Η πανδημία έχει επιβραδύνει την κινητικότητα στην αγορά εργασίας της Ευρώπης, καθώς η πλειονότητα των εργαζομένων επιθυμεί να παραμείνει στην εργασία του και μεταθέτει για το μέλλον τις όποιες σκέψεις ή κινήσεις για την εύρεση καλύτερης δουλειάς με υψηλότερες αποδοχές. Οι περιορισμοί έχουν δυσχεράνει πολύ το έργο των «στρατολόγων» στην προσέγγιση υποψηφίων. «Οι εργαζόμενοι δεν εγκαταλείπουν τις θέσεις τους και δεν ενδιαφέρονται για αλλαγές. Είναι φοβισμένοι και διστακτικοί», τόνισε ο Μπλέικ Γουίτμαν, διευθυντής ευρωπαϊκών δραστηριοτήτων της εταιρείας στελέχωσης GoodCall, αναφερόμενος στην αγορά εργασίας στην Τσεχία, η οποία ήταν ιδιαιτέρως κινητική μέχρι πρότινος. Και πλέον γίνεται σαφές πως οι εργαζόμενοι επιδιώκουν την ασφάλεια αντί της ταχείας εξέλιξης ή της αλλαγής θέσεως εργασίας με υψηλότερες αποδοχές.
Εν τω μεταξύ, το ίδιο κλίμα επικρατεί και στη Δυτική Ευρώπη, καθώς οι εργαζόμενοι είναι εξίσου προσεκτικοί όταν πρόκειται να σχεδιάσουν αλλαγή εργασιακού χώρου. Ετσι εναπόκειται στις εταιρείες στελέχωσης να βοηθήσουν τους εργοδότες που αναζητούν προσωπικό με τις απαιτούμενες δεξιότητες σε κλάδους ικανούς να επιβιώσουν της πανδημίας. Οι τηλεσυνεντεύξεις, πλέον, είναι επιβεβλημένες για τυχόν κενές θέσεις που παρουσιάζονται, αλλά πολλές προσλήψεις προχωρούν πιο γρήγορα, όταν οργανώνονται τηλεγεύματα στο Zoom – κι εκεί γίνονται οι πιο ανεπίσημες συζητήσεις. Ακόμα δίδεται περισσότερη προσοχή στα ψυχομετρικά τεστ, που διενεργούνται εξ αποστάσεως και όχι πρόσωπο με πρόσωπο. «Σήμερα η δυσκολία έγκειται στο ότι οι εταιρείες, που αναζητούν προσωπικό, και τα γραφεία στελέχωσης θέλουν να έχουν μια εικόνα και μια αίσθηση των υποψηφίων, οπότε παρατηρείται περισσότερο άγχος από ό,τι στο παρελθόν σε διαδικτυακές δοκιμές συμπεριφοράς και αντιδράσεων», τόνισε ο Τζον Χιλ, με δραστηριότητες στη στελέχωση. Επιπλέον, το ότι προκρίνουν οι εργαζόμενοι τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της εργασίας από τη γρήγορη ανέλιξη και τις υψηλότερες αμοιβές μεταφράζεται σε βραδύτερη αύξηση των μισθών στην Κεντρική Ευρώπη, άρα και πιο αργή προσέγγιση των αντίστοιχων επιπέδων στη Δυτική Ευρώπη, όπως παρατηρούν οι εταιρείες στελέχωσης. Εν τω μεταξύ, το χάσμα αυτό παραμένει. Παρά ταύτα, η προηγηθείσα ταχεία αύξηση των μισθών στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη τροφοδότησαν για χρόνια την ανάπτυξη και την κατανάλωση. Οταν στην Τσεχία, στην Ουγγαρία και στην Πολωνία το ωρομίσθιο φθάνει τα 5 ευρώ, στη Γερμανία ξεπερνάει τα 15 ευρώ, βάσει στοιχείων της Eurostat.
Και στη Δ. Ευρώπη, η αγορά εργασίας θα προσαρμοστεί πλήρως στις νέες συνθήκες, μόνον όταν οι κυβερνήσεις αποσύρουν τα κρατικώς επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης, όπως αναφέρει το Reuters. Στο Αμστερνταμ ο όμιλος εξεύρεσης προσωπικού Randstad τονίζει πως, με στόχο να δημιουργήσει μια τεράστια τράπεζα υποψηφίων εργαζομένων με εύρος δεξιοτήτων και προσόντων, στρέφεται στα μεγάλα δεδομένα, χρησιμοποιώντας λογισμικό προβλέψεων, ώστε να διαπιστώσει σε ποιες κατηγορίες μπορεί να τους καταχωρίσει στα βιβλία της. Η Randstat, η μεγαλύτερη εταιρεία στελέχωσης διεθνώς, είχε καλύτερα των προβλέψεων κέρδη το τρίτο τρίμηνο του 2020, κάτι που δείχνει ανάκαμψη συγκριτικά με όσα έσοδα χάθηκαν στην πανδημία. «Βλέπουμε πως το θέμα δεν είναι πως δεν υπάρχουν δουλειές», υπογραμμίσει η Ανεμαρίε Μουντζ, διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας. «Εχει, όμως, καταστεί σαφές πλέον ότι τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι κυβερνήσεις θέτουν σε προτεραιότητα την ανακατανομή προσόντων», προσέθεσε, τέλος, επικαλούμενη στοιχεία από την έκθεση της εταιρείας της Workmonitor Report: ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η μετακίνηση χειριστών αποσκευών αεροδρομίου στις αποθήκες των εταιρειών ηλεκτρονικού εμπορίου.
Η τηλεργασία ήλθε για να μείνει
Οι αλλαγές που φέρνει η πανδημία στον κόσμο της εργασίας ήλθαν για να μείνουν και να τον μετασχηματίσουν εκ βάθρων, όπως επισημαίνει σε τελευταία του έκθεση το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Μία από αυτές έχει να κάνει με την επέκταση και την επιτάχυνση της αυτοματοποίησης, αλλά και την εδραίωση της τηλεργασίας. Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια η διαδικασία αυτή θα εκτοπίσει περί τα 85 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, ενώ, παράλληλα, θα γεννήσει 97 εκατομμύρια νέες. Κατά τους επιχειρηματίες που ερωτήθηκαν από το ΠΟΦ, οι περισσότεροι απάντησαν πως έως το 2025 θα μοιράζουν τη διεκπεραίωση καθηκόντων μεταξύ ανθρώπων και μηχανών περίπου εξίσου. Νέα επαγγέλματα θα εμφανιστούν σε όλο το εύρος της παροχής υπηρεσιών φροντίδας στο πλαίσιο της υψηλής τεχνολογίας (όπως είναι η τεχνητή νοημοσύνη), καθώς και στη δημιουργία περιεχομένου (όπως η διαχείριση κοινωνικών μέσων και η παραγωγή σχετικού υλικού για τροφοδότηση).
Τα αναδυόμενα επαγγέλματα θα αποτυπώνουν τη μεγαλύτερη ζήτηση για θέσεις εργασίας στην πράσινη οικονομία, στην πρώτη γραμμή της οικονομίας δεδομένων και τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και στη μηχανική, στο λογισμικό νέφος και στην ανάπτυξη προϊόντων. Υπό το πρίσμα αυτό, η αναλυτική σκέψη, η δυνατότητα επίλυσης προβλημάτων, η ανθεκτικότητα σε απρόσμενες μεταβολές συνθηκών, η αυτοεκπαίδευση και αυτοοργάνωση (όπως απέδειξε η πανδημία), η δημιουργικότητα και η ευελιξία θα συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο περιζήτητων δεξιοτήτων και προσόντων στα χρόνια που έρχονται. Εξ ου και οι πιο ανταγωνιστικές επιχειρήσεις θα εστιασθούν στην επανακατάρτιση και στην επιμόρφωση των εργαζομένων τους, ενώ για όσες δεν δύνανται να το κάνουν, τον ρόλο αυτό θα κληθεί να διαδραματίσει το κράτος.