Για πρώτη φορά στα χρονικά το Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων στο Σικάγο προσφέρει προθεσμιακά συμβόλαια νερού. Πρόκειται για μία διευκόλυνση προς τους αγρότες ή για καθαρή κερδοσκοπία με ένα αγαθό πρώτης ανάγκης; Οι απόψεις διίστανται, όπως επισημαίνει η Deutsche Welle, αλλά για τον Εντγκαρ Τέρι, το νερό αποτελεί έναν καθημερινό πονοκέφαλο. Είναι 61 ετών, η δουλειά του είναι αγρότης και καλλιεργεί πάνω από 7.000 στρέμματα στο Βεντούρα Κάουντι, μία ώρα από το Λος Αντζελες.
Η οικογενειακή επιχείρηση με την επωνυμία Terry Farms έχει ιστορία 126 ετών και αφορά την καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων, όπως είναι οι φράουλες, το σπανάκι, το σέλινο και ο κόλιανδρος. Φυσικά απαιτούν συνεχές πότισμα. «Κάθε μέρα σκέφτομαι με αγωνία αν θα φτάσει το νερό, ειδικά τώρα τελευταία, με την ξηρασία που πλήττει ολόκληρη την περιοχή», λέει ο Εντγκαρ Τέρι. Στο Σικάγο, την τρίτη σε μέγεθος πόλη των ΗΠΑ, που απέχει 3.220 χιλιόμετρα από τα χωράφια του στο Βεντούρα Κάουντι, κάποιοι υποστηρίζουν ότι έχουν βρει λύση για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Είναι γνωστό ότι στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του Σικάγου (CME) επενδυτές και κερδοσκόποι ποντάρουν σε προθεσμιακά συμβόλαια για μία σειρά πολύτιμων πρώτων υλών, όπως το πετρέλαιο, το ξύλο ή το αλουμίνιο.
Οι κερδισμένοι
Από τον Δεκέμβριο του 2020 το χρηματιστήριο προσφέρει, για πρώτη φορά, επενδύσεις στον δείκτη Nasdaq Veles California Index, ο οποίος καθιερώθηκε προ διετίας και απεικονίζει τη διακύμανση τιμών στα αποκαλούμενα προθεσμιακά συμβόλαια νερού (water futures). Πρόκειται για συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στην αγορά νερού, που διασφαλίζουν ότι σε μία δεδομένη στιγμή στο μέλλον ο δικαιούχος παραλαμβάνει μία συγκεκριμένη ποσότητα νερό σε μία εκ των προτέρων καθορισμένη τιμή, όπως αναφέρει η DW.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, υποστηρίζουν οι αρμόδιοι του Χρηματιστηρίου CME, δημιουργείται μία προθεσμιακή αγορά νερού με διαφάνεια, που διευκολύνει τον αγρότη στον προγραμματισμό του και κυρίως στην αντιστάθμιση κινδύνων για μία απρόβλεπτη αύξηση των τιμών. Θεωρητικά θα μπορούσαν να επωφεληθούν εξίσου οι δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης, ιδιαίτερα σε μία πολιτεία όπως η Καλιφόρνια, που συνεχώς απειλείται από λειψυδρία και καταστροφικές πυρκαγιές. «Είναι δύσκολο να εκτιμηθούν αυτή τη στιγμή οι αυξήσεις που προκαλούν στην τιμή του νερού τα ακραία αυτά φαινόμενα», λέει στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg ο Πάτρικ Βολφ, χρηματιστής με εξειδίκευση στον δείκτη Nasdaq. Καλλιεργητές, όπως ο Εντγκαρ Τέρι, διερωτώνται εάν η πρωτοβουλία του CME θα μπορούσε να τους προσφέρει θετικές προοπτικές. Σε περίπτωση μελλοντικής ξηρασίας θα είχαν την ευκαιρία να διασφαλίσουν εγκαίρως τις απαραίτητες ποσότητες νερού σε προκαθορισμένη τιμή.
Από την άλλη πλευρά, εκτιμούν οι ειδικοί, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στην αγορά νερού μπορεί να έχουν συνέπειες για τον καταναλωτή. Συν τοις άλλοις, τίθεται και ένα ερώτημα ηθικής φύσεως, δηλαδή, εάν είναι θεμιτό να γίνεται αντικείμενο κερδοσκοπίας ένα αγαθό πρώτης ανάγκης, όπως το νερό. «Αν το αντιμετωπίσουμε ως εμπόρευμα, θα πρέπει να αναλογιστούμε τους άμεσους και έμμεσους κινδύνους μιας τέτοιας προσέγγισης», δηλώνει στους Financial Times ο Σάιμον Τζόουνς, μέχρι πρότινος επικεφαλής της αμερικανικής ένωσης Αγορών Προθεσμιακών Συμβολαίων (FIA) στην Ευρώπη. Ο ίδιος εκτιμά πως υπάρχει όντως κίνδυνος να αυξηθεί η τιμή και να πληρώσουν τελικά οι οικονομικά ασθενέστεροι τις κερδοσκοπικές κινήσεις. «Αισθάνομαι ιδιαίτερη ανησυχία για το γεγονός ότι το νερό αντιμετωπίζεται ως επενδυτικό προϊόν, όπως ο χρυσός», λέει ο ειδικός εντεταλμένος των Ηνωμένων Εθνών, Πέδρο Αρόχο Αγκουίδο.