Εάν πρέπει να ξεκινήσουμε με το χειρότερο που συνέβη τη χρονιά αυτή, τότε είναι ο εγκλεισμός που επιβλήθηκε σχεδόν σε όλο τον κόσμο, οδηγώντας την οικονομία στην πιο δεινή ύφεση εν καιρώ ειρήνης στις αρχές του 2020. Ακόμη πιο άσχημο είναι πως η πανδημία του κορωνοϊού εξακολουθεί να χειμάζει τη γη, αφαιρώντας ανθρώπινες ζωές και θέτοντας άλλες σε κίνδυνο. Η τωρινή διασπορά ενός νέου στελέχους του στη Βρετανία και πέραν αυτής φανερώνει τους κινδύνους που πιθανώς να αντιμετωπίσουμε στο άμεσο μέλλον. Το καλύτερο κομμάτι είχε να κάνει με το ότι ποτέ στο παρελθόν η ανθρωπότητα δεν συνασπίστηκε ούτε συνεργάστηκε τόσο γρήγορα, προκειμένου να αντιμετωπίσει μια κατεπείγουσα κατάσταση, σημειώνοντας σημαντική πρόοδο ανεξαρτήτως της έννοιας των συνόρων.
Ας πάρουμε ως παράδειγμα το πρώτο εμβόλιο, που εγκρίθηκε στον ανεπτυγμένο κόσμο. Παρασκευάστηκε από μια μικρή γερμανική εταιρεία βιοτεχνολογίας, που δημιουργήθηκε από δύο ερευνητές επιστήμονες, παιδιά Τούρκων μεταναστών, ενώ ένας φαρμακευτικός κολοσσός των ΗΠΑ τού προσέδωσε το αναγκαίο μέγεθος. Μέρος των δοκιμών διεξήχθη στη Βραζιλία, ενώ σε πρώτη φάση η παραγωγή του έγινε στο Βέλγιο και εξήχθη απευθείας στη Βρετανία, την πρώτη ευρωπαϊκή χώρα όπου ξεκίνησε η χρήση. Παράλληλα, και άλλα εμβόλια δοκιμάζονται ή εγκρίνονται.
Ολα αυτά αναπτερώνουν τις ελπίδες πως εντός του 2021 η πανδημία του κορωνοϊού θα μπορεί να ελεγχθεί. Ευελπιστούμε ότι, βοηθούντος του καλού καιρού, που ανακόπτει την εξάπλωσή του, τα χειρότερα θα έχουν για το βόρειο ημισφαίριο παρέλθει έως τον Απρίλιο. Επιπροσθέτως, στους κυβερνώντες και στους λοιπούς αξιωματούχους πρέπει να τους αποδώσουμε κάποια εύσημα. Εν πολλοίς, οι κεντρικές τράπεζες, οι υπουργοί Οικονομικών και οι ρυθμιστικές αρχές αντέδρασαν και γρήγορα και αποτελεσματικά.
Παρά το γεγονός ότι τους δύο πρώτους μήνες της πανδημίας παρατηρήθηκε δραστική πτώση της οικονομικής παραγωγής έως και 20% και προκλήθηκε σοβαρή αναστάτωση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές στις αρχές Μαρτίου, ο κόσμος δεν ολίσθησε σε γενικευμένη χρηματοπιστωτική κρίση. Συγκριτικά με τη σφοδρότητα του σοκ, το πλήγμα στην απασχόληση ήταν σχετικώς συγκρατημένο ή, ειδικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, η κατάσταση άρχισε ταχέως να διορθώνεται. Τα τεράστια δημοσιονομικά προγράμματα επιβίωσης για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά περιόρισαν τις ζημίες. Η επιστήμη και η λογική κυριάρχησαν του λαϊκισμού.
Χάρις, λοιπόν, στην πολιτική στήριξης, η οικονομική δραστηριότητα ανέκαμψε εντυπωσιακά γρήγορα, αφ’ ης στιγμής ήρθησαν οι περιορισμοί από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο – και αυτό είναι καλός οιωνός για το 2021. Αφότου το τρέχον κύμα των κρουσμάτων της πανδημίας ολοκληρώσει τον κύκλο του, αναμένουμε την οικονομική δραστηριότητα να ανακάμψει γρήγορα από το δεύτερο τρίμηνο του 2021 και μετά. Προβλέπουμε πως το 2021 το πραγματικό ΑΕΠ στις ΗΠΑ και στην Ευρωζώνη θα αυξηθεί κατά 5%, ενώ κατά 3,4% και 7,3% στην Ιαπωνία και στη Bρετανία αντιστοίχως.
Aναφορικά με τις διεθνείς κεφαλαιαγορές τώρα, μετά την καταβύθιση των δεικτών τους όταν ξέσπασε η πανδημία σε Ευρώπη και ΗΠΑ στις αρχές Μαρτίου, αυτές άρχισαν να προσβλέπουν σε οικονομική ανάκαμψη στα τέλη εκείνου του μηνός. Εμείς είχαμε χαρακτηρίσει το μέγεθος της πτώσης του Μαρτίου ως ανορθολογικό πανικό, αλλά η κλίμακα της επακόλουθης ανόδου κατέλαβε εξαπίνης ακόμη και αισιόδοξους σαν εμάς. Μετά την ύφεση του 2020, σήμερα οι αγορές τελούν στις απαρχές ενός νέου κύκλου παρά στα τελευταία στάδια ενός παλαιού, ενώ οι επενδυτές αναμένουν να επέλθουν χρόνια στέρεης ανάπτυξης με τα υποστηρικτικά μέτρα-ρεκόρ των κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών.
* Οι Ηοlger Schmieding, Kallum Pickering και Florian Hense είναι οικονομολόγοι της τράπεζας Berenberg.