Το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού δεν αρκεί για να ανακτήσει ο ελληνικός τουρισμός το έδαφος που έχασε το 2020. Σε αυτό συμφωνούν τόσο ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) όσο και η Εθνική Τράπεζα που σε δύο ξεχωριστές μελέτες τους, που δημοσιεύτηκαν χθες, τονίζουν την ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της χώρας. Ομως, ενώ ο ΣΕΤΕ καταδεικνύει τις μεγάλες ελλείψεις που υπάρχουν σε υποδομές και γενικότερα σε τομείς ευθύνης του Δημοσίου, η Εθνική Τράπεζα, πέραν του προβλήματος με τις παρωχημένες συχνά υποδομές, προτάσσει και την ανάγκη ιδιωτικών επενδύσεων στην αναβάθμιση του παρεχόμενου προϊόντος. Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Ρέτσος κάνει λόγο, προλογίζοντας τη μελέτη του Ινστιτούτου του ΣΕΤΕ (ΙΝΣΕΤΕ), για ζωτικής σημασίας προτεραιότητες για την επόμενη μέρα και περιγράφει μια στρατηγική «που δεν εξαντλείται μόνο στο να βρεθούν τρόποι και εργαλεία επιβίωσης», αλλά πάνω από όλα στοχεύει στον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό προκειμένου «να επιστρέψουμε ακόμη πιο ανταγωνιστικοί απ’ ό,τι ήμασταν πριν από την πανδημία». Στο πλαίσιο αυτό, η μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ περιλαμβάνει προτάσεις για επενδύσεις σε έργα δημοσίων υποδομών.
Ηδη από το 2019 είχε καταστεί σαφές ότι ο ελληνικός τουρισμός έχει εισέλθει σε φάση ωριμότητας και ανταγωνίζεται ανεπτυγμένους προορισμούς και η διαχείριση των προορισμών που συμπεριλαμβάνει τις δημόσιες υποδομές προκρινόταν ως μια από τις κρισιμότερες προϋποθέσεις για την περαιτέρω ανάπτυξή του. Η Ελλάδα ανταγωνίζεται κατά κύριο λόγο ώριμους προορισμούς σε ανεπτυγμένες χώρες της Μεσογείου και δευτερευόντως χώρες όπως η Τουρκία και η Αίγυπτος. Κρίνεται λοιπόν πως απαιτούνται δημόσιες κυρίως επενδύσεις σε υποδομές που στοχεύουν στην ενίσχυση της συνδεσιμότητας, στην προσέλκυση νέων επισκεπτών, στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και σε έργα με μεγάλη και πολλαπλασιαστική επίδραση. Ενδεικτικά αναφέρονται:
1. Αεροδρόμια: Αναγκαίες αναβαθμίσεις, επεκτάσεις και εκσυγχρονισμοί υποδομών.
2. Λιμάνια και μαρίνες: Αναβάθμιση τουριστικών λιμένων, αξιοποιήσεις λιμανιών, επεκτάσεις και αναβαθμίσεις λιμενικών υποδομών κ.λπ.
3. Στοχευμένες παρεμβάσεις και επεκτάσεις του οδικού δικτύου και έργα οδικής σήμανσης και ασφάλειας.
4. Εργα διασύνδεσης μεταφορικών μέσων, π.χ. διασύνδεση αεροδρομίου Θεσσαλονίκης με μετρό Θεσσαλονίκης, διασύνδεση αεροδρομίου Αθηνών με λιμένα Λαυρίου κ.ά.
5. Εργα κοινής ωφελείας, όπως επάρκεια ύδρευσης, διαχείριση αποβλήτων, αναμόρφωση και προστασία παραλιακών μετώπων, αντιπλημμυρικά έργα, υπογειοποίηση καλωδίων.
6. Εργα ενίσχυσης εμπειριών, όπως δημιουργία δικτύου μονοπατιών, ποδηλατικών διαδρομών και βελτιώσεις σε αρχαιολογικούς χώρους και πολιτιστικά αξιοθέατα.
Προτείνονται δε 10 συγκεκριμένα νέα έργα:
1. Μητροπολιτικό συνεδριακό κέντρο στην Αθήνα.
2. Αναμόρφωση του παραλιακού μετώπου της Αττικής, ώστε να εμπλουτισθεί το τουριστικό προϊόν της Αθήνας και να αυξηθεί η διάρκεια παραμονής των τουριστών και η δαπάνη τους.
3. Αναβάθμιση τελωνειακών σταθμών στα σύνορα με βαλκανικές χώρες για διευκόλυνση της εισόδου των τουριστών.
4. Μετατροπή της Ρόδου σε αειφόρο προορισμό, σε συνδυασμό με βελτίωση οδικού δικτύου, ώστε να αποτελέσει πρότυπο για την υπόλοιπη Ελλάδα. Το έργο απαιτεί ενέργειες όπως διαχείριση απορριμμάτων, μείωση ενεργειακού αποτυπώματος, ηλεκτροκίνηση κ.ά.
5. Βελτίωση της οδικής σήμανσης ώστε να διευκολυνθούν οι ταξιδιώτες – περιηγητές.
6. Χώρος στάθμευσης τουριστικών λεωφορείων στην Αθήνα ώστε να αποσυμφορηθεί η κυκλοφορία.
7. Ανάπλαση ΔΕΘ και εμπλουτισμός των δραστηριοτήτων city break που προσφέρει η πόλη.
8. Ριζική ανακαίνιση του υφιστάμενου αεροδρομίου Ηρακλείου Κρήτης μέχρι την ολοκλήρωση του νέου στο Καστέλλι.
9. Προστασία ακτών από τη διάβρωση.
10. Κατασκευή νέου λιμανιού στη Σαντορίνη.
Περισσότερα πολυτελή ξενοδοχεία
Η επέλαση της πανδημίας φαίνεται να προκαλεί μεταβολές στα κριτήρια επιλογής ταξιδιωτικών προορισμών, με την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και την εξασφάλιση υγειονομικής ασφάλειας να αποκτά εξέχουσα σημασία (προτεραιότητα για το 50% των τουριστών στις βασικές χώρες προέλευσης). Αυτό διαπιστώνει μελέτη της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας σχετικά με τα ελληνικά ξενοδοχεία και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στη μετά κορωνοϊό εποχή. Η νέα κανονικότητα αναμένεται να είναι αρκετά διαφορετική σε σχέση με το παρελθόν, με αυξημένο ανταγωνισμό όσον αφορά την προσέλκυση ξένων τουριστών, τονίζει. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα συνιστάται να απαγκιστρωθεί από το μοντέλο μαζικού τουρισμού. Ο μετασχηματισμός του κλάδου χρειάζεται επένδυση σε ποιοτικές υπηρεσίες και υποδομές, με παράλληλη προώθηση ενός ολοκληρωμένου τουριστικού προϊόντος για όλη τη διάρκεια του έτους.
Προς αυτή την κατεύθυνση, η Εθνική επισημαίνει ότι απαιτούνται ενέργειες και από την πλευρά των επιχειρήσεων: στρατηγική στόχευση για αύξηση πολυτελών ξενοδοχείων, δεδομένου ότι οι μονάδες 4-5 αστέρων καλύπτουν μόλις το 23% του συνόλου έναντι 65% στη Μεσόγειο. Τα πολυτελή ξενοδοχεία μπορούν να προσελκύσουν τουρίστες υψηλής δαπάνης, ενώ παρουσιάζουν καλύτερες οικονομικές επιδόσεις: φάνηκαν πιο ανθεκτικά στην κρίση και αναμένουν μικρότερη πτώση πωλήσεων το 2020. Επιτακτική κρίνεται, επίσης, η επίλυση διαχρονικών ζητημάτων ελλιπούς διασύνδεσης των νησιών με τους τόπους προέλευσης των τουριστών. Ειδικότερα, βάσει της έρευνας της ΕΤΕ, το 60% των ξενοδοχειακών μονάδων σε νησιά δηλώνει πως η διασύνδεση αποτελεί τροχοπέδη στη δραστηριότητά τους και ζητεί αναβάθμιση λιμανιών και αεροδρομίων.