Διαδικτυακή συνάντηση με τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από θερμικές μονάδες θα έχει σήμερα η ΡΑΕ, στο πλαίσιο της διερεύνησης των δεδομένων που οδήγησαν σε άνοδο τις τιμές στην νέα αγορά του target model. Σε αντίθεση με τις προσδοκίες για μείωση των τιμών στον περίπου ένα μήνα λειτουργίας του, το target model έχει οδηγήσει σε αυξήσεις σε επίπεδα που προκαλούν αντιδράσεις και νέα μέτωπα μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά ηλεκτρισμού.
Το πρόβλημα των υψηλών τιμών εντοπίζεται στην αγορά εξισορρόπησης στην οποία αποζημιώνονται οι θερμικές μονάδες παραγωγής για τις αυξομειώσεις της παραγωγής τους σε επίπεδο 15λέπτου, βάσει των απαιτήσεων του ΑΔΜΗΕ που έχει την ευθύνη της ομαλής λειτουργίας του συστήματος. Το συνολικό κόστος στην αγορά εξισορρόπησης σχεδόν τετραπλασιάστηκε σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς λειτουργίας της αγοράς και έφτασε σε περίπου 48 εκατ. ευρώ για τρεις μόνο εβδομάδες.
Η εξέλιξη προκάλεσε πανικό στην πλευρά των προμηθευτών, η οποία, κάνοντας την αναγωγή σε ετήσια βάση, υπολογίζει ότι το συνολικό ετήσιο κόστος της αγοράς εξισορρόπησης θα υπερβεί τα 800 εκατ. ευρώ έναντι 250 εκατ. ευρώ στο προηγούμενο καθεστώς. «Η διαφορά των 550 εκατ. ευρώ, την οποία θα χρεωθούν αποκλειστικά οι εταιρείες προμήθειας, αποτελεί επιπρόσθετο κέρδος των θερμικών παραγωγών και δεν έχει καμία αντιστοιχία με το πραγματικό κόστος πραγματοποίησης αυτών των βραχυπρόθεσμων αυξομειώσεων ισχύος παραγωγής», αναφέρει στην «Κ» η πλευρά των προμηθευτών.
Η ίδια πλευρά υποστηρίζει επίσης ότι ο βασικός λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι, βάσει των κανόνων της αγοράς, οι θερμικοί παραγωγοί έχουν δικαίωμα να υποβάλλουν τιμές προσφορών για αυτές τις υπηρεσίες ακόμα και έως τα επίπεδα των 4.000 ευρώ/MWh, όταν το οριακό μεταβλητό τους κόστος για να τις πραγματοποιήσουν ανέρχεται το πολύ σε 50-100 ευρώ/MWh, αποκομίζοντας υπερκέρδη τα οποία είναι υπερπολλαπλάσια του πραγματικού κόστους τους, ενώ κάνει λόγο για ολιγοπωλιακή κατάσταση.
«Δεν συμβαίνει τίποτα περίεργο. Η αγορά από ρυθμιζόμενη άλλαξε, έγινε χρηματιστηριακή, και αποκαλύπτει την πραγματική αξία της ενέργειας. Αυτό λέγεται target model», απαντάει η πλευρά των παραγωγών, η οποία τοποθετείται στο θέμα με συγκλίνουσες κατά βάση απόψεις. Εκπρόσωποι των παραγωγών εξηγούν ότι οι τιμές στην αγορά εξισορρόπησης, η οποία λειτουργεί χρηματιστηριακά, είναι υψηλές διότι υπάρχει ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για ισχύ ενώ η προσφορά είναι περιορισμένη, διότι δεν υπάρχουν πολλές ευέλικτες μονάδες, και αυτό, γιατί ο τρόπος λειτουργίας της αγοράς τα προηγούμενα χρόνια δεν επέτρεψε να γίνουν οι ανάλογες επενδύσεις.
«Οι τιμές αντανακλούν τις πραγματικές αξίες της αγοράς και δίνουν ένα σήμα για νέες επενδύσεις σε ευέλικτες μονάδες», τονίζουν από την πλευρά των παραγωγών, επισημαίνοντας μάλιστα ότι μόνο έτσι μπορεί να αντιμετωπιστούν και οι αποκλίσεις από τη «στοχαστικότητα» των ΑΠΕ όσο θα αυξάνεται η διείσδυσή τους αλλά και η ανάγκη επενδύσεων σε αποθήκευση. «Οσο η προσφορά είναι ελλειμματική και η ζήτηση αυξάνεται, οι τιμές θα ανεβαίνουν», τονίζουν από την πλευρά των παραγωγών. Υπογραμμίζουν επίσης ότι το τέλος του προηγούμενο ρυθμιζόμενου μοντέλου θα εξομαλύνει και τη στρέβλωση να έχουμε την ακριβότερη χονδρεμπορική αγορά της Ευρώπης και παράλληλα από τις χαμηλότερες στη λιανική.
Ενα από τα ερωτήματα πάντως που θέτουν κάποιοι και από την πλευρά των παραγωγών είναι γιατί δεν υιοθετήθηκε απευθείας το ευρωπαϊκό μοντέλο λειτουργίας της αγοράς εξισορρόπησης και κατά πόσο μπορεί να δημιουργεί «παρενέργειες» το μοντέλο διά χειρός… ΑΔΜΗΕ. Θέμα χρόνου είναι, σύμφωνα πάντως με την κοινή εκτίμηση της αγοράς, οι αυξήσεις τιμολογίων στην κατηγορία πελατών μέσης τάσης, στην οποίο ο έντονος ανταγωνισμός είχε οδηγήσει το προηγούμενο διάστημα σε ιδιαιτέρως χαμηλές τιμές τις οποίες σήμερα δεν μπορούν να υποστηρίξουν οι περισσότεροι πάροχοι.