, επικεφαλής των οικονομολόγων του οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης S&P Global Ratings.
Προσέθεσε, ωστόσο, πως «θα παραμείνει η ένταση σε ό,τι αφορά τα κεντρικά ζητήματα ανάμεσα στις δύο χώρες και ειδικότερα η πρόσβαση των εταιρειών στην αγορά και η βιομηχανική πολιτική». Είναι, άλλωστε, σαφές ότι αυτό όχι μόνον προβλέπουν αλλά και συνιστούν Κινέζοι οικονομικοί αναλυτές και παράγοντες της αγοράς.
Σχολιάζοντας σχετικά με ανάρτησή τους στο WeChat, οι Χου Τσι και Ζανγκ Βενιού, οικονομολόγοι της Zhongtai Securities, τονίζουν πως «δεν πρέπει να κάνουμε υπερβολικά αισιόδοξες υποθέσεις για το πώς θα εξελιχθούν μεσοπρόθεσμα οι σχέσεις Κίνας – ΗΠΑ από τη στιγμή που θα αναλάβει καθήκοντα ο Μπάιντεν».
Ανάγκη
Οι εν λόγω οικονομολόγοι υπογραμμίζουν μάλιστα πως είναι ανάγκη να διαμορφώσει η Κίνα ένα αναπτυξιακό μοντέλο που θα βασίζεται στην εγχώρια αγορά, τασσόμενοι ουσιαστικά υπέρ της πολιτικής αυτάρκειας που έχει χαράξει το Πεκίνο εν μέσω του εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Μπο Τζουάνγκ, στέλεχος της ερευνητικής TS Lombard, που δήλωσε πως η Κίνα θα εξακολουθήσει να αποτελεί παράγοντα ιδιαίτερα στο μέτωπο της υψηλής τεχνολογίας. Οπως τόνισε, «οι ΗΠΑ και η Κίνα θα ανταγωνίζονται όλο και περισσότερο η μία την άλλη σε πολλούς τομείς από την τεχνολογία μέχρι την ασφάλεια».
Ο ίδιος προσθέτει ότι «η ηγεσία του Πεκίνου εκτιμά πως η Κίνα έχει εμπλακεί σε έναν μακροχρόνιο πόλεμο με τις ΗΠΑ και πρέπει να τον οδηγήσει μέχρι το τέλος ώς τον πυρήνα που είναι να μειωθεί η δύναμη των ΗΠΑ προς όφελος του «Κινεζικού Μοντέλου».
Αλλοι αναλυτές θεωρούν βέβαιο ότι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ θα καταφύγει σε μια πολυμερή προσέγγιση στο εμπόριο. Αυτό «σημαίνει πως δεν υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω δασμούς, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα», τονίζει ο Τσουά Χακ Μπιν, οικονομολόγος στην Maybank Im Eng Research Pte στη Σιγκαπούρη.
Σύμμαχοι
Ο ίδιος προεξοφλεί, πάντως, πως «η κυβέρνηση Μπάιντεν θα ασκεί πιέσεις στην Κίνα μέσω των συμμαχιών που θα συνάπτει και της περαιτέρω απελευθέρωσης της οικονομίας και όχι μέσω των δασμών, των κυρώσεων και των κατηγοριών περί χειραγώγησης του νομίσματος». Σε αυτό κατατείνουν, άλλωστε, όσα έγραψε προσφάτως ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν σε άρθρο του στο περιοδικό Foreign Affairs που εκφράζει την επικρατούσα αντίληψη στο πολιτικό κατεστημένο των ΗΠΑ. Τονίζει συγκεκριμένα πως «ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για να αντιμετωπίσει κανείς την πρόκληση είναι να οικοδομήσει ένα ενιαίο μέτωπο συμμάχων και εταίρων των ΗΠΑ ώστε να καταπολεμήσει τις διάφορες καταχρηστικές συμπεριφορές της Κίνας, καθώς εξακολουθούμε να επιδιώκουμε τη συνεργασία του Πεκίνου σε θέματα στα οποία συγκλίνουν τα συμφέροντά μας όπως η κλιματική αλλαγή, η μη διάδοση των πυρηνικών όπλων και η παγκόσμια ασφάλεια της υγείας».
Στο ίδιο άρθρο δεν κρύβει, άλλωστε, την πεποίθησή του ότι «η Κίνα θα εξακολουθήσει να κλέβει τεχνογνωσία και πνευματική ιδιοκτησία από τις ΗΠΑ και τις αμερικανικές επιχειρήσεις όπως και να χορηγεί επιδοτήσεις στις κρατικές της επιχειρήσεις προσφέροντάς τους αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα». Γενικά, πάντως, επικρατεί ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ειρηνικού αισιοδοξία ότι θα μπορέσουν να συνεργαστούν καλύτερα, πως θα εφαρμοστεί πιο προβλέψιμη εξωτερική πολιτική και θα προσφερθούν περισσότερες ευκαιρίες σε επιχειρήσεις που αναζητούν εταίρους.
Συνετός
«Ο Μπάιντεν είναι συνετός άνθρωπος», σχολίασε συγκεκριμένα ο Χου Χονγκτσάι, αναπληρωτής διευθυντής του Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής στην Κινεζική Ενωση της Επιστήμης της Πολιτικής. Ο ίδιος αξιωματούχος επισήμανε πως «ήρθε το τέλος της παράλογης εποχής Τραμπ» και των δασμών του, των κυρώσεων και άλλων επιθετικών προσεγγίσεων στην επίλυση των προβλημάτων.