Η σύνταξη κάθε προϋπολογισμού, ιδιωτικού, οικογενειακού, εταιρικού αλλά και κρατικού, είναι ένα στοίχημα πειθαρχίας. Θα πειθαρχήσει η πραγματικότητα στον προϋπολογισμό ή ο προϋπολογισμός στην πραγματικότητα; Το ερώτημα αυτό είναι τώρα πιο δύσκολο από ποτέ για την κυβέρνηση στην προσπάθειά της να διαμορφώσει τον προϋπολογισμό του έτους 2021, ο οποίος αντικειμενικά βρίσκεται αντιμέτωπος με την εγγενή αβεβαιότητα που ενυπάρχει σε υγειονομικό επίπεδο, η οποία συμπαρασύρει την οικονομία και μαζί, αναπόφευκτα, τους δημοσιονομικούς δείκτες και στόχους της χώρας.
Ο φετινός προϋπολογισμός επηρεάζεται άμεσα από τις μακροοικονομικές εξελίξεις του έτους που διανύουμε, ενώ καθοριστικό παράγοντα θα αποτελέσουν οι υγειονομικές, γεωπολιτικές, ενεργειακές και χρηματοπιστωτικές διεθνείς εξελίξεις που θα λάβουν χώρα το 2021. Λαμβάνοντας υπόψη το δεύτερο κύμα πανδημίας, υλοποιείται πλέον το δυσμενές σενάριο που προέβλεπε το σχέδιο του προϋπολογισμού 2021 το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή τον Οκτώβριο.
Ωστόσο, η πρόταση του προϋπολογισμού που φέρνει η κυβέρνηση για το έτος 2021 συνδυάζει ρεαλισμό και δυναμισμό. Η βασική ιδέα που τη διαπνέει είναι ότι η ταχύτητα της οικονομικής ανάπτυξης μέσω της στήριξης της απασχόλησης και των επιχειρήσεων είναι πρωτεύουσας σημασίας, ώστε η επιστροφή σε θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα να είναι ταχεία και δυναμική.
Στο πλαίσιο αυτό, ο φετινός προϋπολογισμός εστιάζει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης με την ενίσχυση των επιχειρήσεων και των εργαζομένων στους τομείς που πλήττονται, τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες και την αναστολή καταβολής της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στους εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα για το 2021.
Σημειώνεται ότι μόνο το συνολικό ύψος των μέτρων για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας εκτιμάται ότι θα φτάσει συνολικά τα 31,4 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 23,9 αφορούν το έτος 2020 και τα υπόλοιπα 7,5 το 2021. Βασική, επίσης, προτεραιότητα της κυβέρνησης αποτελεί η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που θα συμβάλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας, ενώ αναγκαιότητα αποτελούν η αύξηση των δαπανών εξοπλιστικών συστημάτων, ώστε να ενισχυθούν οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας μας, η στήριξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, η αύξηση των δαπανών για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών, η στήριξη της Παιδείας και η εφαρμογή του κώδικα ρύθμισης οφειλών.
Θα ήταν παράλειψη να μην τονίσουμε στο σημείο αυτό τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.), τα θεσμικά όργανα της οποίας στάθηκαν εν μέσω της υγειονομικής κρίσης στο ύψος των περιστάσεων, λαμβάνοντας αυτή τη φορά έγκαιρα μέτρα για την στήριξη των οικονομιών της Ευρωζώνης. Στα μέτρα αυτά εντάσσεται και η ενεργοποίηση της «γενικής ρήτρας διαφυγής» για τα έτη 2020 και 2021, η οποία επιτρέπει την αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε. προκειμένου τα κράτη-μέλη να μπορέσουν να ανταποκριθούν στην πανδημία. Δεδομένου ότι για το 2021 εκτιμάται ότι το πρωτογενές έλλειμμα στη χώρα μας θα φτάσει στο 3,88% του ΑΕΠ, το συγκεκριμένο μέτρο επιτρέπει μια σχετική δημοσιονομική ευελιξία κατά τον σχεδιασμό του προϋπολογισμού.
Η κυβέρνηση έλαβε κατά το τρέχον έτος γενναία μέτρα για την εξομάλυνση των επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης, την ενίσχυση του εθνικού συστήματος υγείας, των πληγέντων φυσικών και νομικών προσώπων, τη στήριξη της απασχόλησης και των ευάλωτων δανειοληπτών. Τα μέτρα αυτά επιβαρύνουν εν μέρει και το δημοσιονομικό κόστος του 2021 αλλά θα βοηθήσουν στην πιο γρήγορη ανάκαμψη των επιχειρήσεων και της οικονομίας.
Παράλληλα και πέρα από την κάλυψη των έκτακτων αναγκών που προέκυψαν το προηγούμενο διάστημα, η κυβέρνηση πραγματοποίησε και άλλες ζωτικές για την κοινωνία και την οικονομία προγραμματισμένες παρεμβάσεις, όπως ενδεικτικά, την παροχή οικονομικών κινήτρων για τη μείωση της υπογεννητικότητας, τη μείωση του φόρου εισοδήματος για τα νομικά πρόσωπα, την αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, την αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και πολλά άλλα.
Οι μέχρι τώρα ενέργειες της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της κρίσης, το μεταρρυθμιστικό της έργο που παρά τη σφοδρή υγειονομική κρίση συνεχίζει να υλοποιείται αδιάλειπτα, η απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η εμπιστοσύνη που απολαμβάνει η χώρα μας από τις διεθνείς αγορές δύνανται να καταστήσουν εφικτή την επαναφορά τής οικονομίας μας σε τροχιά ανάπτυξης και προόδου. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν από μερικές εβδομάδες, εν μέσω πρωτοφανούς παγκόσμιας ύφεσης και υψηλής αβεβαιότητας, η χώρα μας αναβαθμίστηκε από τον διεθνή οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά την εμπιστοσύνη στην ικανότητα της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας όχι μόνο να διαχειριστεί την κρίση και να εφαρμόσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις αλλά και να κινηθεί με αποφασιστικότητα και συνέπεια στο μέλλον. Δείχνει ξεκάθαρα την εμπιστοσύνη στις προοπτικές της χώρας μας, η οποία επιβεβαιώνεται και από τις ιστορικά χαμηλές αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων.
Συμπερασματικά, η πρόταση του προϋπολογισμού που φέρνει η κυβέρνηση στη Bουλή είναι μια αξιόπιστη και υπεύθυνη πρόταση για την ενίσχυση της οικονομίας και της απασχόλησης με ταχύ ρυθμό, η οποία θα συμβάλει στην αναπλήρωση του χαμένου εδάφους σε όλο το εύρος της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Είναι ένα στοίχημα που θα κερδηθεί!
* Ο κ. Χρήστος Ταραντίλης είναι βουλευτής Επικρατείας Ν.Δ., καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.