Ασθμαίνοντας ξεκινάει το 2021 ακόμη και η «ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας», η Γερμανία, που μετά την πρωτοφανή ύφεση του περασμένου έτους εξαρτάται για την ανάκαμψή της από τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης. Η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία, που σίγουρα βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από τις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης, αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα ότι το ΑΕΠ της συρρικνώθηκε λιγότερο από 6% το περασμένο έτος και ενδεχομένως να σημείωσε κάποια ανάπτυξη το τελευταίο τρίμηνο του 2020. Είναι εν ολίγοις για μία ακόμη φορά σαφής η υπεροχή της έναντι της συρρίκνωσης περίπου 9% που γνώρισε η οικονομία της Γαλλίας και 11% της Ιταλίας.
Προκειμένου να υπογραμμίσει τις αντοχές τής γερμανικής οικονομίας, το Bloomberg παραθέτει την περίπτωση της εταιρείας Dr Sasse AG, που με έδρα το Μόναχο απασχολεί 7.000 υπαλλήλους και προσφέρει υπηρεσίες καθαρισμού σε τέσσερις χώρες. Μολονότι οι πωλήσεις της μειώθηκαν κατά 10% το περασμένο έτος και η εταιρεία αναγκάστηκε να μειώσει τις ώρες εργασίας του προσωπικού της, ο ιδρυτής της, Εμπερχρντ Σάσε, δηλώνει πως επιβίωσαν «με λίγους μώλωπες». Ο ίδιος, που είναι επίσης πρόεδρος της Ενωσης Βιομηχανικών και Εμπορικών Επιμελητηρίων της Βαυαρίας, προεξοφλεί, άλλωστε, πως «τα επόμενα χρόνια θα είναι πολύ απαιτητικά, ενώ το 2021 δεν θα είναι μια χρονιά κρίσης αλλά μια χρονιά που θα απαιτήσει να κάνουμε αλλαγές πολύ δυναμικά». Τον περασμένο Μάρτιο, όταν η Γερμανίδα καγκελάριος υποσχέθηκε να κάνει «ό,τι χρειαστεί η Γερμανία» για να αντεπεξέλθει στην κρίση της πανδημίας, ο κ. Σάσε έστειλε στους υπαλλήλους του ένα βίντεο και τους υποσχόταν ότι η οικογενειακή επιχείρησή του θα επιστρατεύσει όσους πόρους μπορεί για να διασφαλίσει την επιβίωσή της.
Στην πράξη αυτό μεταφράστηκε στην προσφυγή του κ. Σάσε στα κυβερνητικά προγράμματα που χρηματοδότησαν μισθούς αλλά και στη στροφή μέρους των δραστηριοτήτων της εταιρείας εκεί όπου μπορούσε να αντλήσει έσοδα. Εν ολίγοις, η εταιρεία διασώθηκε χάρη σε ένα από τα πλέον γενναιόδωρα κρατικά προγράμματα στήριξης που αποφασίστηκαν πέρυσι στην Ευρώπη. Η γερμανική κυβέρνηση δαπάνησε το 2020 22,1 δισ. ευρώ, επιδοτώντας τους μισθούς γερμανικών επιχειρήσεων που είτε διέκοψαν τη λειτουργία τους είτε λειτουργούσαν με περιορισμένα ωράρια.
Oπως, όμως, επισημαίνει το σχετικό ρεπορτάζ του Bloomberg, η στήριξη αυτή πρέπει να συνεχιστεί. Εστιατόρια, ξενοδοχεία και εμπορικά καταστήματα πλην όσων πουλούν είδη πρώτης ανάγκης θα παραμείνουν κλειστά τουλάχιστον μέχρι το τέλος Ιανουαρίου. Οι άνθρωποι δεν έχουν δικαίωμα, άλλωστε, να κυκλοφορούν παρά μόνον σε ακτίνα 15 χιλιομέτρων από την κατοικία τους.
Η Γερμανίδα καγκελάριος ανακοίνωσε την Τρίτη ότι ίσως χρειαστούν άλλες 10 εβδομάδες καραντίνας και αναστολής της οικονομικής δραστηριότητας προκειμένου να ανασχεθεί η μετάδοση του νέου και πολύ πιο μεταδοτικού στελέχους του κορωνοϊού. Ο μεταποιητικός τομέας της Γερμανίας, όμως, που αντιπροσωπεύει περίπου το 1/5 της οικονομίας της και της έδωσε μεγάλη ώθηση όταν έμεινε στάσιμος ο κλάδος των υπηρεσιών, είναι αυτός που έπαιξε τον σημαντικότερο ρόλο στο να αντέξει το πλήγμα η οικονομία. Και είναι αυτός που θα βοηθήσει και πάλι να ανακάμψει όταν θα αυξηθεί η παγκόσμια ζήτηση.
Το πρώτο τρίμηνο του έτους αρχίζει μάλλον δυσοίωνα, καθώς επεκτείνονται τα περιοριστικά μέτρα και η Ευρωζώνη στο σύνολό της οδεύει προς διπλή ύφεση. Η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας, όμως, η πανίσχυρη Bundesbank, παραμένει αισιόδοξη και προεξοφλεί σταθερή ανάκαμψη, καθώς εξελίσσεται η διαδικασία εμβολιασμού του πληθυσμού. Σε σχετικές έρευνες της εταιρείας IHS Markit, οι γερμανικές επιχειρήσεις εξέφρασαν αισιοδοξία σε «ιστορικά υψηλά επίπεδα» σε ό,τι αφορά τη βιομηχανική παραγωγή του τρέχοντος έτους.
Ο πρόεδρος της Bundesbank, Γενς Βάιντμαν, δεν βλέπει κανέναν λόγο να αναθεωρήσει τις προβλέψεις της κεντρικής τράπεζας για ανάπτυξη 3% φέτος, ενώ οι εκτιμήσεις του ιδιωτικού τομέα μιλούν για ακόμη υψηλότερη αύξηση ΑΕΠ. Δεν λείπουν, βέβαια και οι οικονομολόγοι που εκφράζουν φόβους πως το 2021 μπορεί να αποδειχθεί «ένα έτος απογοήτευσης». Ο Μαρσέλ Φράτζχερ, πρόεδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών, έγραψε προ ημερών ότι «πολύ πιο εύκολα από όσο καταλαβαίνει ο κόσμος μπορεί το αποτέλεσμα να είναι ένας φαύλος κύκλος πτωχεύσεων επιχειρήσεων, υψηλής ανεργίας και αναιμικής ζήτησης».
Την αισιοδοξία της Bundesbank για τη γερμανική οικονομία φαίνεται να συμμερίζεται και η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, και μάλιστα για το σύνολο της Ευρωζώνης, καθώς δεν βλέπει τον λόγο να αναιρέσει τις σχετικά αισιόδοξες προβλέψεις της για ανάκαμψη της Ευρωζώνης εντός του έτους. Σε συνέντευξη που παραχώρησε χθες στο Reuters, η κ. Λαγκάρντ τόνισε πως οι προβλέψεις της Τράπεζας εξακολουθούν να ισχύουν παρά τα νέα περιοριστικά μέτρα σε πολλές χώρες της Ευρωζώνης, καθώς θα υπάρξει ανάκαμψη εάν, βέβαια, αρθούν τα μέτρα τον Μάρτιο.
«Οι προβλέψεις μας ισχύουν βάσει της υπόθεσης ότι τα περιοριστικά μέτρα θα διαρκέσουν μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου», τόνισε, αλλά παραδέχθηκε πως θα αποτελέσει λόγο «ανησυχίας» η περαιτέρω παράταση των lockdowns και στη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου.