Δυσοίωνη εξέλιξη και άκρως ανησυχητική για τους καταθέτες των ευρωπαϊκών τραπεζών είναι η απόφαση της ελβετικής τράπεζας UBS να μειώσει το ύψος του ποσού κατάθεσης στο οποίο θα επιβάλλει εφεξής αρνητικά επιτόκια.
Η κίνηση προμηνύει ανάλογες κινήσεις από άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, που εξετάζουν προ πολλού μια τέτοια πολιτική, καθώς η δεκαετία των αρνητικών επιτοκίων έχει σαφώς διαβρώσει την κερδοφορία τους, μειώνοντάς την κατά τουλάχιστον 50%.
Με σχετική ανακοίνωσή της, η ελβετική τράπεζα γνωστοποίησε σε νυν και επίδοξους πελάτες της ότι από τον Ιούλιο θα επιβάλλει αρνητικά επιτόκια σε όσες καταθέσεις ανέρχονται από 250.000 ελβετικά φράγκα και άνω, όπως και σε όσες ανέρχονται από 250.000 ευρώ και άνω. Εξαιρεί μόνον όσους πελάτες έχουν είτε στεγαστικά δάνεια είτε επενδύσεις σε προϊόντα της.
Μείωση
Το ανησυχητικό στην κίνηση της UBS είναι, όμως, η σοβαρή μείωση του ύψους των καταθέσεων που θα χρεώνονται εφεξής. Ως τώρα η ελβετική τράπεζα μεταβίβαζε το κόστος των αρνητικών επιτοκίων μόνο σε όσες καταθέσεις υπερέβαιναν τα 2 εκατ. ελβετικά φράγκα και σε όσες υπερέβαιναν τις 500.000 ευρώ.
Μεταξύ άλλων, η UBS άρχισε επίσης να χρεώνει 330 ελβετικά φράγκα τον μήνα –ποσό αντίστοιχο των 305 ευρώ– σε όσους πελάτες της διατηρούν λογαριασμούς με ποσά μικρότερα των 500.000 φράγκων, ποσό αντίστοιχο των 462.000 ευρώ. Σε ό,τι αφορά, πάντως, τα αρνητικά επιτόκια, θα χρεώνονται μόνο στο τμήμα του κεφαλαίου που υπερβαίνει το ποσό των 250.000 ελβετικών φράγκων ή 250.000 ευρώ.
Την κίνησή της αναμένεται, εξάλλου, να μιμηθούν άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες που ήδη επιβάλλουν χρεώσεις σε όσες καταθέσεις υπερβαίνουν κάποιο ποσό. Ανάμεσά τους και η ανταγωνίστρια της UBS, η επίσης ελβετική Credit Suisse, η οποία προς το παρόν εξακολουθεί να επιβάλλει αρνητικά επιτόκια σε όσες καταθέσεις υπερβαίνουν τα 2 εκατ. ελβετικά φράγκα και το 1 εκατ. ευρώ.
Την αρχή έκανε το καλοκαίρι του 2019 η δανική τράπεζα Jyske Bank, η οποία πρώτη άρχισε να επιβάλλει αρνητικά επιτόκια σε πελάτες με πολύ υψηλούς λογαριασμούς προκαλώντας προβληματισμό σε τραπεζικούς κύκλους και καταθέτες ως προς τις αλλαγές που επίκεινται στο διεθνές τραπεζικό σύστημα. Ακολούθησαν πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες, καθώς το φθινόπωρο του 2019 η ΕΚΤ μείωσε για μία ακόμη φορά τα επιτόκια του ευρώ βαθύτερα σε αρνητικό έδαφος και συγκεκριμένα στο -0,5%.
Η ιταλική UniCredito, για παράδειγμα, χρεώνει αρνητικά επιτόκια σε λογαριασμούς με περισσότερα από 1 εκατ. ευρώ. Στα τέλη του 2019, άλλωστε, περίπου δύο μήνες μετά την επίμαχη κίνηση της ΕΚΤ, έρευνα της Bundesbank κατέδειξε πως 60% των γερμανικών τραπεζών είχαν ήδη αρχίσει να επιβάλλουν αρνητικά επιτόκια στους λογαριασμούς επιχειρήσεων, ενώ πάνω από το 20% έκαναν ήδη το ίδιο και στις μεγάλες καταθέσεις ιδιωτών.
Ανησυχία
Θα πρέπει να τονιστεί πως στην περίπτωση των γερμανικών τραπεζών το ποσό πάνω από το οποίο χρεώνεται ο καταθέτης είναι σαφώς χαμηλότερο, μόλις 100.000 ευρώ. Οι εξελίξεις δεν άργησαν να εμπνεύσουν ανησυχία για το ενδεχόμενο να αποσύρουν οι καταθέτες τα χρήματά τους από τις ευρωπαϊκές τράπεζες πριν γενικευθεί η πολιτική αυτή.
Σε μια προσπάθεια, όμως, να εξισορροπήσουν τον αντίκτυπο των αρνητικών επιτοκίων, πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες προσπαθούν να πείσουν τους πελάτες τους να τοποθετήσουν μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων τους σε επενδυτικά προϊόντα.
Τελευταία έχουν εντείνει τις πιέσεις προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς η ύφεση που προκάλεσε η πανδημία καθιστά ιδιαίτερα πιθανό να παραμείνουν τα επιτόκια σε αρνητικό έδαφος για μεγάλο χρονικό διάστημα.