Ιδιαιτέρως ελκυστικός επενδυτικός προορισμός παραμένει η εγχώρια αγορά των ΑΠΕ, παρά τα πρόσφατα μέτρα του υπουργείου Ενέργειας για τη βιωσιμότητα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ). Λίγες μόλις ημέρες μετά την επιβολή των μέτρων, στον κύκλο υποβολής αιτήσεων, που άνοιξε η ΡΑΕ την 1η Δεκεμβρίου και έκλεισε προχθές τα μεσάνυχτα, το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε ξεπέρασε ακόμη και τις πιο μαξιμαλιστικές εκτιμήσεις για έργα συνολικής ισχύος περί τα 20 GW. Ο συνολικός αριθμός αιτήσεων για βεβαιώσεις παραγωγού νέων έργων ΑΠΕ έφτασε τις 1.857, για συνολική ισχύ 45,5 GW, μέγεθος υπερδιπλάσιο της συνολικής ετήσιας κατανάλωσης της χώρας. Από αυτά, τα 36,2 GW αφορούν αιτήσεις για φωτοβολταϊκά, τα 8,6 GW αιτήσεις για αιολικά και η υπόλοιπη ισχύς κατανέμεται σε μικρά υδροηλεκτρικά, μονάδες βιομάζας, υβριδικά (συνδυασμός τεχνολογιών) και μονάδες συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού. Αν υπολογίσει κανείς και τα έργα ισχύος 29 GW που έχουν ήδη λάβει βεβαίωση άδειας παραγωγού από τη ΡΑΕ, το συνολικό επενδυτικό ενδιαφέρον για νέα έργα ΑΠΕ ξεπερνάει κατά περίπου 14 φορές τον στόχο που έχει τεθεί από το ΕΣΕΚ για νέα ισχύ 9 GW στο τέλος του 2030.
Το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται κυρίως στα φωτοβολταϊκά και προέρχεται από κάθε κατηγορία αλλοδαπών και ημεδαπών επενδυτών, από μεγάλες ξένες εταιρείες και ελληνικούς ομίλους του ενεργειακού κλάδου μέχρι μικρές εταιρείες και συνεταιρισμούς αλλά και funds από κάθε γωνιά του πλανήτη. Αυτό που μένει να φανεί είναι σε τι ποσοστό αυτό εκφράζεται σε έργα που πράγματι μπορούν να υλοποιηθούν, καθώς, όπως σημειώνουν εκπρόσωποι της αγοράς αλλά και αρμόδιοι φορείς, είναι σαφές ότι έχει παρεισφρήσει και το «ελληνικό δαιμόνιο» που αποσκοπεί σε βραχυπρόθεσμα οφέλη. Αναφέρονται βασικά σε αιτήσεις που έχουν κατατεθεί από εταιρείες με σκοπό να διασφαλίσουν την άδεια και στη συνέχεια να πουληθούν, σε εταιρείες που έσπευσαν να καταθέσουν αίτηση αλλά για να λάβουν τη βεβαίωση θα πρέπει να καταθέσουν ένα ποσό της τάξης των 1.500-2.000 ευρώ το μεγαβάτ, που αντιστοιχεί σε κάποια εκατομμύρια τα οποία δεν είναι βέβαιο ότι τα έχουν διασφαλίσει, και κυρίως στο ιδιοκτησιακό, που όπως επισημαίνουν θα εξελιχθεί σε μια πρωτοφανή μάχη διεκδικήσεων που αναπότρεπτα, πέραν των μεγάλων καθυστερήσεων, θα βγάλει και εκτός αγοράς έργα. «Είναι τεράστιο το νούμερο των αιτήσεων για τα φωτοβολταϊκά. Το ερώτημα είναι πού βρήκαν όλοι αυτοί γη;», σχολιάζει παράγων της αγοράς φωτοβολταϊκών, επισημαίνοντας ότι για κάθε μεγαβάτ απαιτείται μια έκταση 10 στρεμμάτων.
Το ιδιοκτησιακό απασχολεί έντονα και τη ΡΑΕ, καθώς από τον προηγούμενο κύκλο αιτήσεων είχε διαπιστώσει πολλές περιπτώσεις επικαλύψεων γης. Το νομοθετικό πλαίσιο δεν υποχρεώνει τον επενδυτή σε αυτή τη φάση να εμφανίσει τίτλους ιδιοκτησίας, με αποτέλεσμα πολλοί επενδυτές, ακολουθώντας τις παροτρύνσεις εταιρειών συμβούλων, να κλείνουν αυθαίρετα εκτάσεις μέσω του γεωπληροφοριακού χάρτη της ΡΑΕ, για τις οποίες κάποια άλλη εταιρεία μπορεί να έχει διασφαλίσει προσύμφωνο παραχώρησης. Βάσει της εμπειρίας της αγοράς από τα έργα των φωτοβολταϊκών, θα υλοποιηθεί ένα 20%-30% και των αιολικών ένα 5%. Κρίσιμος παράγων για την υλοποίηση των έργων είναι και το πόσο άμεσα θα υλοποιηθούν επενδύσεις σε έργα αποθήκευσης (αντλησιοταμίευση και μπαταρίες) για να μπορέσει το σύστημα να αντιμετωπίσει τη «στοχαστικότητα» των ΑΠΕ. Η επέκταση του δικτύου υψηλής τάσης και η ενίσχυση των διασυνδέσεων, ώστε η νέα ισχύ από ΑΠΕ να μπορεί να διαχέεται στις γειτονικές αγορές, είναι επίσης σημαντικές παράμετροι που θα καθορίσουν την εξέλιξη των νέων έργων.