«Θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί έτσι ώστε τα δάνεια που έχουν μπει σε μορατόριουμ να μην μπουν σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής», επισημαίνει με έμφαση στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος της Intrum Hellas Γιώργος Γεωργακόπουλος και μέλος της εκτελεστικής επιτροπής ενός από τους μεγαλύτερους διαχειριστές κόκκινων δανείων στην Ευρώπη. Η χρήση της γνωστής φράσης του Μάριο Ντράγκι αντανακλά την αγωνία που διατυπώνουν οι επικεφαλής των εταιρειών διαχείρισης προκειμένου δάνεια ύψους 26 δισ. ευρώ, που λόγω COVID έχουν τεθεί σε αναστολή πληρωμών, να μη μετατραπούν οριστικά σε κόκκινα.
Η ανησυχία αφορά κυρίως αυτά που μέχρι τις αρχές του 2020 εξυπηρετούνταν κανονικά και μπήκαν σε μορατόριουμ από τον περασμένο Απρίλιο. Οπως επισημαίνει στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος της doValue Greece και πρόεδρος της Ενωσης Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, Τάσος Πανούσης, «το α΄ τρίμηνο του 2021 θα αποτελέσει ένα κρίσιμο διάστημα για να απορροφηθούν οι κραδασμοί και να μην οδηγηθούμε σε μια νέα γενιά κόκκινων δανείων».
Τόσο οι τράπεζες όσο και οι εταιρείες διαχείρισης δηλώνουν αποφασισμένες να προχωρήσουν σε διευκολύνσεις για την ελάφρυνση των δανειοληπτών που πλήττονται από την κρίση, ενώ ήδη μετά το δεύτερο lockdown στην οικονομία η προοπτική για νέα μορατόρια στις πληρωμές δανείων έχει μπει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές. Παρά το γεγονός ότι τα αρμόδια εποπτικά όργανα εμφανίζονται προς το παρόν επιφυλακτικά στην προοπτική επέκτασης του μορατόριουμ που λήγει στα τέλη του έτους, ο φόβος ενός παρατεταμένου lockdown που παραμονεύει για τις ευρωπαϊκές οικονομίες, δεν αποκλείει τη λήψη δραστικών μέτρων όπως είναι αυτό των οριζόντιων αναστολών. Τα νέα μέτρα διευκόλυνσης θα τεθούν σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 2021 και, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, θα ισχύσουν για το μεγαλύτερο μέρος της επόμενης χρονιάς. Τα μέτρα που θα εφαρμοστούν είναι τα εξής:
1. Προϊόντα προοδευτικής καταβολής δόσης για όλο το 2021 έτσι ώστε οι δανειολήπτες να μη βρεθούν αντιμέτωποι με την υποχρέωση καταβολής ολόκληρης της δόσης που πλήρωναν πριν από την κρίση της πανδημίας. Η κάθε τράπεζα ή εταιρεία διαχείρισης σχεδιάζει τα δικά της προϊόντα αυτού του τύπου. Ορισμένες τράπεζες θα προτείνουν τον περιορισμό της δόσης στο 30% ή στο 50% σε σχέση με αυτή που πλήρωνε ο πελάτης πριν από την κρίση, με προοπτική η δόση να φτάσει στο 70% ή στο 100% από το τρίτο ή το τέταρτο 3μηνο του έτους. Μεγάλες εταιρείες διαχείρισης αναμένεται μάλιστα να κινηθούν πιο «επιθετικά» προτείνοντας, όπου διαπιστώνεται ανάγκη, την καταβολή ενός μικρού μέρους της αρχικής δόσης, της τάξης των 100 ή 200 ευρώ για 3 ή 6 μήνες, και στη συνέχεια προοδευτική επαναφορά της δόσης στα προ COVID επίπεδα.
2. Πρόγραμμα «Γέφυρα» για την προστασία της πρώτης κατοικίας με επιδότηση για εννέα μήνες της δόσης του δανείου. Το υπουργείο Οικονομικών έλαβε την Παρασκευή την έγκριση από τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Ε. προκειμένου να διαθέσει 665 εκατ. ευρώ. Στο πρόγραμμα εντάχθηκαν 160.467 οφειλέτες και, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο, η καταβολή της κρατικής επιδότησης στους δικαιούχους θα ξεκινήσει στα τέλη του μήνα. Η κρατική επιδότηση για όσους είχαν ενήμερα δάνεια θα ξεκινάει από το 90% και θα φθάνει έως το 70% της μηνιαίας δόσης το τρίτο τρίμηνο του 2021, με μέγιστο ποσό τα 600 ευρώ.
3. Αναστολή πληρωμής δόσεων, δηλαδή επέκταση του «παγώματος» των δανείων για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά που το έχουν ανάγκη. Η αναστολή θα ισχύσει για 3 έως και 6 μήνες και θα είναι στην ίδια λογική με τα οριζόντια μορατόρια που εφαρμόστηκαν με τη στήριξη των εποπτικών αρχών. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, το μέτρο προτείνεται να εφαρμοστεί χωρίς διακρίσεις, δηλαδή ανεξάρτητα εάν η επιχείρηση ανήκει στους πληττόμενους ΚΑΔ ή εάν ο εργαζόμενος έχει τεθεί σε αναστολή εργασίας, υπό την προϋπόθεση ότι έχει πληγεί από την πανδημία.
4. Ρυθμίσεις που θα συνδυάζουν όλα τα παραπάνω εργαλεία, δηλαδή αναστολή δόσεων και στη συνέχεια μερική καταβολή του ποσού, ή το πρόγραμμα «Γέφυρα» με σταδιακή μετάπτωση στην αρχική δόση μετά το τέλος της επιδότησης.
«Παγώνουν» 2.100 πλειστηριασμοί ακινήτων
Το νέο «πάγωμα» των πλειστηριασμών έως και τα τέλη του χρόνου ανακοίνωσε η κυβέρνηση ως μέτρο αναχαίτισης των επιπτώσεων της κρίσης. Το «πάγωμα» θα προβλέπεται σε ρύθμιση του υπουργείου Δικαιοσύνης και με βάση τις κυβερνητικές ανακοινώσεις θα επεκταθεί πέραν της διάρκειας του τρέχοντος lockdown, δηλαδή της 30ής Νοεμβρίου, δηλαδή έως τα τέλη Δεκεμβρίου. Οι πλειστηριασμοί ακινήτων που είχαν ανασταλεί κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας επανήλθαν από τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα eauction το διάστημα αυτό έως και τις αρχές Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκαν 7.300 πλειστηριασμοί, ενώ έως και τα τέλη Δεκεμβρίου είχαν προβλεφθεί άλλοι 2.100 πλειστηριασμοί, οι οποίοι θα ανασταλούν για μεταγενέστερη ημερομηνία. Οι πλειστηριασμοί γενικώς έχουν ατονήσει όλο το 2020 και σύμφωνα με τα στοιχεία του eauction, τον Μάρτιο που επιβλήθηκε το lockdown στην οικονομία πραγματοποιήθηκαν 842 πλειστηριασμοί έναντι 1.302 τον αντίστοιχο περυσινό μήνα, ενώ τον Απρίλιο και τον Μάιο δεν πραγματοποιήθηκε κανένας πλειστηριασμός. Τον Ιούνιο, μετά την άρση του lockdown πραγματοποιήθηκαν μόλις 3 και τον Ιούλιο 45 έναντι 1.322 και 1.337 τους αντίστοιχους μήνες του 2019. Οπως διαβεβαιώνουν οι τράπεζες τα λιγοστά ακίνητα που βγαίνουν στον πλειστηριασμό δεν αποτελούν πρώτη κατοικία μικροοφειλετών, αλλά κυρίως περιπτώσεις μεγαλοοφειλετών που επί χρόνια αποφεύγουν τη διευθέτηση των δανείων τους.