Ρυθμίσεις για την ταχεία αναβάθμιση και αξιοποίηση των εκτάσεων της ΔΕΗ στις λιγνιτικές περιοχές Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης περιλαμβάνει η τροπολογία που κατέθεσε χθες στη Βουλή το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οι περιφερειακές ενότητες Κοζάνης και Φλώρινας στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και ο Δήμος Μεγαλόπολης της Περιφέρειας Πελοποννήσου «βαφτίζονται» σε «ζώνες απολιγνιτοποίησης» (ΖΑΠ) και τα λιγνιτικά πεδία και οι λιγνιτικές μονάδες, «πυρήνες» των ζωνών απολιγνιτοποίησης.
Στις ζώνες αυτές θα επιταχυνθεί η εκπόνηση ειδικών πολεοδομικών σχεδίων (ΕΠΣ) που ουσιαστικά βάζουν τα θεμέλια για την υλοποίηση του σχεδιασμού της δίκαιης μετάβασης, καθώς μέσω του καθορισμού χρήσεων γης θα ξεκαθαρίζουν το τοπίο για το ποιες επενδύσεις και επιχειρηματικές δραστηριότητες μπορούν να αναπτυχθούν, πού και με ποιους όρους. Η τροπολογία προβλέπει επίσης ειδικές ρυθμίσεις για την εγκατάσταση κρίσιμων έργων ΑΠΕ και ΣHΘYΑ (συμπαραγωγή ηλεκτρισμού – θερμότητας υψηλής απόδοσης) για την υλοποίηση του σχεδίου δίκαιης μετάβασης στους «πυρήνες» των ΖΑΠ.
Καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη των ΖΑΠ, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στη σχετική ρύθμιση, θα παίξει η ΔΕΗ, στην οποία το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μέσω προγραμματικής μεταξύ τους σύμβασης, δύναται να αναθέτει τη διενέργεια διαγωνισμών για την εκπόνηση των μελετών των ειδικών πολεοδομικών σχεδίων με δαπάνες της εταιρείας. Παράλληλα, με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας συγκροτούνται ειδικές γνωμοδοτικές επιτροπές από στελέχη του υπουργείου για να υποστηρίζουν τα αρμόδια όργανα της ΔΕΗ κατά την προετοιμασία και υλοποίηση των διαγωνιστικών διαδικασιών και την εκτέλεση των συμβάσεων μελετών.
Με προγραμματική σύμβαση με το Δημόσιο, η οποία κυρώνεται από τη Βουλή, δύναται επίσης να ανατίθεται στη ΔΕΗ η υλοποίηση των νέων χρήσεων γης και η αναβάθμιση των εκτάσεων που είχαν περιέλθει στην κυριότητα ή στη χρήση της ΔΕΗ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη και περιλαμβάνονται στις ΖΑΠ. Με την προγραμματική σύμβαση προβλέπονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την αναβάθμιση των εκτάσεων, οι υποχρεώσεις και ο τρόπος κάλυψης των δαπανών και τα σχετικά χρηματοδοτικά εργαλεία, καθώς και ο τρόπος μεταβίβασης στο Δημόσιο της κυριότητας των υποκείμενων εκτάσεων που είναι στην κυριότητα της ΔΕΗ και οι οποίες θα διατεθούν για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ.
Το νέο πλαίσιο χρήσης γης στις ΖΑΠ υποχρεώνει, πάντως, τη ΔΕΗ να επανασχεδιάσει το επενδυτικό πλάνο της για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, καθώς η ρύθμιση που κατατέθηκε χθες προβλέπει ότι έργα που έχουν αδειοδοτηθεί εντός των «πυρήνων» των ΖΑΠ πριν από την έγκριση του ειδικού πολεοδομικού σχεδίου αναστέλλονται. Η ρύθμιση προβλέπει ακόμη και τη δυνατότητα επιστροφής της εγγυητικής επιστολής από τον κάτοχο βεβαίωσης παραγωγής για έργο ΑΠΕ εντός των ΖΑΠ σε περίπτωση που ο σταθμός δεν μπορεί να υλοποιηθεί για λόγους νομικού ή κανονιστικού πλαισίου χωροθέτησης.
Οι εν λόγω ρυθμίσεις «φωτογραφίζουν» τη ΔΕΗ και τα αδειοδοτημένα έργα ΑΠΕ στη ΖΑΠ Δυτικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα σε σημεία «φιλέτα» που βρίσκονται κοντά στην Εγνατία Οδό. Ο νέος σχεδιασμός προβλέπει στα σημεία αυτά την εγκατάσταση επιχειρηματικών πάρκων, καθώς διευκολύνεται η διακίνηση των εμπορευμάτων. Ετσι, η ΔΕΗ θα πρέπει να αιτηθεί στις αρμόδιες αρχές τη μεταφορά των έργων στο πλαίσιο κύκλου υποβολής αιτήσεων, ουσιαστικά δηλαδή την εκ νέου αίτηση για έκδοση βεβαίωσης παραγωγής. Κατά προτεραιότητα, τέλος, θα εκδίδονται οι προβλεπόμενες άδειες και εγκρίσεις για έργα ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που εγκαθίστανται εντός των «πυρήνων». Ειδικά κατά προτεραιότητα εξετάζονται τα αιτήματα για βεβαίωση παραγωγού έναντι άλλων αιτημάτων εντός του ίδιου κύκλου υποβολής αιτήσεων. Η εν λόγω ρύθμιση έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την τάχιστη υλοποίηση μονάδας συμπαραγωγής (με καύσιμο φυσικό αέριο) από τη ΔΕΗ στις εγκαταστάσεις του ΑΗΣ Καρδιάς για τη διασφάλιση τηλεθέρμανσης σε Κοζάνη, Αμύνταιο και Πτολεμαΐδα.