Μέτρα συνολικού ύψους 31,4 δισ. ευρώ για τη διετία 2020-2021 λαμβάνει η κυβέρνηση με στόχο, όπως αναφέρει ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας, την αναχαίτιση της εξάπλωσης του ιού και την οικονομική ενίσχυση των πληττόμενων κλάδων της οικονομίας. Οι παρεμβάσεις αυτές χωρίζονται σε 62 κατηγορίες μέτρων εκ των οποίων 23,891 δισ. ευρώ αφορούν το 2020 και 7,546 δισ. ευρώ το 2021.
Οπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, τα μέτρα αυτά σχεδιάστηκαν και εφαρμόστηκαν άμεσα, δεδομένου ότι δεν υπήρχε προηγούμενη εμπειρία για την αντιμετώπιση παρόμοιου ιστορικού συμβάντος, τουλάχιστον στη μεταπολεμική ιστορία, ώστε να έχουν αναπτυχθεί πρότυπες εγχώριες ή διεθνείς πρακτικές. Πολλά από τα μέτρα αυτά υιοθετήθηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο και πλέον αποτελούν εργαλειοθήκη για μελλοντική αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών ανάλογων επιδημιολογικών φαινομένων.
Οι παρεμβάσεις στοχεύουν στη στήριξη των φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων, δηλαδή του ιδιωτικού τομέα, αλλά και του εθνικού συστήματος υγείας, τα οποία και επλήγησαν ιδιαίτερα από την πανδημία COVID-19.
Τα οφέλη για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους, φορολογούμενους με εισοδήματα από ενοίκια και μερίσματα και τις επιχειρήσεις θα φθάσουν το 1,783 δισ. ευρώ, χωρίς σε αυτά να συμπεριλαμβάνονται οι νέοι κύκλοι επιστρεπτέας προκαταβολής που θα ξεκινήσουν το 2021.
Οι παρεμβάσεις του 2021 για νοικοκυριά και επιχειρήσεις:
• Μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, με κόστος 816 εκατ. ευρώ. Από την 1η Ιανουαρίου 2021 οι ασφαλιστικές εισφορές θα μειωθούν στο 36,7%, από 39,7%.
• Κατάργηση μόνο για το 2021 της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα, με κόστος για τον προϋπολογισμό 767 εκατ. ευρώ. Επίσης, το επόμενο έτος οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι θα διαπιστώσουν σημαντική μείωση, καθώς θα γλιτώσουν την εισφορά αλληλεγγύης. Εισφορά αλληλεγγύης δεν θα καταβάλουν ούτε όσοι εισπράττουν εισοδήματα από ακίνητα.
• Κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον κρατικό προϋπολογισμό και επιδότηση 200 ευρώ, σε περίπτωση πρόσληψης μακροχρόνια ανέργου, για περίοδο 6 μηνών, στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας, με κόστος 322 εκατ. ευρώ.
• Επιδότηση από το πρόγραμμα «Γέφυρα» της πρώτης κατοικίας για δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία COVID-19, με κόστος 280 εκατ. ευρώ.
• Επέκταση της μείωσης του ΦΠΑ και αναστολή τελών σε διάφορες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών κλάδων που πλήττονται από την πανδημία έως τον Απρίλιο του 2021, με συνολικό κόστος 113 εκατ. ευρώ.
• Δημιουργία ειδικού αποθεματικού για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών του κορωνοϊού το 2021, ύψους 3 δισ. ευρώ, ώστε να καλύψει δαπάνες από την επέκταση του μέτρου της επιστρεπτέας προκαταβολής, την επέκταση μέτρων στήριξης της απασχόλησης και του εισοδήματος και επιπλέον δαπάνες υγείας τους πρώτους μήνες του 2021. Η κατανομή μεταξύ των μέτρων στήριξης, όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση, θα εξαρτηθεί από αντικειμενικά γεγονότα, όπως οι οικονομικές συνέπειες του δεύτερου κύματος της πανδημίας σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας και τον αριθμό των δικαιούχων.
• Η καταβολή αποζημιώσεων ειδικού σκοπού σε απασχολούμενους ή επιχειρήσεις που βρίσκονται είτε σε προσωρινή αναστολή εργασιών είτε συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Συν-Εργασία» κατά τα τέλη του 2020, αναμένεται να λάβει χώρα τον Ιανουάριο του 2021 και συνεπώς να επηρεάσει το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του εν λόγω έτους.
Εκτός από τα ανωτέρω μέτρα που στοχεύουν στην ενίσχυση κυρίως των εργαζομένων τόσο για το το 2020 όσο και για το 2021, προβλέπονται μεγάλα κονδύλια που αφορούν την αντιμετώπιση θεμάτων εθνικής άμυνας και ασφάλειας, καθώς και μεταναστευτικών ροών. Ειδικότερα, οι πληρωμές για την εθνική άμυνα (εξοπλιστικά προγράμματα) αναμένεται να ανέλθουν στο ποσό των 2,5 δισ. ευρώ το 2021, αυξημένες κατά 2 δισ. ευρώ περίπου σε σχέση με το 2020. Οι δαπάνες για τις μεταναστευτικές ροές το 2021 προβλέπεται να ανέλθουν σε 564 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 414 εκατ. ευρώ καλύπτονται από τον τακτικό προϋπολογισμό. Με βάση τα παραπάνω, το σύνολο των παρεμβάσεων για την ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας και την αντιμετώπιση των κρίσεων (υγειονομική, οικονομική, μεταναστευτική, φυσικών καταστροφών) προσεγγίζει τα 27 δισ. ευρώ το 2020 και αναμένεται να υπερβεί τα 10 δισ. ευρώ το 2021, χωρίς να υπολογίζονται οι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης.