Δυσκολότερη από όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί αποδεικνύεται η αρχή του 2021 για την παγκόσμια οικονομία, καθώς πολλαπλασιάζονται τα κρούσματα του κορωνοϊού, η ανησυχία για τις μεταλλάξεις επιβαρύνει το κλίμα, ενώ σημειώνονται παντού καθυστερήσεις στη διαδικασία του εμβολιασμού.
Οικονομικοί αναλυτές προεξοφλούν την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας από τη βαθιά ύφεση της πανδημίας και υπογραμμίζουν πως έχει ήδη δρομολογηθεί ώς ένα βαθμό. Ολα δείχνουν, όμως, πως θα χρειαστεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να αρχίσει η ανοδική πορεία της οικονομίας, αλλά και ότι μάλλον δεν θα είναι τόσο στιβαρή η ανάκαμψη όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί. Ηδη η Παγκόσμια Τράπεζα έχει προειδοποιήσει πως η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας το 2021 ενδέχεται να επιβραδυνθεί περαιτέρω στο 1,6% αν αυξηθούν πολύ τα κρούσματα και αν καθυστερήσει η διαδικασία του εμβολιασμού.
Η προηγούμενη εκτίμηση της Παγκόσμιας Τράπεζας μιλούσε για ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας κατά 4% μετά τη συρρίκνωση κατά 4,3% που σημείωσε πέρυσι. Εχει, επίσης, επισημάνει ότι σε περίπτωση ακόμη μεγαλύτερης επιδείνωσης της πανδημίας, τότε η οικονομική δραστηριότητα μπορεί να επιβραδυνθεί περαιτέρω και τελικά να σημειωθεί αρνητικός ρυθμός ανάπτυξης φέτος. Εκτιμά, πάντως, πως αν διεκπεραιωθεί γρήγορα η διαδικασία του εμβολιασμού και αντιμετωπισθεί εγκαίρως η πανδημία, μπορεί η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας να επιταχυνθεί στο 5%.
Ο δύσβατος δρόμος προς την ανάκαμψη φαίνεται όταν καταγράψει κανείς πόσες μεγάλες οικονομίες γνωρίζουν ήδη διπλή ύφεση, καθώς τα περιοριστικά μέτρα έχουν επιστρέψει και σε πολλές περιπτώσεις σκληρότερα και σε ορισμένες χώρες έχει εκ νέου ανασταλεί η οικονομική δραστηριότητα. Διπλή ύφεση γνωρίζουν ήδη η Ευρωζώνη, η Ιαπωνία και η Βρετανία, ενώ στην αμερικανική οικονομία καταγράφεται ρεκόρ κρουσμάτων με αποτέλεσμα να μειώνονται η ιδιωτική κατανάλωση, οι λιανικές πωλήσεις, αλλά και οι προσλήψεις. Οπως επισημαίνουν αναλυτές του Bloomberg, οι κακοί αυτοί οιωνοί εξωθούν τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να ασκήσει πιέσεις στο Κογκρέσο για να διασφαλίσει πρόσθετη στήριξη της αμερικανικής οικονομίας ύψους 1,9 τρισ. δολαρίων.
Μόνο η δεύτερη οικονομία στον κόσμο, αλλά και αυτή που επλήγη πρώτη από την πανδημία, η Κίνα, γνωρίζει ραγδαία ανάκαμψη μετά την ύφεση του πρώτου κύματος, το οποίο κατόρθωσε να αναχαιτίσει αρκετά γρήγορα, χάρη βέβαια στα ακραία κατασταλτικά μέτρα που εφήρμοσε. Ακόμη και στην Κίνα, όμως, οι καταναλωτές παραμένουν επιφυλακτικοί και περιορίζουν τις δαπάνες τους, καθώς το Πεκίνο βρίσκεται σε μερική καραντίνα.
Παράλληλα με τους μεγάλους διεθνείς οργανισμούς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ, οικονομολόγοι του Bloomberg τονίζουν ότι οι δείκτες που δίνονται τακτικά στη δημοσιότητα κατατείνουν όλοι σε μια προβληματική αρχή της νέας χρονιάς, με τις ανεπτυγμένες οικονομίες να ξεκινούν με αναιμική εικόνα και τις αναδυόμενες να εμφανίζουν μεγάλες αποκλίσεις. Οπως σημειώνει ο Ερικ Νίλσεν, κορυφαίος οικονομολόγος της τράπεζας Unicredit SpA, «μολονότι φαίνεται φως στην άκρη του τούνελ, έχουμε ακόμη μακρύ και δύσκολο δρόμο να διανύσουμε προτού βγούμε από αυτήν την κατάσταση».
Ο ίδιος τονίζει ευλόγως πως «όσο η πανδημία εξακολουθεί να τρομοκρατεί την ανθρωπότητα, δεν πρόκειται να αποκατασταθεί η κανονικότητα πουθενά». Ανάλογες είναι οι εκτιμήσεις και του Τομ Ορλίκ, κορυφαίου οικονομολόγου της Bloomberg Economics, που υπογραμμίζει πως «αυτή η εικόνα αποτελεί αντανάκλαση της σκληρής πραγματικότητας, δηλαδή ότι όσο δεν έχει προχωρήσει ικανοποιητικά ο εμβολιασμός του πληθυσμού, δεν διαφαίνεται προοπτική επιστροφής στην κανονικότητα».
Ολα αυτά αποτελούν αιτία σοβαρότατου προβληματισμού για τις πολιτικές ηγεσίες ανά τον κόσμο, που έχουν επιστρατεύσει 12 τρισ. δολάρια σε διάφορα πακέτα στήριξης των οικονομιών τους, αλλά και στα προγράμματα αγοράς ομολόγων των κεντρικών τραπεζών ύψους πολλών τρισ. δολαρίων. Την περασμένη εβδομάδα, τα χρηματιστήρια ανά τον κόσμο σημείωσαν ιστορικά υψηλά επίπεδα. Και όπως υπογραμμίζει ο Σάουν Ρότσε, οικονομολόγος S&P Global Ratings με ειδίκευση σε θέματα Ασίας – Ειρηνικού, «το πρώτο τρίμηνο θα είναι χειρότερο από ό,τι νομίζαμε, ωστόσο βλέπουμε απλώς κάποιες καθυστερήσεις στην ανάκαμψη, η οποία θα έρθει».