Αν και διανύουμε την πιο δύσκολη φάση της πανδημίας και μας είναι δύσκολο να ανιχνεύσουμε ψύχραιμα την επόμενη ημέρα, θα επιχειρήσω να καταθέσω κάποιες σκέψεις. Πιστεύω ότι μπορεί να είναι χρήσιμες στον σχεδιασμό της κατεύθυνσης της χώρας στην επερχόμενη μετά COVID-19 εποχή.
Τι γνωρίζουμε σήμερα:
Οι παγκόσμιες πανδημίες αποτελούν ανά τους αιώνες φυσικά φαινόμενα, που παρουσιάζονται πολύ σπάνια, μέχρι σήμερα κάθε 50 με 100 χρόνια. Παρά τον τεράστιο φόβο και την απελπισία που πάντα ενέσπειραν, σήμερα η επιστήμη είναι σε θέση να τις αντιμετωπίσει με περιορισμένες συγκριτικά απώλειες σε έναν υπερ-πολλαπλάσιο πληθυσμό.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, εντός του 2021, ή το αργότερο έως τα μέσα του 2022, θα σημάνει η λήξη της πανδημίας και οι συντριπτικές πιθανότητες είναι να ακολουθήσει ένα θετικό ψυχολογικό και οικονομικό rebound, που θα διαρκέσει το λιγότερο για μία πενταετία.
Η Ελλάδα κατάφερε να διαχειρισθεί εξαιρετικά το πρώτο κύμα της πανδημίας και όντας μέλος της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης, αλλά και συνεχίζοντας τις μεταρρυθμίσεις, αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον επιθυμητά και αναγνωρίσιμα brands προορισμών στη μετά COVID εποχή.
Με την έναρξη της πανδημίας υπήρξαν κάποιες αναμενόμενες απόψεις, όπως ότι η υπερ-εξάρτηση της χώρας από τον τουρισμό είναι επικίνδυνη. Εντούτοις, από τη δεκαετία του 1970 παρά τις πολλαπλές κρίσεις και συγκρούσεις, τοπικές και παγκόσμιες, ο τουρισμός, με εξαίρεση τη σημερινή πανδημία (δηλαδή ένα φαινόμενο με εξαιρετικά σπάνια για την ανθρώπινη κλίμακα περιοδικότητα), επέδειξε αξιοσημείωτη διαρκή και σταθερή ανάπτυξη.
Ακόμη και την περίοδο της μεγάλης κρίσης 2010-2018 ήταν ο τομέας που κράτησε τη χώρα και την οικονομία ζωντανή, ενώ και οι παγκόσμιες μακροπρόθεσμες προοπτικές του, παρά την πανδημία, είναι εξαιρετικά θετικές.
Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή η Ελλάδα να συνθέσει το νέο της αναπτυξιακό όραμα και τη στρατηγική της πορεία. Η έκθεση Πισσαρίδη παρουσιάζει αναλυτικά και ορθά την τεχνική προσέγγιση. Πιστεύω ότι είναι αναγκαίο να πάμε βαθύτερα εξειδικεύοντας το όραμα και την αναπτυξιακή κατεύθυνση, που θεωρώ απαραίτητο σε κάθε μικρή χώρα όπως η δική μας. Αυτό το όραμα συνοψίζεται σε πέντε λέξεις «Ελλάδα χώρα του ευ ζην». Προτιμώ το «ευ ζην» από το «live well» γιατί αποτελεί μέρος της παράδοσης και του DNA μας και εμπεριέχει βαθύτερα νοήματα.
Η Ελλάδα λοιπόν στη μετά πανδημία εποχή, πρέπει να μετεξελιχθεί στη χώρα όπου Ελληνες και ξένοι θα θέλουν να ζουν μόνιμα ή προσωρινά. Η χώρα του «ευ ζην» είναι έννοια πολύ ευρύτερη από τον τουρισμό μας και αποτελεί στρατηγική κατεύθυνση που καλύπτει όλο το παραγωγικό δυναμικό της χώρας. Το πώς θα επιτευχθεί περιγράφεται ορθά και αναλυτικά στην έκθεση Πισσαρίδη. Θα πρόσθετα ακόμη ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη βάση στην παιδεία, στην υγεία, στην ποιότητα, στη βιωσιμότητα όπως και στην αισθητική και ποιοτική αναβάθμιση των προορισμών και υποδομών μας καθώς και του τουριστικού μας προϊόντος.
Δεν πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει πολιτικό κόμμα, τοπική αρχή ή φορέας στη χώρα που να έχει αντίρρηση σε μία τέτοια στρατηγική ταχείας βελτίωσης του βιοτικού και ποιοτικού επιπέδου των πολιτών της μέσα από επιλογές που όλοι θα στηρίξουμε, γιατί είναι οι προφανείς και ευκολότερες να υλοποιηθούν. Επιπλέον, με αυτόν τον τρόπο, η χώρα θα οχυρωθεί καλύτερα απέναντι σε υπαρκτές γεωπολιτικές απειλές. Η εντυπωσιακή και άμεση ανταπόκριση εύπορων ξένων για φορολογική μετεγκατάσταση στη χώρα μας, εν μέσω πανδημίας, δείχνει την τεράστια δυναμική μιας τέτοιας πρότασης. Στη μετά COVID εποχή, πολλοί συμπατριώτες μας που ζουν στο εξωτερικό αλλά και ξένοι, θα μας επισκεφθούν όχι μόνο ως τουρίστες αλλά και για να επανεξετάσουν το μέρος που θα θελήσουν να ζήσουν μόνιμα ή προσωρινά μέσα στην Ε.Ε., με ασφάλεια και ποιότητα, με φιλόξενους κατοίκους, υπέροχο κλίμα, στο αναμφίβολα καλύτερο οικόπεδο του κόσμου. Στην Ελλάδα του «ευ ζην».
* Ο κ. Ανδρέας Α. Ανδρεάδης είναι CEO του Sani/Ikos Group.