Οκτώ μεγάλες επενδύσεις, η καθεμία εκ των οποίων ξεπερνάει τα 300 εκατ. ευρώ, συν οι κινήσεις της CVC Capital στα τρόφιμα και στις ασφάλειες, βρίσκονται σε εξέλιξη ή έχουν δρομολογηθεί αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα από εγχώριους και ξένους ομίλους. Αθροιστικά υπολογίζεται πως υπερβαίνουν τα 7,5 δισ. ευρώ.
Παρά την οικονομική ύφεση που έχει φέρει η πανδημία, τα σχήματα αυτά και οι χρηματοδότες τους εξακολουθούν να πιστεύουν στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, δεσμεύοντας εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ κεφαλαίων για την υλοποίηση έργων σε κλάδους όπως τα ακίνητα, ο τουρισμός, η ενέργεια αλλά και η τεχνολογία.
Το σχέδιο της κυβέρνησης για την απολιγνιτοποίηση της ηλεκτρικής παραγωγής αλλά και τα πάγια ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας, όπως η γεωγραφική θέση, ο φυσικός πλούτος, το περιβάλλον και το κλίμα της, λειτουργούν σαν μαγνήτης σε έναν αυξανόμενο αριθμό επενδυτών που έχουν λάβει τις επενδυτικές αποφάσεις και συνεχίζουν να τις υλοποιούν παρά τις εξαιρετικά ιδιαίτερες συνθήκες που έχει προκαλέσει η COVID-19.
Η δρομολογηθείσα σταδιακή μείωση των φορολογικών συντελεστών και των ασφαλιστικών εισφορών, η συνεχής προσπάθεια βελτίωσης και επιτάχυνσης της αδειοδοτικής διαδικασίας, η πολιτική σταθερότητα και η συμμετοχή της χώρας στη Ζώνη του Ευρώ, σε συνδυασμό με μια ξεκάθαρα φιλική στις αγορές κυβέρνηση, εμφανίζονται να έχουν δημιουργήσει το περιβάλλον εκείνο που μπορεί επιτέλους να ενισχύσει την επενδυτική δραστηριότητα οδηγώντας σε μακροπρόθεσμη μεγέθυνση το ΑΕΠ.
Τα 7,5 δισ. αποτελούν κλάσμα μόνο των κεφαλαίων που απαιτείται να πέσουν στην οικονομία προκειμένου να επανέλθει γρήγορα το ΑΕΠ στα προ κρίσης επίπεδα. Ομως, πίσω από αυτά τα 7,5 δισ., τα οποία αποτελούν το άθροισμα επενδύσεων που καθεμία ξεπερνάει τα 300 εκατ. ευρώ, υπάρχουν εκατοντάδες άλλες χαμηλότερου αλλά όχι μικρού προϋπολογισμού επενδύσεις σε παρόμοια καθώς και άλλα projects που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Αν και την επικαιρότητα το διάστημα αυτό μονοπωλεί η CVC Capital, που εξαγοράζει τη βιομηχανία τροφίμων Vivartia και βρίσκεται πολύ κοντά σε συμφωνία εξαγοράς και της Εθνικής Ασφαλιστικής, «τρέχουν» παράλληλα με αυτήν σημαντικές επενδυτικές δραστηριότητες. Ο τουρισμός και τα ακίνητα αποτελούν δύο ιδιαίτερα σημαντικά πεδία προσέλκυσης επενδυτών. Η πρόσφατη θεσμοθέτηση ολοκληρωμένου πλαισίου για τη φορολογική αντιμετώπιση ξένων υπηκόων που μεταφέρουν τη φορολογική έδρα τους ή αποκτούν ακίνητα για να εξασφαλίσουν ελληνική βίζα ή έρχονται στη χώρα για να δουλέψουν για λογαριασμό ξένων επιχειρήσεων έχει τονώσει σημαντικά τη ζήτηση τόσο για υψηλής ποιότητας και αξίας οικιστικά ακίνητα όσο και για παραθεριστικές κατοικίες.
Σταθερή πρωταγωνίστρια και στον διεθνή τουρισμό η Ελλάδα, προσελκύει μεγάλους ξένους επενδυτές που διαβλέπουν ευκαιρίες τόσο σε αναδιαρθρώσεις μέσω της εξαγοράς και συγκέντρωσης ξενοδοχειακών μονάδων σε μεγαλύτερα σχήματα του κλάδου όσο και σε νέες αναπτύξεις, όπως αυτή στην έκταση του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό. Περισσότερο ενδιαφέρον από οποιονδήποτε άλλο κλάδο, όμως, συγκεντρώνει ο τομέας της ενέργειας και ειδικότερα η ηλεκτροπαραγωγή από ανανεώσιμες πηγές και η αντικατάσταση των μονάδων άνθρακα. Οι επιθετικά φιλόδοξοι στόχοι που έχει θέσει η κυβέρνηση για την απολιγνιτοποίηση κινητοποιούν επενδύσεις δισεκατομμυρίων.
Ποια μεγάλα projects δρομολογούνται άμεσα
Εκτός από τις δύο εξαγορές που επιχειρεί να ολοκληρώσει η CVC, της Vivartia και της Εθνικής Ασφαλιστικής, μια σειρά άλλων μεγάλων επενδύσεων δρομολογούνται αυτή την περίοδο.
1. ΤΕΜΕΣ
Πριν από λίγες ημέρες ανακοινώθηκε συμφωνία για επένδυση ύψους 300 εκατ. ευρώ στο Ελληνικό και ειδικότερα σε δύο ξενοδοχεία και οικιστικά ακίνητα ανάμεσα στον όμιλο ΤΕΜΕΣ, συμφερόντων της οικογένειας Κωνσταντακόπουλου, και στη Lamda Development. H επένδυση θα υλοποιηθεί μέσω δύο διαφορετικών επενδυτικών σχημάτων που θα συγκροτηθούν για τον σκοπό αυτό και στο μετοχικό κεφάλαιο των οποίων συμμετέχουν οι όμιλοι ΤΕΜΕΣ και Lamda, σε ποσοστό 70% και 30% αντίστοιχα.
2. Mohegan
Υλοποίηση επένδυσης καθαρής αξίας 1,1 δισ. ευρώ στο ολοκληρωμένο τουριστικό συγκρότημα με καζίνο στο Ελληνικό έχει δρομολογήσει η κοινοπραξία της αμερικανικής Mohegan Gaming & Entertainment με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Η επένδυση (Integrated Resort & Casino – IRC) εκτιμάται πως θα αρχίσει να υλοποιείται στα μέσα του 2021, αφού η σύμβαση περάσει από τη Βουλή και προχωρήσουν οι οικοδομικές άδειες. Το συγκρότημα, που η κοινοπραξία έχει βαφτίσει INSPIRE Athens, θα αναπτύσσεται εντός και γύρω δύο κύριων πύργων ύψους 200 και 100 μέτρων αντίστοιχα και θα περιλαμβάνει ένα υπερπολυτελές ξενοδοχείο 3.450 κλινών.
3. Mytilineos
Η Mytilineos ολοκληρώνει την πρώτη νέα μεγάλη βιομηχανική επένδυση στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο στις εγκαταστάσεις του ομίλου στον Αγιο Νικόλαο Βοιωτίας. Η επένδυση, ύψους 350 εκατ. ευρώ, θα συμβάλει στη μετάβαση του ηλεκτρικού συστήματος σε μια νέα εποχή χαμηλότερων ρύπων και υψηλότερης απόδοσης. Η νέα επένδυση δημιουργεί ένα από τα μεγαλύτερα ενεργειακά κέντρα στην Ελλάδα, με συνολική ισχύ 1.428 MW, με μια από τις μεγαλύτερες θερμικές αποδόσεις (σχέση κατανάλωσης αερίου προς παραγόμενη ενέργεια) στην Ευρώπη.
4. ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Επενδύσεις ύψους άνω του 1,5 δισ. ευρώ δρομολογεί ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, οι οποίες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, νέα αιολικά πάρκα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, έργα περιβάλλοντος και διαχείρισης απορριμμάτων, αλλά και έργα αποθήκευσης καθαρής ενέργειας, όπως ο υβριδικός σταθμός Αμαρίου στην Κρήτη και το έργο αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία.
5. Lamda Development
Επενδύσεις της τάξεως του 1,9 δισ., εξαιρουμένης της συμμετοχής στην κοινοπραξία με την ΤΕΜΕΣ, θα υλοποιήσει εντός των επόμενων πέντε ετών η Lamda Development στο Ελληνικό. Τα έργα αυτά περιλαμβάνουν την ανάπτυξη του οικιστικού συγκροτήματος στο παραλιακό μέτωπο, της μαρίνας, του εμπορικού κέντρου στην παραλία αλλά και του πύργου κατοικιών στη μαρίνα και του ενυδρείου. Επίσης, περιλαμβάνουν την ολοκλήρωση ενός μεγάλου μέρους των υποδομών της συνολικής έκτασης αλλά και του μητροπολιτικού πάρκου, όπως και του εμπορικού κέντρου στη λεωφόρο Βουλιαγμένης.
6. Microsoft
H Microsoft θα κατασκευάσει τρία διαφορετικά data centers σε διαφορετικές τοποθεσίες στην Αττική. Το μεγαλύτερο μέρος της επένδυσης αυτής –πάνω από 300 εκατ.– αφορά αυτόν καθαυτόν τον εξοπλισμό που απαιτείται προκειμένου να στηθεί όλο το σύστημα, συν τα ακίνητα που θα τον φιλοξενήσουν. Κατόπιν θα υπάρχει επένδυση περίπου 50 εκατ. ετησίως σε βάθος χρόνου για τις συνεχείς αναβαθμίσεις και την ασφάλεια που απαιτείται. Η προστιθέμενη αξία της επένδυσης, το συνολικό όφελος για τη χώρα δηλαδή, αναμένεται να αγγίξει το 1 δισ. ευρώ.
7. Αριάδνη Interconnection
Η διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική, επένδυση που υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ διά της Αριάδνη Interconnection, περιλαμβάνει διπολικό σύνδεσμο HVDC μεταξύ Κρήτης και Αττικής, ονομαστικής μεταφορικής ικανότητας 2×500 MW. Το χρονοδιάγραμμα του έργου προβλέπει την ολοκλήρωσή του εντός του 2022, με εκτιμώμενο προϋπολογισμό της τάξεως του 1 δισ. ευρώ.
8. Hines
Εν τω μεταξύ, επενδύσεις άνω των 400 εκατ. ευρώ έχει υλοποιήσει ή υλοποιεί ο αμερικανικός όμιλος επένδυσης και ανάπτυξης ακινήτων Hines, είτε αυτόνομα είτε σε συνεργασία με τη Henderson Park. Η πιο πρόσφατη αφορά την αξιοποίηση έκτασης 71 στρεμμάτων στην περιοχή της Βούλας. Στόχος του σχήματος Hines – Henderson Park είναι η κατασκευή ενός συγκροτήματος 400 πολυτελών κατοικιών, με το συνολικό ύψος της επένδυσης να ανέρχεται σε 200 εκατ. ευρώ. Η πρώτη κίνηση του εν λόγω σχήματος στην Ελλάδα αφορούσε την απόκτηση και ανακαίνιση του πρώην Ledra Marriott και νυν Grand Hyatt αντί 48 εκατ., ενώ εσχάτως αγόρασε και το παρακείμενο ακίνητο (πρώην Odeon Starcity) για ανάπτυξη ξενοδοχειακής μονάδας, έχοντας καταβάλει ήδη 20 εκατ. ευρώ για την αγορά του. Οι Hines – Henderson Park έχουν αγοράσει έναντι περίπου 70 εκατ. ευρώ και πέντε ξενοδοχεία στην Κρήτη, όπου θα επενδυθούν επιπλέον 20-30 εκατ. ευρώ για την αναβάθμισή τους. Η Hines παράλληλα ανακατασκευάζει το εμπορικό κέντρο Athens Heart, μια επένδυση περίπου 20 εκατ. ευρώ, και «τρέχει» ήδη την πρώτη φάση του εμπορικού πάρκου στην Ακαδημία Πλάτωνος.
Οι εξαγορές του CVC Capital θα έχουν και συνέχεια
Στον μεγαλύτερο ξένο επενδυτή στην Ελλάδα εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς το αμερικανικό επενδυτικό κεφάλαιο CVC Capital, το οποίο συζητεί τις μέρες αυτές την απόκτηση του 80% της Εθνικής Ασφαλιστικής έναντι τιμήματος της τάξης των 450-460 εκατ.
Εχοντας ήδη συμφωνήσει να εξαγοράσει τη Vivartia από τη MIG έναντι 600 εκατ. σε μετρητά και ανάληψη χρέους της εξαγορασθείσης, ετοιμάζεται να αυξήσει την έκθεσή του στην Ελλάδα κατά 1 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό πρέπει να προστεθεί στις υπάρχουσες επενδύσεις που έχει υλοποιήσει την τελευταία τετραετία και οι οποίες περιλαμβάνουν την απόκτηση του ομίλου «Υγεία» σε μια συμφωνία αξίας 200 εκατ., του Metropolitan, του «Ιασώ» General, του «Μητέρα», του «Λητώ» και μιας σειράς από μαρίνες που απέκτησε από την τουρκική Dogus, όπως και συμμετοχή στην εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου Skroutz.gr.
Εφόσον υλοποιηθεί και η εξαγορά της ασφαλιστικής, το επενδυτικό κεφάλαιο θα ανεβάσει την έκθεσή του στην Ελλάδα στο επίπεδο του 1,5 δισ., ισοφαρίζοντας τον Καναδό Πρεμ Γουάτσα που με τη Fairfax είναι αυτή τη στιγμή ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στη χώρα. Οι αλλεπάλληλες εξαγορές νοσοκομείων στις οποίες επιδόθηκε το CVC, μετά την αρχική τοποθέτηση στο Metropolitan, αποτελούν οδηγό για το πώς θα κινηθεί και μετά την εξαγορά της Vivartia, αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές.
Εξάλλου, με βάση όσα δήλωσε ο εκπρόσωπος του CVC στην Ελλάδα Αλεξ Φωτακίδης, αυτή την εβδομάδα στο πλαίσιο του 31ου Greek Economic Summit, έχει σκοπό να συνεχίσει να επενδύει εδώ: «Δραστηριοποιούμαστε στην Ελλάδα από το 2017 και το χαρτοφυλάκιό μας ξεπερνάει τα 500 εκατ.», δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως το πολιτικο-οικονομικό περιβάλλον είναι πολύ υποστηρικτικό για επενδύσεις ενώ χαρακτήρισε θετική και τη μέχρι στιγμής συνεργασία με τις τράπεζες.
«Αποψή μας είναι πως τα επόμενα πέντε με έξι χρόνια η Ελλάδα θα αναπτυχθεί με μεγαλύτερη ταχύτητα από την υπόλοιπη Ευρώπη και ως εκ τούτου θα συνεχίσουμε να επενδύουμε στη χώρα», προσέθεσε. Το πιο ενδιαφέρον ίσως σημείο είναι πως, κατονομάζοντας τους τομείς επέκτασής τους, ο κ. Φωτακίδης, πέραν του κλάδου της υγείας, των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και των τροφίμων, ανέφερε και τη φιλοξενία, προκαλώντας ενδιαφέρον για το τι σκοπεύει να κάνει στον τουρισμό ή και στα ακίνητα.
Το σχέδιο του CVC πάντως για τη Vivartia εστιάζεται στην επίτευξη συνεργειών μέσω εξαγορών άλλων ομοειδών επιχειρήσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αναφέρουν πηγές που επικαλούνται γνώση των σχετικών πλάνων. Στον βραχίονα της εστίασης της Vivartia αναμένεται να γίνει η μεγαλύτερη προσπάθεια αναδιάρθρωσης, καθώς ο ισολογισμός του χρήζει εκτενούς εξυγίανσης, προσθέτουν. Σημειώνεται πως η διαδικασία αυτή δεν αναμένεται να αρχίσει πριν από το δεύτερο εξάμηνο του 2021, καθώς οι εγκρίσεις που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί η εξαγορά της Vivartia αναμένεται να διαρκέσουν μέχρι και τον Απρίλιο. Το κίνητρο πίσω από την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής, εφόσον αυτή η συμφωνία ευοδωθεί, είναι εμφανέστερο: κατέχοντας ένα πολύ μεγάλο μερίδιο στον χώρο των ιδιωτικών νοσοκομείων, μπορεί να πετύχει σημαντικότατες συνέργειες με την ασφαλιστική δημιουργώντας μακράν τον ισχυρότερο παίκτη στην αγορά. Ο κ. Φωτακίδης αυτή την εβδομάδα αποκάλυψε και τον επενδυτικό του ορίζοντα, τον οποίο προσδιόρισε σε πέντε με επτά χρόνια. Διάστημα δηλαδή κατά το οποίο θα επιδιώξει να βγάλει προστιθέμενη αξία από τις επενδύσεις αυτές ώστε να πετύχει τις αποδόσεις που επιζητεί –και οι οποίες συνήθως είναι πάνω από το 10% ετησίως– και κατόπιν προφανώς θα αναζητήσει αγοραστή. Η CVC ιδρύθηκε το 1981 και θεωρείται από τα σημαντικότερα διεθνή private equity & credit funds με 109,1 δισ. δολάρια κεφάλαια υπό διαχείριση, 160,3 δισ. δολάρια δεσμευμένων προς επένδυση κεφαλαίων (commitments) και ένα παγκόσμιο δίκτυο 23 τοπικών γραφείων: 15 στην Ευρώπη και στην Αμερική και 8 στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού.