Μεγάλη πρόκληση για την κυβέρνηση αποτελούν και οι αναδιαρθρώσεις των αμυντικών επιχειρήσεων του Δημοσίου, όπως η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία αλλά και η εξυγίανση των ναυπηγείων και ειδικότερα της Ελευσίνας και του Σκαραμαγκά. Ομως, ήδη η προσπάθεια προσκρούει τόσο στα ποσά που είναι διατεθειμένοι να καταβάλουν οι επενδυτές όσο και στην αναμονή των διεργασιών για τα ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα που αναμένεται να αποφασίσει η κυβέρνηση και να συμφωνήσει σε διακρατικό επίπεδο.
Με απλά λόγια, άλλη αξία έχουν τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και Ελευσίνας με την ανάληψη έργου, για παράδειγμα για τις φρεγάτες, και άλλη χωρίς. Αντιστοίχως, η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία έχει εντελώς διαφορετικές προοπτικές με κάποια νέα προγράμματα από ό,τι χωρίς.
Απροθυμία
Το πρώτο κρούσμα απροθυμίας επενδυτών να προσφέρουν τιμήματα κοντά στις επιδιώξεις του ελληνικού Δημοσίου σημειώθηκε πριν από λίγες εβδομάδες στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Ο ειδικός διαχειριστής έλαβε προσφορά 15,1 εκατ. για το τμήμα των ναυπηγείων που αυτός εκποιεί (350 στρέμματα), ενώ η κυβέρνηση σύμφωνα με πληροφορίες είχε στο σκεπτικό της τίμημα κοντά στα 80 εκατ. ευρώ.
Ο δεύτερος διαγωνισμός για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, ένα μικρότερο τμήμα που περιλαμβάνει και την περιβόητη σταθερή δεξαμενή 5 (330 στρέμματα), διενεργείται από την ΕΤΑΔ και οι προσφορές έχουν προσδιοριστεί για τις 5 Φεβρουαρίου. Ομως έχει προσδιοριστεί ελάχιστο τίμημα 55 εκατ. ποσό, το οποίο είναι άγνωστο εάν είναι διατεθειμένοι να καταβάλουν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές, αν κρίνει κανείς και από την προσφορά για το ναυπηγείο του ειδικού διαχειριστή.
Ετσι ο διαγωνισμός της ΕΤΑΔ δεν αποκλείεται είτε να μετατεθεί είτε να κηρυχθεί άγονος εάν δεν υπάρξει τέτοιου ύψους δεσμευτική προσφορά. Παράλληλα, η κυβέρνηση εκτιμάται ότι θα χρειαστεί να νομοθετήσει προκειμένου ο ειδικός διαχειριστής να μπορεί να θέσει, στον νέο διαγωνισμό που θα πρέπει να προκηρύξει, ελάχιστο τίμημα, κάτι που τώρα το νομικό πλαίσιο της ειδικής διαχείρισης δεν επιτρέπει.
Σημειώνεται πως αυτονόητα το Δημόσιο οφείλει να προσπαθήσει για το υψηλότερο τίμημα όχι μόνο για λόγους δημοσίου συμφέροντος αλλά και επειδή η διαδικασία γίνεται για την ανάκτηση παράνομων κρατικών επιδοτήσεων όπως αποφάσισε προ ετών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συνολικού ύψους που με τις προσαυξήσεις είναι στα επίπεδα των 700 εκατ. ευρώ, σημειώνουν πήγες κοντά στην όλη διαδικασία.
Ομαλότερα βαδίζει η προσπάθεια εξυγίανσης των ναυπηγείων της Ελευσίνας με επενδυτή την ONEX μέσω του άρθρου 106 Β και Δ του πτωχευτικού δικαίου. Η ONEX έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση από την κρατική αμερικανική αναπτυξιακή τράπεζα DFC και φέρεται να οριστικοποιεί τις επόμενες εβδομάδες με το Δημόσιο τις ρυθμίσεις των υποχρεώσεων των ναυπηγείων.
Το αισιόδοξο σενάριο θέλει τη σχετική συμφωνία μεταξύ επενδυτή και Δημοσίου να κλείνει εντός του πρώτου τριμήνου και να έχει αίτηση επικύρωσής της στο αρμόδιο δικαστήριο. Και εδώ τα εξοπλιστικά παίζουν σημαντικό ρόλο, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες η κοινοπραξία που έχει συστήσει η ONEX με τα Israeli Shipyards για τη ναυπήγηση κορβετών με την κωδική ονομασία «Θεμιστοκλής» ενδέχεται να λάβει τις πρώτες της παραγγελίες εντός του έτους από το εξωτερικό.
Αμυντικού ενδιαφέροντος είναι και η αποκρατικοποίηση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης, που μαζί με αυτούς της Καβάλας και της Ηγουμενίτσας, τελεί υπό διαδικασία ιδιωτικοποίησης από το ΤΑΙΠΕΔ. Στους διαγωνισμούς για την Καβάλα και την Αλεξανδρούπολη έχουν εμφανιστεί δύο σχήματα με αμερικανική συμμετοχή, κάτι που είχε προεξοφληθεί ευρέως δεδομένου του ενδιαφέροντος των Ηνωμένων Πολιτειών και τη σχετική συμφωνία με την Ελλάδα για την αξιοποίηση της Αλεξανδρούπολης ως βάσης εξυπηρέτησης του πολεμικού ναυτικού τους.
Αξιολόγηση
Οι εν λόγω διαγωνισμοί βρίσκονται στη φάση αξιολόγησης των ενδιαφερομένων και αναμένεται η πρόκρισή τους στην επόμενη φάση, της διαβούλευσης των συμβάσεων, πριν από τις δεσμευτικές προσφορές. Αυτοί οι διαγωνισμοί δεν αναμένεται να ολοκληρωθούν πριν εκπνεύσει το έτος. Αντιθέτως, είναι πολύ πιθανόν εντός του πρώτου τριμήνου να προκηρυχθούν και διαγωνισμοί για την αποκρατικοποίηση του Οργανισμού Λιμένος Βόλου και του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου για τους οποίους υπάρχει επίσης ζωηρό ενδιαφέρον.
Ο διαγωνισμός για την Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων ολοκληρώθηκε λίγο πριν εκπνεύσει το 2020 και αυτή πέρασε σε σχήμα ισραηλινών συμφερόντων (Plasan/Katsav) αλλά με πολύ χαμηλό τίμημα, με τις υπεραξίες για την ελληνική οικονομία να αναμένονται από την ανάληψη ρόλου υποπαραγωγής ή και συναρμολόγησης οχημάτων εκτιμώμενου προϋπολογισμού 550 εκατ. τα οποία θα προμηθευθεί ο ελληνικός στρατός για να αντικαταστήσει τον γηρασμένο στόλο του.
Η διαδικασία αξιολόγησης των υποψηφίων προμηθευτών βρίσκεται σε εξέλιξη και συμπεριλαμβάνει κοινοπραξίες όπως των Ισπανών της Urovesa με τον όμιλο Κουιμτζή και ομίλους όπως η Oshkosh Corporation από τις ΗΠΑ, η Iveco Defense Vehicles, η Renault Trucks Defense, η Mercedes‑Benz Defence Vehicles, η ισραηλινή Plasan και άλλους.
Στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία η κυβέρνηση έχει αποφασίσει και ακολουθεί στρατηγική διατήρησης του δημόσιου χαρακτήρα της αλλά και αναζήτησης στρατηγικού επενδυτή που θα ενισχύσει τη ρευστότητά της ώστε να τρέξει τα προγράμματα αναβαθμίσεων και συντήρησης των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και να επεκταθεί σε νέες συμπαραγωγές όπως και στην έρευνα και ανάπτυξη νέων προϊόντων.
Η ΕΑΒ, σήμερα, καλείται να διαχειριστεί ένα συνολικό ανεκτέλεστο ύψους 580 εκατ. ευρώ, μεγάλο κομμάτι του οποίου αφορά τη Lockheed Martin. Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει γίνει αποδέκτρια ενδιαφέροντος για την ΕΑΒ, είτε αυτό αφορά τη συμμετοχή με ρόλο στρατηγικού επενδυτή είτε την αξιοποίησή της ως βάσης συντήρησης και υποστήριξης αεροσκαφών, τόσο από το Ισραήλ όσο και από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.